Kardynałowie z nominacji Hadriana IV

Papież Hadrian IV w ciągu pięciu lat pontyfikatu mianował prawdopodobnie jedenastu kardynałów. Na podstawie analiz podpisów kardynalskich na bullach papieskich możliwe jest ustalenie prawdopodobnych dat promocji większości spośród nich:

Nominacje 22 grudnia 1156

  1. Boso CanReg, kamerling – kardynał diakon Ss.Cosma e Damiano, następnie kardynał prezbiter S. Pudenziana (18 grudnia 1165) zm. 1178
  2. Bonadies – kardynał diakon S. Angelo, następnie kardynał prezbiter S. Crisogono (15 marca 1158), zm. 1162
  3. Ardicio Rivoltella, subdiakon S.R.E. – kardynał diakon S. Teodoro, zm. 1186
  4. Alberto de Morra, OPraem, magister na Uniwersytecie w Bolonii – kardynał diakon S. Adriano, następnie kardynał prezbiter S. Lorenzo in Lucina (15 marca 1158); od 21 października 1187 papież Grzegorz VIII, zm. 17 grudnia 1187

Nominacja 21 września 1157

  1. Simone Borelli OSB, opat Subiaco – kardynał diakon S. Maria in Domnica, zm. ok. 1184

Nominacje 15 marca 1158

  1. Guglielmo Marengo, archidiakon Pawii – kardynał prezbiter S. Pietro in Vincoli, następnie kardynał biskup Porto e S. Rufina (18 grudnia 1176), zm. 18 stycznia 1178
  2. Cinzio Capello – kardynał diakon S. Adriano, następnie kardynał prezbiter S. Cecilia (23 września 1178), zm. 1182
  3. Pietro di Miso – kardynał diakon S. Eustachio, następnie kardynał prezbiter S. Lorenzo in Damaso (18 grudnia 1165), zm. 14 września 1174
  4. Raymond de Nîmes, kanonik kapituły w Beauvais – kardynał diakon S. Maria in Via Lata, zm. 1176

Nominacje 20 grudnia 1158

  1. Walter CanReg – kardynał biskup Albano, zm. 1177
  2. Giovanni Conti da Anagni – kardynał diakon S. Maria in Portico, następnie kardynał prezbiter S. Marco (18 grudnia 1165), kardynał biskup Palestriny (sierpień 1190), zm. 1196

Wątpliwe przypadki

Zarówno Brixius[1] jak i Barbara Zenker[2] wymieniają jeszcze dwóch innych kardynałów: Ubaldo, prezbitera S. Luciae (= S. Lorenzo in Lucina) oraz Guido, diakona S. Maria in Aquiro.

Kardynał Ubaldo z S. Lucia pojawia się jedynie na dwóch bullach Hadriana IV: z 15 października 1156 oraz 3 czerwca 1157[3]. Bulle te nie są znane z oryginałów i w obu przypadkach są poważne zastrzeżenia co do poprawności kopii zawierających imię i tytuł tego kardynała, przekazanych przez Migne'go. Inna edycja bulli z 15 października 1156[4] zawiera w tym miejscu sygnaturę: Anbaldus presbiter cardinalis tituli S. Crucis in Hierusalem. Z kolei inna edycja bulli z 3 czerwca 1157[5] podaje tę sygnaturę również jako Ubaldus presbiter cardinalis tituli S. Crucis, co jasno wskazuje, że wymieniony przez Brixiusa i Zenker kardynał Ubaldo z S. Lucia zawdzięcza swoje istnienie jedynie pomyłkom kopistów, a na obu tych dokumentach w rzeczywistości podpisał się mianowany w 1144 kardynał Ubaldo Caccianemici, który jest poświadczony na wielu innych bullach z tego okresu. Podobne przypadki są znane w literaturze przedmiotu[6].

Również kardynał Guido z S. Maria in Aquiro najprawdopodobniej nigdy nie istniał. Odpowiednie podpisy na dwóch znanych tylko z kopii bulli datowanych 13 czerwca 1157[7] najprawdopodobniej są zniekształconymi podpisami kardynała Guido di Crema, diakona S. Maria in Portico (a nie in Aquiro). Wskazuje na to m.in. miejsce tego podpisu w porządku starszeństwa[8].

Przypisy

  1. s. 59
  2. s. 125, 178.
  3. zob. J. P. Migne, Patrologia Latina, Vol. 188, col. 1477-1479 i 1508-1510
  4. L. Fumi: Codice diplomatico della città d'Orvieto, Florencja 1884, s. 23-24
  5. J. Bridot Chartes de l'abbaye de Remiremont des origines à 1231, Brepols, 1997, s. 170-171
  6. zob. np. Brixius, s. 82; Zenker, s. 183; por. też Rudolf Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130, Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom. Tybinga: Max Niemeyer Verlag, 1977, s. 60-88
  7. J. P. Migne, Patrologia Latina, Vol. 188, col. 1516-1520.
  8. Subscriptiones to papal documents (XII century). A selection

Bibliografia

  • J. M. Brixius, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130-1181, Berlin 1912.
  • B. Zenker, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130 bis 1159, Würzburg 1964.