Karl Albrecht Oberg

Carl Oberg

Carl Albrecht Oberg

(c) Bundesarchiv, Bild 183-H25719 / CC-BY-SA Carl Oberg i Pierre Laval (z lewej) w Paryżu
SS-Obergruppenführer
Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1897 Hamburg
Data i miejsce śmierci	3 czerwca 1965 Flensburg
Przebieg służby
Formacja	Armia Cesarstwa Niemieckiego Allgemeine SS Waffen-SS
Jednostki	Reichssicherheitshauptamt Sicherheitsdienst Grupa Armii Wisła
Stanowiska	Dowódca SS i Policji w Radomiu Wyższy Dowódca SS i Policji we Francji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa Pucz Kappa II wojna światowa
Odznaczenia

Carl-Albrecht Oberg^[1] (ur. 27 stycznia 1897 w Hamburgu, zm. 3 czerwca 1965 we Flensburgu) – SS-Obergruppenführer, zbrodniarz hitlerowski, jeden z najbliższych współpracowników Reinharda Heydricha oraz Wyższy Dowódca SS i Policji w okupowanej przez III Rzeszę Francji.

Życiorys

Był synem profesora medycyny, walczył w stopniu oficerskim w I wojnie światowej w trakcie której otrzymał kilka odznaczeń. Po klęsce wstąpił do Freikorpsu, w 1920 brał udział w nieudanym puczu Kappa^[2]. Następnie był łącznikiem między niemieckimi organizacjami nacjonalistycznymi a Reichswehrą, pracował jako min. jako kupiec i ślusarz. Podczas wielkiego kryzysu stracił pracę, w 1931 wstąpił do NSDAP (czerwiec) i SS (lipiec). Po dojściu nazistów do władzy został szefem Sicherheitsdienst (wywiad SS) w rodzinnym Hamburgu, następnie został przeniesiony na to samo stanowisko do Monachium, gdzie podczas nocy długich noży razem z SS-Stubaf Wernerem Bestem nadzorował działania przeciwko SA, i Berlina. Po sporze z SS-Brif Reinhardem Heydrichem, którego zastępcą był w Berlinie, Oberg dowodził SS w Meklemburgii i Hanoverze, w 1939 został szefem policji Zwickau. We wrześniu 1941 mianowany został Dowódcą SS i Policji w dystrykcie radomskim. Jest on odpowiedzialny za prześladowanie polskich Żydów, a także za terror stosowany wobec pozostałej ludności cywilnej (w tym deportacje do Rzeszy pracowników przymusowych)^[3].

5 maja 1942, w związku z coraz aktywniejszą działalnością francuskiego Ruchu Oporu, został skierowany na nowo utworzone stanowisko Wyższego Dowódcy SS i Policji we Francji (na miejsce dotarł 12 maja). Jest jednym z odpowiedzialnych za brutalny terror wymierzony w społeczeństwo francuskie i bojowników Ruchu Oporu oraz zarządzenia dyskryminujące miejscową ludność żydowską (w tym za obowiązek noszenia opaski z żółtą gwiazdą Dawida), a następnie za deportację ok. 75 tysięcy Żydów francuskich do obozów zagłady (przeżyło z nich jedynie kilka tysięcy). Urzędującemu w Paryżu przy 57 boulevard Lannes Obergowi podlegały wszystkie komendantury Sipo-SD i Ordnungspolizei na terenach okupowanej Francji (jego wpływy wzrosły w listopadzie 1942 po zajęciu wolnej strefy). W walce z francuskim podziemiem wydał rozporządzenie uderzające w krewnych zidentyfikowanych bojowników: mężczyźni powyżej 18 roku życia mieli być rozstrzelani, a kobiety deportowane, dzieci natomiast powierzane reedukatorom. Do walki z oddziałami maquis delegował pułki Orpo i policji SS. 20 lipca 1944 razem z dowódcą Sipo-SD we Francji SS-Staf dr Helmutem Knochenem został aresztowany przez uczestników spisku na życie Hitlera, obaj zostali wypuszczeni tego samego dnia po stłumieniu buntu^[4].

18 sierpnia 1944 siły bezpieczeństwa opuściły Paryż. Oberg schronił się w Plainfaing do czasu rozwiązania swojego stanowiska 29 listopada 1944. Otrzymał następnie stanowisko w Grupie Armii Wisła dowodzonej przez RfSS Heinricha Himmlera, później ponownie służył w Monachium^[4]. W czerwcu 1945 Oberg został aresztowany przez Amerykanów i skazany przez Trybunał Wojskowy na karę śmierci. Wyroku nie wykonano, gdyż został on w październiku 1946 ekstradowany do Francji i następnie (9 października 1954) ponownie skazany na karę śmierci. Kara ta została jednak najpierw zamieniona na dożywocie w 1958, a następnie już w 1959 zmniejszona do 20 lat pozbawienia wolności połączonego z ciężkimi robotami. W roku 1962, przed podpisaniem francusko-niemieckiego porozumienia o współpracy, Carl Oberg został ułaskawiony przez Prezydenta Francji Charles de Gaulle’a i powrócił do Niemiec, gdzie zmarł w 1965^[2].

Awanse

• Leutnant – w czasie I wojny światowej (zweryfikowany jako SS-Sturmführer 1 lipca 1933)^[5]
• SS-Obersturmführer – 25 września 1933
• SS-Hauptsturmführer – 7 marca 1934
• SS-Sturmbannführer – 15 czerwca 1934
• SS-Obersturmbannführer – 4 lipca 1934
• SS-Standartenführer – 20 kwietnia 1935
• SS-Oberführer – 20 kwietnia 1939
• SS-Brigadeführer i generał-major policji – 20 kwietnia 1942
• SS-Gruppenführer i generał-porucznik policji – 20 kwietnia 1943
• SS-Obergruppenführer i generał policji – 1 sierpnia 1944 (od 10 marca 1945 także generał Waffen-SS)^[6]

Odznaczenia

• Krzyż Żelazny I klasy
• Krzyż Żelazny II klasy
• Krzyż Zasługi Wojennej I klasy
• Krzyż Zasługi Wojennej II klasy
• Krzyż Honorowy za Wojnę Światową 1914-1918

i inne

Przypisy