Karniowice (powiat chrzanowski)

Artykuł

50°9′49″N 19°31′9″E

- błąd

39 m

WD

50°10'0.1"N, 19°31'0.1"E

- błąd

14 m

Odległość

408 m

Karniowice
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

chrzanowski

Gmina

Trzebinia

Wysokość

302-435,2 [1] m n.p.m.

Liczba ludności (2019)

2009

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

32-545[2]

Tablice rejestracyjne

KCH

SIMC

0222870

Położenie na mapie gminy Trzebinia
Mapa konturowa gminy Trzebinia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Karniowice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Karniowice”
Położenie na mapie powiatu chrzanowskiego
Mapa konturowa powiatu chrzanowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Karniowice”
Ziemia50°09′49″N 19°31′09″E/50,163611 19,519167
Wąwóz w Parku Krajobrazowym Dolinki Podkrakowskie.

Karniowice – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Trzebinia.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Karniowice[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0222887Dołyczęść wsi
0222893Owczarniaczęść wsi

Położenie

Karniowice położone są na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej w mezoregionie Wyżyna Olkuska, częściowo na obszarze Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie oraz w jego otulinie.

Przez Karniowice przepływa rzeka Dulówka, która w dalszym biegu zmienia nazwę na Krzeszówkę, a następnie na Rudawę i wpada w Krakowie do Wisły. Na znacznej części Karniowic znajdują się jedyne z nielicznych na świecie złóż słodkowodnego wapienia zwanego tutaj martwicą karniowicką[5][6]. W Karniowicach znajduje się rezerwat przyrody "Ostra Góra" [7]

Nazwa

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Karnyowicze wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[8].

Historia

Teren gdzie współcześnie znajdują się Karniowice najpewniej wchodził w skład państwa Wiślan, następnie państwa wielkomorawskiego, później po połączeniu ziem Wiślan z państwem Polan, pozostał przy Polsce do 1795 roku.

Od średniowiecza do 1795 roku wieś znajdowała się w województwie krakowskim. Po III rozbiorze Polski okolice Karniowic należały do dystryktu olkuskiego w ramach tzw. Galicji Zachodniej w zaborze austriackim. W 1809 roku teren Karniowic przyłączono do departamentu krakowskiego w granicach Księstwa Warszawskiego. W latach 1815–1845 w Rzeczypospolitej Krakowskiej jako jedna z 224 wsi.

W latach 1848–1918 należała do Wielkiego Księstwa Krakowskiego w ramach Cesarstwa Austriackiego. W latach 1918–1939 i 1945–1975 w woj. krakowskim. W okresie II wojny światowej należała do III Rzeszy i była miejscowością graniczną z Generalnym Gubernatorstwem.

W latach 1980-81 na terenie Karniowic w ramach KWK "Siersza" powstał Szyb Wschodni[9], który zagłębiono do docelowej głębokości 262,8 m. Eksploatację Pola Wschodniego pokładów węgla w partii „A” KWK „Siersza” rozpoczęto w 1982 roku. Eksploatowano pokłady 207, 208 i 209-210. W 2001 r. Szyb Wschodni oraz całą KWK "Siersza" zlikwidowano.

Kościół

W 1914 roku wybudowano pierwsza kaplicę w Karniowicach na prywatnych działkach [10]

1 listopada 1979 roku dekretem kard. Franciszka Macharskiego została erygowana Parafia Matki Bożej Szkaplerznej Karniowice-Dulowa w Karniowicach dla wiernych z: Karniowic, Dulowej i części Młoszowej. Pierwszym proboszczem został mianowany ks. Stanisław Fijałek.

Obiekty położone w Karniowicach

W Karniowicach powstał pierwszy w Europie nowożytnej kurhan, posiadający 3 poziomy – o wysokości 16 metrów i średnicy 26 metrów. W miejscowości jest kościół parafialny[11] pod wezwaniem MB Szkaplerznej, wybudowany w latach 1978–1988, konsekrowany w 1989 oraz Wiejski Dom Kultury. Na terenie nazywanym Nowsie z boiskiem piłkarskim powstał teren rekreacyjny nazwany Błonia Karniowickie [12]

Zobacz też

  • Stanisław Fijałek

Przypisy

  1. ↑ GEOPORTAL 2, geoportal2.pl [dostęp 2020-12-09].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 421 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  4. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ Geotyda - martwica karniowicka, geotyda.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  6. ↑ Martwica karniowicka, www.geocaching.com [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  7. ↑ http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP19600100045/O/M19600045.pdf
  8. ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str. 200.
  9. ↑ [Śląskie] Górnośląskie kopalnie, steffi.xlx.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  10. ↑ Historia, strona.parafiakarniowicedulowa.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  11. ↑ Karniowice-Dulowa, Parafia Matki Bożej Szkaplerznej, www.diecezja.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  12. ↑ Galeria zdjęć Błonia Karniowickie | Informacja o Trzebini, www.trzebinia.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
Gmina Trzebinia
Wsie
Integralne
części wsi

Herb Trzebini

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Karniowice village, Chrzanów County, Lesser Poland Voivodeship, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Karniowice, powiat chrzanowski, Małopolska
Wawozd.jpg
Wąwóz w Parku Krajobrazowym Dolinki Podkrakowskie