Karol Śliwka (grafik)

Karol Śliwka

Data i miejsce urodzenia	16 października 1932 Harbutowice
Data i miejsce śmierci	10 września 2018 Cieszyn
Narodowość	polska
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Dziedzina sztuki	grafika
Odznaczenia
Strona internetowa

Karol Śliwka (ur. 16 października 1932 w Harbutowicach, zm. 10 września 2018 w Cieszynie) – polski artysta grafik. Twórca plakatów, grafik, znaczków pocztowych, opakowań, okładek i znaków firmowych (logo).

Życiorys

Ukończył Wieczorową Szkołę Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w Bielsku-Białej. Do roku 1953 uczył się w Państwowym Liceum Technik Plastycznych (obecnie Zespół Szkół Plastycznych) w Bielsku-Białej, gdzie w latach 1950–1956 uczył Józef Klimek. Tam uzyskał specjalizację technika kamieniarstwa i rzeźby. Studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ukończył w 1959 roku (dyplom w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa)^[1]. Debiutował w 1957 roku, gdy wygrał konkurs na zaprojektowanie opakowania papierosów Syrena^[2]. Po ukończeniu studiów, Śliwka tworzył swoje projekty w ramach Przedsiębiorstwa Państwowego „Pracownie Sztuk Plastycznych" - z początku w ramach konkursów organizowanych przez Pracownie, a następnie na zlecenia złożone specjalnie dla niego. Śliwka projektował szeroko pojętą grafikę użytkową - od opakowań czy plakatów po znaczki pocztowe - jednak do historii przeszedł jako twórca ikonicznych znaków, m.in. dla PKO, Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych (WSiP), Domu Towarowego Smyk czy Instytutu Matki i Dziecka. Od 1967 do 1972 roku był doradcą artystycznym w Zakładzie Projektowania Opakowań Spółdzielni „Znak”. Jako rzeczoznawca grafiki zasiadał w wielu komisjach artystycznych na przestrzeni lat 70. i 80., m.in.: w Komisji Etyki Opakowań przy Ministerstwie Przemysłu Lekkiego, Komisji Opakowań przy Zarządzie Głównym Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP), Ministerstwie Kultury i Sztuki, Przedsiębiorstwie Państwowym „Pracownie Sztuk Plastycznych”^[1].

Przez 60 lat mieszkał w Warszawie, jednak w ostatnich latach życia postanowił wrócić na Śląsk Cieszyński^[3]. Zmarł 10 września 2018 w Cieszynie, zaś 12 września został pochowany na Cmentarzu Ewangelickim w Skoczowie przy ul. Cieszyńskiej^[4].

Dzieła

Samochód PKO BP stojący przed siedzibą banku, na którym widoczne jest logo zaprojektowane przez Karola Śliwkę

Niektóre dzieła Karola Śliwki:

Logotypy

• Fabryka Kosmetyków Pollena-URODA (1967),
• Centrala Handlu Zagranicznego „Petrolimpex” (1967),
• Fabryka Obuwia „Kobra” (1967),
• Towarzystwo Przyjaciół Warszawy (Limba) (1968),
• PKO BP (skarbonka, nazywana potocznie przez pracowników Śliwką, od nazwiska autora) (ok. 1968),
• 1. Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych (1969),
• Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych,
• Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (1975),
• perfumy Wars (1975),
• Ministerstwo Łączności (1975),
• Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych,
• Instytut Matki i Dziecka (1980),
• Wydawnictwa Naukowo-Techniczne (1984),
• Muzeum im. Gustawa Morcinka w Skoczowie,
• Festiwal Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze,
• Chroń Lasy przed Pożarem,
• firma fonograficzna Polton (1988),
• Triennale Plastyczne w Częstochowie (1990),
• Biblioteka Narodowa w Warszawie (1990),
• firma Adamed (1990),
• Polski Związek Zwykłych Kobiet (1991),
• Dom Towarowy Smyk w Warszawie,
• Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej (1992),
• Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie (2001)^[1][5].

Opakowania

• opakowania papierosów Giewont, Syrena i Morskie (1957),
• opakowanie proszku do prania Bis (1972),
• niektóre opakowania czekolad firmy E. Wedel (np. Saska, Belwederska i Zamkowa) (ok. 1975),
• etykieta rumu Seniorita,
• pudełka kosmetyków Wars i Sexy (ok. 1975)^[1].

Nagrody i odznaczenia

Karol Śliwka jest laureatem wielu nagród i wyróżnień w konkursach projektowych na znaki graficzne, opakowania czy plakaty. Został wyróżniony m.in.:

• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (I Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych w 1969 roku),
• Nagroda I Stopnia Prezesa Rady Ministrów,
• Złoty Wawrzyn Olimpijski w dziedzinie plastyki,
• nagroda za znaczek pocztowy w Organizacji Narodów Zjednoczonych,
• Nagroda im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii Twórczości Artystycznej,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Złota odznaka „Za Zasługi dla Warszawy”,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• Złoty Wawrzyn Olimpijski,
• Złoty Medal na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach,
• Srebrny Medal na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach,
• „Złote Kasztany” za opakowania,
• „Srebrna Laska z Czerwoną Różą" przyznanej przez Towarzystwo Przyjaciół ASP w Warszawie,
• tytuł Autorytetu od Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej^[1][3][6].

Upamiętnienie

Postać Karola Śliwki ukazana jest w filmie Twentieth Century Design – Karol Śliwka, który jest częścią serii dokumentalnej powstałej w 2010 roku Twentieth Century prezentującej polskie osobowości ze świata sztuki XX wieku. Znaki Śliwki często są publikowane w polskich i zagranicznych zbiorach najlepszych znaków XX wieku, m.in. w książce Adriana Frutigera „Człowiek i jego znaki”, a prestiżowa międzynarodowa publikacja „Logo Modernism” w 2015 roku uznała go za jednego z ośmiu najwybitniejszych twórców współczesnych znaków graficznych^[6]. Była to największa wystawa prac Śliwki, pokazująca znaki graficzne, okładki, znaczki pocztowe, plakaty i opakowania zaprojektowane przez artystę^[7]. W 2018 roku Muzeum Miasta Gdyni zorganizowało pierwszą monograficzną wystawę "Śliwka. Polskie Projekty Polscy Projektanci", której kuratorami zostali Agata Abramowicz, Agnieszka Drączkowska i Patryk Hardziej^[8], a także zainicjowało powstanie muralu ze znakami Śliwki w centrum Gdyni^[9]. Hardziej zainicjował również wystawę ilustracji "Jak Śliwka w kompot. Polscy ilustratorzy Karolowi Śliwce". Również w 2018 roku ukazał się album z najważniejszymi pracami Śliwki pt. „Karol Śliwka"^[10].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Agnieszka Drączkowska: "Mięso" zamiast "druciaków", czyli kim jest Karol Śliwka? / "Meat" insted of "Steel Wool", or: Who is Karol Śliwka?