Karl von Gontard

Karl Philipp Christian von Gontard

Okolicznościowy znaczek Poczty Niemieckiej z okazji 250-lecia urodzin von Gontarda[1]
Data i miejsce urodzenia	13 stycznia 1731 Mannheim
Data i miejsce śmierci	23 września 1791 Wrocław
Narodowość	niemiecka
Praca
Styl	klasycyzm
Budynki	Pałac Marmurowy w Poczdamie

Świątynia Przyjaźni w parku Sanssouci w Poczdamie

(c) Olebole, CC-BY-SA-3.0

Pałac Marmurowy w Nowym Ogrodzie w Poczdamie

Brama Brandenburska w Poczdamie

Karl Philipp Christian von Gontard (ur. 13 stycznia 1731 w Mannheim, zm. 23 września 1791 we Wrocławiu) – niemiecki architekt wczesnego klasycyzmu, działający głównie na terenie Poczdamu, Berlina i Bayreuth.

Życiorys

Pierwsze studia architektoniczne odbył w Bayreuth a następnie kształcił się w Paryżu u François Blondela, dokąd wysłał go margrabia Fryderyk^[2]. Von Gontard towarzyszył margrabiemu w podróży studyjnej przez Włochy i Grecję^[2].

Przed wstąpieniem do służby u króla Prus Fryderyka Wielkiego w 1764, von Gontard sprawował funkcję budowniczego u siostry Fryderyka margrabiny Bayreuth Wilhelminy Pruskiej. Przenosiny do Berlina podyktowane były małą ilością zleceń po śmierci margrabiego Fryderyka w myśl polityki oszczędności prowadzonej przez jego następcę.

Po przeprowadzce von Gontard z początku mieszkał w Büringschen Vorwerk, miejscu późniejszego pałacu Charlottenhof. W 1777 kupił dom przy Benckertstraße 16 w dzielnicy holenderskiej w Poczdamie, gdzie mieszkał przez dwa lata^[3].

Fryderyk zatrudnił von Gontarda do prowadzenia budowy Nowego Pałacu pod Poczdamem według projektu Johanna Gottfrieda Büringa (1723–1788)^[2], który opuścił przedsięwzięcie wskutek licznych nieporozumień z królem. Von Gontard zajął się przede wszystkim projektowaniem pałacowych wnętrz. W 1779 przeprowadził się do Berlina, by pracować na zlecenie Fryderyka Wielkiego nad projektami wież katedry niemieckiej i francuskiej. W latach 1787–1791 wzniósł na zlecenie Fryderyka Pałac Marmurowy w Nowym Ogrodzie w Poczdamie^[2].

Wybrane dzieła

• domy mieszczaństwa w Bayreuth
• zabudowania pałacowe w Bayreuth
• zabudowania w Bayreuth (apteka dworska, plebania kościoła pałacowego)
• 1751–1753 – budynek sierocińca (niem. Militärwaisenhaus) w Poczdamie^[4]
• 1701–1708 – projekt wież katedry niemieckiej (niem. Deutscher Dom)^[4]
• 1701–1705 – projekt wież katedry francuskiej (niem. Französischer Dom) przy Gendarmenmarkt w Berlinie^[4] (zrealizowana przez H. Ungera w 1781)
• 1777–1780 – zabudowania kolumnowe kolumnady królewskiej w Berlinie
• w parku Sanssouci w Poczdamie:
  • od 1765 – rozbudowa Nowego Pałacu^[4]
  • 1768–1769 – Antikentempel
  • 1768–1770 – Świątynia Przyjaźni
• 1785 – projekty wnętrz pokoi królewskich w dawnym pałacu miejskim w Berlinie (niem. Berliner Stadtchloss)
• 1787–1791 – Pałac Marmurowy w Nowym Ogrodzie w Poczdamie^[4]
• 1787–1788 – Brama Oranienburska (niem. Oranienburger Tor) w Berlinie
• Brama Brandenburska (niem. Brandenburger Tor) w Poczdamie
• 1770 – kościół ewangelicki św. Bartłomieja w Bindlach koło Bayreuth (razem z Rudolfem Heinrichem Richterem)

Przypisy

Bibliografia

• Christiane Petri: Potsdam und Umgebung: Sinnbild von Preussens Glanz und Gloria. DuMont Reiseverlag, 2005, s. 59. ISBN 3-7701-6610-8. [dostęp 2009-02-01]. (niem.)
• Seemanns Internationales Architekturlexikon. Wiedeń: Tosa Verlag, 2004. ISBN 3-85492-895-5. (niem.)

Literatura dodatkowa

• Astrid Fick: Potsdam – Berlin – Bayreuth. Carl Phillip Christian von Gontard (1731–1791) und seine bürgerlichen Wohnhäuser, Immediatbauten und Stadtpalais. Petersberg: Imhof, 2000. ISBN 3-932526-42-2. (niem.)