Karl Albrecht Oberg

Carl Oberg
Carl Albrecht Oberg
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, Bild 183-H25719 / CC-BY-SA

Carl Oberg i Pierre Laval (z lewej) w Paryżu
SS-Obergruppenführer SS-Obergruppenführer
Data i miejsce urodzenia27 stycznia 1897
Hamburg
Data i miejsce śmierci3 czerwca 1965
Flensburg
Przebieg służby
FormacjaKaiserstandarte.svg Armia Cesarstwa Niemieckiego
Sig runes.svg Allgemeine SS
Sig runes.svg Waffen-SS
JednostkiReichssicherheitshauptamt

Grupa Armii Wisła

StanowiskaDowódca SS i Policji w Radomiu
Wyższy Dowódca SS i Policji we Francji
Główne wojny i bitwyI wojna światowa
Pucz Kappa
II wojna światowa
Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Krzyż Zasługi Wojennej I klasy z mieczami (III Rzesza) Krzyż Zasługi Wojennej II klasy z mieczami (III Rzesza) DEU Ehrenkreuz des Weltkrieges Kriegsteilnehmer BAR.svg

Carl-Albrecht Oberg[1] (ur. 27 stycznia 1897 w Hamburgu, zm. 3 czerwca 1965 we Flensburgu) – SS-Obergruppenführer, zbrodniarz hitlerowski, jeden z najbliższych współpracowników Reinharda Heydricha oraz Wyższy Dowódca SS i Policji w okupowanej przez III Rzeszę Francji.

Życiorys

Był synem profesora medycyny, walczył w stopniu oficerskim w I wojnie światowej w trakcie której otrzymał kilka odznaczeń. Po klęsce wstąpił do Freikorpsu, w 1920 brał udział w nieudanym puczu Kappa[2]. Następnie był łącznikiem między niemieckimi organizacjami nacjonalistycznymi a Reichswehrą, pracował jako min. jako kupiec i ślusarz. Podczas wielkiego kryzysu stracił pracę, w 1931 wstąpił do NSDAP (czerwiec) i SS (lipiec). Po dojściu nazistów do władzy został szefem Sicherheitsdienst (wywiad SS) w rodzinnym Hamburgu, następnie został przeniesiony na to samo stanowisko do Monachium, gdzie podczas nocy długich noży razem z SS-Stubaf Wernerem Bestem nadzorował działania przeciwko SA, i Berlina. Po sporze z SS-Brif Reinhardem Heydrichem, którego zastępcą był w Berlinie, Oberg dowodził SS w Meklemburgii i Hanoverze, w 1939 został szefem policji Zwickau. We wrześniu 1941 mianowany został Dowódcą SS i Policji w dystrykcie radomskim. Jest on odpowiedzialny za prześladowanie polskich Żydów, a także za terror stosowany wobec pozostałej ludności cywilnej (w tym deportacje do Rzeszy pracowników przymusowych)[3].

5 maja 1942, w związku z coraz aktywniejszą działalnością francuskiego Ruchu Oporu, został skierowany na nowo utworzone stanowisko Wyższego Dowódcy SS i Policji we Francji (na miejsce dotarł 12 maja). Jest jednym z odpowiedzialnych za brutalny terror wymierzony w społeczeństwo francuskie i bojowników Ruchu Oporu oraz zarządzenia dyskryminujące miejscową ludność żydowską (w tym za obowiązek noszenia opaski z żółtą gwiazdą Dawida), a następnie za deportację ok. 75 tysięcy Żydów francuskich do obozów zagłady (przeżyło z nich jedynie kilka tysięcy). Urzędującemu w Paryżu przy 57 boulevard Lannes Obergowi podlegały wszystkie komendantury Sipo-SD i Ordnungspolizei na terenach okupowanej Francji (jego wpływy wzrosły w listopadzie 1942 po zajęciu wolnej strefy). W walce z francuskim podziemiem wydał rozporządzenie uderzające w krewnych zidentyfikowanych bojowników: mężczyźni powyżej 18 roku życia mieli być rozstrzelani, a kobiety deportowane, dzieci natomiast powierzane reedukatorom. Do walki z oddziałami maquis delegował pułki Orpo i policji SS. 20 lipca 1944 razem z dowódcą Sipo-SD we Francji SS-Staf dr Helmutem Knochenem został aresztowany przez uczestników spisku na życie Hitlera, obaj zostali wypuszczeni tego samego dnia po stłumieniu buntu[4].

18 sierpnia 1944 siły bezpieczeństwa opuściły Paryż. Oberg schronił się w Plainfaing do czasu rozwiązania swojego stanowiska 29 listopada 1944. Otrzymał następnie stanowisko w Grupie Armii Wisła dowodzonej przez RfSS Heinricha Himmlera, później ponownie służył w Monachium[4]. W czerwcu 1945 Oberg został aresztowany przez Amerykanów i skazany przez Trybunał Wojskowy na karę śmierci. Wyroku nie wykonano, gdyż został on w październiku 1946 ekstradowany do Francji i następnie (9 października 1954) ponownie skazany na karę śmierci. Kara ta została jednak najpierw zamieniona na dożywocie w 1958, a następnie już w 1959 zmniejszona do 20 lat pozbawienia wolności połączonego z ciężkimi robotami. W roku 1962, przed podpisaniem francusko-niemieckiego porozumienia o współpracy, Carl Oberg został ułaskawiony przez Prezydenta Francji Charles de Gaulle’a i powrócił do Niemiec, gdzie zmarł w 1965[2].

Awanse

Odznaczenia

i inne

Przypisy

  1. Stosowane są różne zapisy nazwiska Oberga: Carl Oberg, Carl Albrecht Oberg, Carl-Albrecht Oberg, Karl Oberg, Karl Albrecht Oberg i Karl-Albrecht Oberg.
  2. a b Hermann Weiß (Hrsg.): Biographisches Lexikon zum Dritten Reich. Frankfurt am Main, 1998, S. 338 f.
  3. „Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1943-1945” T.II, KIW, Warszawa 1972.
  4. a b oberg, www.1939-45.net [dostęp 2019-07-19].
  5. Oberg, Carl-Albrecht: O, www.armedconflicts.com [dostęp 2019-07-19] (ang.).
  6. Ruth Bettina Birn: Die Höheren SS- und Polizeiführer. Himmlers Vertreter im Reich und in den besetzten Gebieten. Düsseldorf 1986, S. 341.

Media użyte na tej stronie

DEU Ehrenkreuz des Weltkrieges Kriegsteilnehmer BAR.svg
Baretka: "Krzyż Honoru za Wojnę 1914/1918" (Niemcy, III Rzesza) – dla Uczestników Wojny (bez mieczy).
DEU KVK 1 Klasse swords BAR.svg
Baretka: Wojenny Krzyż Zasługi z Mieczami I Klasy (III Rzesza).
Kaiserstandarte.svg

Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
Pierre Laval and Carl Oberg in Paris.png
(c) Bundesarchiv, Bild 183-H25719 / CC-BY-SA
Pierre Laval and Carl Oberg, on 1 May 1943 in Paris.
D-PRU EK 1914 1 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny - I Klasy (1813)-1914-1918 (Prusy).
SS-Obergruppenführer Collar Rank.svg
Autor: Mintz l, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rang insignia of the SS/Waffen-SS, here universal collar patches to the General’s rank “SS-Obergruppenfuehrer” until 1945.
Sig runes.svg
Doppel Siegrunes, as used by the Nazi SS.
DEU KVK 2 Klasse swords BAR.svg
Baretka: Wojenny Krzyż Zasługi z Mieczami II Klasy (III Rzesza).