Karabinek SKS

SKS
Państwo	ZSRR
Projektant	Siergiej G. Simonow
Rodzaj	karabinek samopowtarzalny
Historia
Prototypy	1944–1945
Produkcja	1945–1956
Dane techniczne
Kaliber	7,62 mm
Nabój	7,62 × 39 mm wz. 43[1]
Magazynek	stały, 10-nab.
Wymiary
Długość	1020 mm (z bagnetem złożonym) 1260 mm (z bagnetem rozłożonym)[1]
Długość lufy	520 mm[1]
Masa
broni	3,75 kg – niezaładowany 3,9 – z nabojami[1]
Inne
Prędkość pocz. pocisku	735 m/s[1]
Szybkostrzelność praktyczna	35-40 strz./min[1]

SKS (ros. СКС, Cамозарядный Kарабин Симонова^[a]; pol. samopowtarzalny karabinek Simonowa) – radziecki karabinek samopowtarzalny zasilany nabojem pośrednim 7,62 × 39 mm wz. 43, skonstruowany pod koniec II wojny światowej.

Historia

W 1943 roku, do radzieckich laboratoriów badawczych trafiły pierwsze egzemplarze niemieckiej broni zasilanej amunicję pośrednią. Były to karabinki automatyczne MKb 42 i StG 44, stanowiące namacalny dowód sensowności idei wykorzystania amunicji pośredniej w lekkiej broni maszynowej. Szybko powrócono do przerwanych z powodu wojny prac nad radzieckim nabojem pośrednim i dokończono je w ciągu zaledwie roku. Efektem prac było powstanie nabóju pośredniego wz. 1943 (7,62 × 39 mm). W 1944 roku rozpisano konkurs na konstrukcję karabinku strzelającego nowym nabojem. Z pięciu propozycji do produkcji wybrano karabinek Simonowa - SKS (cамозарядный Карабин Симонова)^[1].

Na przełomie 1944 i 1945 roku wyprodukowano krótką serię doświadczalną SKS, którą z dobrymi efektami sprawdzono w warunkach bojowych, na odcinku 1. Frontu Białoruskiego.

Rozkazem Ministra Obrony D. Ustinowa ze stycznia 1948 roku, w zakładach nr 536 w Tule, miała zostać wyprodukowana próbna partia 1700 sztuk karabinków SKS-45^[2].

W 1945 nowy karabinek został oficjalnie przyjęty na uzbrojenie Armii Czerwonej^[1].

Służba

Karabinki Simonowa produkowano w ZSRR tylko przez kilka lat, do czasu pełnego wprowadzenia do produkcji i uzbrojenia karabinka automatycznego AK. Wyprodukowane karabinki przekazano wówczas armiom sojuszniczym, głównie w Azji. Były także produkowane w Jugosławii (Zastava M59/66), NRD (Karabiner M) oraz Chinach (Typ 56) gdzie opracowano również wersje w pełni automatyczne (Typ 63 i Typ 81).

Po II wojnie światowej karabinek SKS używany był m.in. podczas wojny koreańskiej i wietnamskiej.

W Polsce

Niewielką liczbę karabinków SKS zakupiło Ludowe Wojsko Polskie. Pod oznaczeniem 7,62 mm KSS^[1]. Były one używane jako broń paradna przez Batalion Reprezentacyjny Wojska Polskiego (występujący w mundurach Wojsk Lądowych, Marynarki Wojennej, Sił Powietrznych i Wojsk Specjalnych), Kompanię Reprezentacyjną Sił Powietrznych (do 2000 r. Kompania Reprezentacyjna Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej), Kompanię Reprezentacyjną Marynarki Wojennej, kompanię honorową Wojskowej Akademii Technicznej, kompanię reprezentacyjną Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych (MSWiA) do 2002 r., a także przez pododdziały reprezentacyjne Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej (karabiny SKS zostały zastąpione przez karabinki systemu MSBS).

SKS w pododdziałach reprezentacyjnych występuje w wersji zmodyfikowanej, polegającej na wymianie kolby z litego drewna na wykonaną z prasowanej pod ciśnieniem sklejki z drewna brzozowego oraz zastosowaniu metalowej stopki przykręcanej dwiema śrubami do trzewika kolby. Metalowa stopka ma chronić kolbę przed uszkodzeniami od uderzeń o podłoże w trakcie realizacji zadań reprezentacyjnych oraz ułatwia akcentowanie chwytów bronią. Modyfikacji uległ również bagnet broni, poprzez zaoblenie ostrza i poniklowanie w celu poprawienia walorów estetycznych.

Konstrukcja

SKS jest karabinkiem samopowtarzalnym (strzelającym tylko ogniem pojedynczym), działającym na zasadzie odprowadzenia gazów przez boczny otwór w ściance lufy^[1]. Zamek ryglowany jest przez przekoszenie jego tylnej części w dół^[1]. Mechanizm spustowo-uderzeniowy typu kurkowego^[1]. Zasilanie ze stałego, dwurzędowego magazynka o pojemności 10 nabojów^[1]. Jest on ładowany pojedynczymi nabojami lub z 10-nabojowej łódki^[1]. Jest to największa wada tej broni. Usunęli ją dopiero Chińczycy w swoim karabinie Typ 63, który jest przystosowany do zasilania z magazynków wymiennych. Broń wyposażona jest w płaski, składany bagnet przymocowany na stałe^[1]. Celownik krzywkowy z nastawami do 1000 m^[1].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.