Kariprazyna

Kariprazyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C21H32Cl2N4O

Masa molowa

427,41 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

839712-12-8

PubChem

11154555

Klasyfikacja medyczna
ATC

N05AX15

Kariprazyna – organiczny związek chemiczny, stosowany jako lek przeciwpsychotyczny. Lek opracowała węgierska firma farmaceutyczna Gedeon Richter we współpracy z Forest Laboratories i Mitsubishi Tanabe Pharma[1].

Komisja Europejska zaakceptowała 19 lipca 2017 stosowanie kariprazyny w leczeniu schizofrenii u osób dorosłych w krajach Unii Europejskiej pod nazwą produktu Reagila[2]. Decyzja ta nastąpiła po pozytywnej opinii Komitetu Produktów Medycznych Stosowanych u Ludzi w dniu 18.05.2017[3]. Wcześniej, we wrześniu 2015 roku zatwierdzono stosowanie kariprazyny w USA, pod nazwą Vraylar, do leczenia objawów schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej u dorosłych[4].

Mechanizm działania

Kariprazyna jest antagonistą/częściowym agonistą receptorów dopaminergicznych D2 i D3, wykazującym 6 do 10 razy większą selektywność wobec receptorów D3[5][6]. Wykazuje również częściowy agonizm wobec receptorów serotoninergicznych 5-HT1A[1]. Połączenie agonizmu wobec 5-HT1A i antagonizmu wobec receptorów D2 jest cechą kilku nowych leków przeciwpsychotycznych (arypiprazolu, perospironu, lurasidonu, bifeprunoksu), określanych przez niektórych psychofarmakologów jako neuroleptyki „trzeciej generacji”[7].

Profil receptorowy kariprazyny[8]:

Wysokie powinowactwo do receptorów D3 sugeruje, że kariprazyna działa głównie w układzie mezolimbicznym, gdzie receptory D3 podlegają większej ekspresji. Postulowana rola receptorów D3 w procesach poznawczych i wykazana skuteczność kariprazyny w poprawie deficytów poznawczych w modelu zwierzęcym sugeruje korzystny wpływ leku na deficyty poznawcze w schizofrenii[9]. Średnie powinowactwo do receptorów histaminowych H1 i serotoninergicznych 5-HT2C pozwalają przypuszczać, że lek będzie wywierał niewielkie działanie sedatywne i powodował mniejszy przyrost masy ciała[10].

Farmakokinetyka

Kariprazyna jest metabolizowana w wątrobie przy udziale izoenzymów cytochromu P450: 3A4 (CYP3A4) i w mniejszym stopniu 2D6 (CYP2D6)[10]. Ma dwa aktywne metabolity, demetylokariprazynę i didemetylokariprazynę[8]. Ma długi okres półtrwania (2 do 5 dni przy dawce dziennej 1,5–12,5 mg) i wysoką biodostępność po podaniu doustnym[1][8].

Kariprazyna jest słabym kompetycyjnym inhibitorem CYP2D6 i CYP3A4, nie indukuje CYP3A4[10].

Działania niepożądane

Najczęściej obserwowanymi działaniami niepożądanymi (częstość >10%) są objawy pozapiramidowe, akatyzja, niepokój, bezsenność, ból głowy i przyrost masy ciała, nudności. Rzadsze działania niepożądane: neutropenia, obniżenie progu drgawkowego, zaparcia, hipotonia ortostatyczna, wysypka, pokrzywka, świąd[10]. W krótkoterminowych randomizowanych badaniach kariprazyna nie powodowała istotnych zaburzeń metabolicznych, podwyższenia stężenia prolaktyny ani istotnego wydłużenia odstępu QT[11].

Badania kliniczne

Kariprazyna jest oceniana w badaniach klinicznych jako lek w schizofrenii[12] i chorobie afektywnej dwubiegunowej, zarówno w epizodach maniakalnych i mieszanych[13][14], jak depresyjnych[15]. Ukończono również badanie kliniczne mające ocenić jej przydatność w augmentacji leczenia przeciwdepresyjnego w ciężkich zaburzeniach depresyjnych[16]. Opublikowano dotąd wyniki II fazy badań klinicznych, w których wykazano skuteczność i dobrą tolerancję kariprazyny w leczeniu objawów zaostrzenia schizofrenii[17].

Przypisy

  1. ↑ a b c G. Gründer. Cariprazine, an orally active D2/D3 receptor antagonist, for the potential treatment of schizophrenia, bipolar mania and depression. „Current Opinion in Investigational Drugs”. 11 (7), s. 823–832, 2010. PMID: 20571978. 
  2. ↑ European Commission approved Reagila® (cariprazine) for the treatment of schizophrenia. 2017-07-19. [dostęp 2017-07-24].
  3. ↑ Summary of opinion (initial authorisation). 2017-05-18. [dostęp 2017-07-24].
  4. ↑ FDA approves new drug to treat schizophrenia and bipolar disorder. [dostęp 2016-08-15].
  5. ↑ B. Kiss, A. Horváth, Z. Némethy, E. Schmidt i inni. Cariprazine (RGH-188), a dopamine D(3) receptor-preferring, D(3)/D(2) dopamine receptor antagonist-partial agonist antipsychotic candidate: in vitro and neurochemical profile. „Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics”. 333 (1), s. 328–340, 2010. DOI: 10.1124/jpet.109.160432. PMID: 20093397. 
  6. ↑ E. Agai-Csongor, G. Domány, K. Nógrádi, J. Galambos i inni. Discovery of cariprazine (RGH-188): a novel antipsychotic acting on dopamine D3/D2 receptors. „Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters”. 22 (10), s. 3437–3440, 2012. DOI: 10.1016/j.bmcl.2012.03.104. PMID: 22537450. 
  7. ↑ A. Newman-Tancredi. The importance of 5-HT1A receptor agonism in antipsychotic drug action: rationale and perspectives. „Current Opinion in Investigational Drugs”. 11 (7), s. 802–812, 2010. PMID: 20571976. 
  8. ↑ a b c L. Citrome. Cariprazine: chemistry, pharmacodynamics, pharmacokinetics, and metabolism, clinical efficacy, safety, and tolerability. „Expert Opinion on Drug Metabolism and Toxicology”. 9 (2), s. 193–206, 2013. DOI: 10.1517/17425255.2013.759211. PMID: 23320989. 
  9. ↑ I. Gyertyán, B. Kiss, K. Sághy, J. Laszy i inni. Cariprazine (RGH-188), a potent D3/D2 dopamine receptor partial agonist, binds to dopamine D3 receptors in vivo and shows antipsychotic-like and procognitive effects in rodents. „Neurochemistry International”. 59 (6), s. 925–935, 2011. DOI: 10.1016/j.neuint.2011.07.002. PMID: 21767587. 
  10. ↑ a b c d S. Caccia, R.W. Invernizzi, A. Nobili, L. Pasina. A new generation of antipsychotics: pharmacology and clinical utility of cariprazine in schizophrenia. „Therapeutics and Clinical Risk Management”. 9, s. 319–328, 2013. DOI: 10.2147/TCRM.S35137. PMID: 23966785. 
  11. ↑ L. Citrome. Cariprazine in schizophrenia: clinical efficacy, tolerability, and place in therapy. „Advances in Therapy”. 30 (2), s. 114–126, 2013. DOI: 10.1007/s12325-013-0006-7. PMID: 23361833. 
  12. ↑ Safety and Efficacy of Cariprazine in Schizophrenia, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT01104779 [dostęp 2014-03-30] (ang.).
  13. ↑ Study Evaluating RGH-188 in the Treatment of Patients With Acute Mania, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00488618 [dostęp 2014-03-30] (ang.).
  14. ↑ Safety and Efficacy of Cariprazine for Mania – Full Text View, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT01058096 [dostęp 2014-03-30] (ang.).
  15. ↑ Safety, Tolerability, and Efficacy of Cariprazine for Patients With Bipolar Depression, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT01396447 [dostęp 2014-03-30] (ang.).
  16. ↑ Safety and Efficacy of Cariprazine As Adjunctive Therapy In Major Depressive Disorder, [w:] ClinicalTrials.gov [online], National Institutes of Health, NCT00854100 [dostęp 2014-03-30] (ang.).
  17. ↑ S. Durgam, A. Starace, D. Li, R. Migliore i inni. An evaluation of the safety and efficacy of cariprazine in patients with acute exacerbation of schizophrenia: a phase II, randomized clinical trial. „Schizophrenia Research”. 152 (2–3), s. 450–457, 2014. DOI: 10.1016/j.schres.2013.11.041. PMID: 24412468. 

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Substancja lecznicza w klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej (ATC)
N05: Leki psycholeptyczne
N05A – Leki przeciwpsychotyczne
N05AA – Pochodne fenotiazyny
z łańcuchem alifatycznym
N05AB – Pochodne fenotiazyny
z grupą piperazynową
N05AC – Pochodne fenotiazyny
z grupą piperydynową
N05AD – Pochodne butyrofenonu
N05AE – Pochodne indolu
N05AF – Pochodne tioksantenu
N05AG – Pochodne difenylobutylopiperydyny
N05AH – Pochodne diazepiny,
oksazepiny i tiazepiny
N05AL – Benzamidy
N05AN – Sole litu
N05AX – Inne
N05B – Anksjolityki
N05BA – Pochodne benzodiazepin
N05BB – Pochodne difenylometanu
N05BC – Karbaminiany
N05BD – Pochodne dibenzobicyklooktadienu
  • benzoktamina
N05BE – Pochodne azaspirodekanodionu
N05BX – Inne
N05C – Leki nasenne i uspokajające
N05CA – Barbiturany
N05CC – Aldehydy i ich pochodne
N05CD – Pochodne benzodiazepiny
N05CE – Pochodne piperynodionu
N05CF – Cyklopirolony
N05CH – Agonisty receptora melatoninowego
N05CM – Inne
N05CX – Preparaty złożone zawierające leki nasenne
i uspokajające, z wyłączeniem barbituranów

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Cariprazine ball-and-stick model.png
Autor: Vaccinationist, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta grafika została stworzona za pomocą Discovery Studio Visualizer.
Cariprazine.svg
Chemical structure of cariprazine (brand name Vraylar) — an atypical antipsychotic used in the treatment of schizophrenia and bipolar disorder.