Kariera Artura Ui

Kariera Artura Ui
Der aufhaltsame Aufstieg des Arturo Ui
Autor

Bertolt Brecht

Tematyka

nazizm

Rodzaj dramatu

alegoria, satyra

Data powstania

1941

Prapremiera

10 listopada 1958

Wydanie oryginalne
Język

niemiecki

Kariera Artura Ui (Der aufhaltsame Aufstieg des Arturo Ui) – dramat sceniczny z 1941 roku autorstwa Bertolta Brechta. Osadzony w latach 30. XX wieku w amerykańskim Chicago dramat ukazuje drogę na szczyty władzy bezwzględnego gangstera, tytułowego Artura Ui.

Utwór Brechta był reakcją artysty na przemiany polityczne w nazistowskich Niemczech, z których zdołał uciec przed aresztowaniem za swe lewicowe poglądy polityczne. Tytułowa postać mogła być interpretowana zarówno jako alegoria ówczesnego chicagowskiego gangstera Ala Capone[1], ale również odczytywano ją jako ucieleśnienie Adolfa Hitlera[2]. Po II wojnie światowej Kariera Artura Ui została wydana w Niemczech dopiero w 1957 roku, a oficjalną premierę miała 10 listopada 1958 roku w Stuttgarcie, dwa lata po śmierci artysty[3]. W Polsce zadebiutowała w 1962 roku za sprawą reżysera Erwina Axera[4], a w 1973 na jej podstawie spektakl Teatru Telewizji wyreżyserował Jerzy Gruza[5]; transmedialnej adaptacji sztuki Brechta dokonał w 2001 roku Wojciech Adamczyk[6][7].

Przypisy

  1. Christopher Porter, U-M’s "Resistible Rise of Arturo Ui" draws parallels with current events, Ann Arbor District Library, 21 września 2017 [dostęp 2019-02-09].
  2. Brecht Bertolt, Kariera Artura Ui,, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-02-09].
  3. The Resistible Rise of Arturo Ui: Bertolt Brecht's Anti-Tyrant Allegory Doesn't Rise High Enough, New York Stage Review, 15 listopada 2018 [dostęp 2019-02-09] (ang.).
  4. Kariera Artura Ui - wszystkie realizacje, e-teatr.pl [dostęp 2019-02-09].
  5. Kariera Artura Ui w bazie filmpolski.pl
  6. Kariera Artura Ui, www.e-teatr.pl [dostęp 2019-02-09].
  7. Filmowa kariera Arturo Ui, www.e-teatr.pl [dostęp 2019-02-09].