Karel Jaromír Erben

Karel Jaromír Erben
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1811
Miletín

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1870
Praga

Zawód, zajęcie

etnograf, historyk, pisarz, folklorysta

Karel Jaromír Erben (ur. 7 listopada 1811 w Miletínie, zm. 21 listopada 1870 w Pradze) – czeski etnograf, historyk i pisarz, badacz folkloru czeskiego i słowiańskiego; zbierał narodowe pieśni i porzekadła. Wszystkie legendy przetwarzał w sposób artystyczny.

Karel Jaromír Erben urodził się jako jeden z bliźniaków, ale jego brat Jan wkrótce zmarł[1]. Jego rodzicami byli Jan i Anna Erbenowie. Najpierw uczył się w Hradcu Králové, potem zaczął studia prawnicze w Pradze. Główną dziedzina jego działalności stała się historia, co wynikało z wpływu Františka Palackiego[1]. Poeta pracował jako urzędnik Czeskiego Muzeum i Macierzy czeskiej. Był też redaktorem pisma Pražské noviny[1]. W 1851 roku został archiwistą Pragi, co zabezpieczyło byt jego i jego rodziny na następne lata[1].

Erben zaliczany jest do najwybitniejszych przedstawicieli czeskiego preromantyzmu. Pozostaje autorem jednego tylko, ale mistrzowskiego zbioru wierszy. W 1853 wydał zbiór ballad Kytice z pověstí národních[1], należący do klasycznych dzieł literatury czeskiej. W Czechach zbiór ten odgrywa taką samą rolę jak Ballady i romanse Adama Mickiewicza. W utworach, osadzonych w ludowej poetyce, porusza tematy miłości, śmierci, nienawiści, zbrodni i kary.

W Sto prostonárodních pohádek a pověstí slovanských v nářečích původních (1865) zamieścił pięć utworów w języku kaszubskim.

Wiersze Erbena tłumaczyli Józef Grajnert, Janusz Ferdynand Nowakowski[2] i Kazimierz Andrzej Jaworski. Jego imieniem nazwano planetoidę (40106) Erben.

Przypisy

  1. a b c d e Erben Karel Jaromír (cz.). rozhlas.cz. [dostęp 2016-11-07].
  2. Antologia obca. Wybór najcelniejszych utworów poetów cudzoziemskich, Lwów, 1882.(http://www.pbc.rzeszow.pl)

Bibliografia

  • Józef Magnuszewski, Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 1973.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Jan Vilímek - Karel Jaromír Erben.jpg
Portréty předních osobností od Jana Vilímka