Karol Świtalski

Karol Świtalski
Data i miejsce urodzenia	23 października 1902 Radomsko
Data i miejsce śmierci	2 czerwca 1993 Bensheim
Wyznanie	Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
Ordynacja	13 października 1929

Karol Edward Świtalski
starszy kapelan
Data i miejsce urodzenia	23 października 1902 Radomsko
Data i miejsce śmierci	2 czerwca 1993 Bensheim
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII
Stanowiska	szef duszpasterstwa wyznań ewangelickich, proboszcz

Karol Edward Świtalski (ur. 23 października 1902 w Radomsku, zm. 2 czerwca 1993 w Bensheim) – polski duchowny luterański, starszy kapelan wyznania ewangelicko-augsburskiego Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Karola i Amelii z d. Kaweckiej. W Radomsku ukończył gimnazjum humanistyczne, następnie odbył studia na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego (1924–1929). Ordynowany na duchownego 13 października 1929 w kościele Świętej Trójcy w Warszawie. W latach 1929–1931 był prefektem w seminarium nauczycielskim w Działdowie, administratorem w Łomży (1931–1932)

26 lutego 1931 przyjęty został do rezerwy duchowieństwa wojskowego w stopniu kapelana ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i powołany do służby czynnej na stanowisko pełniącego obowiązki szefa duszpasterstwa wyznań ewangelickich przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu nad Bugiem^[1]. równocześnie pełnił funkcję tamtejszego administratora zboru cywilnego. 8 grudnia 1935 został mianowany proboszczem przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu, jako następca ks. Józefa Mamicy. Wprowadzony w urząd 23 lutego 1936 w kościele staroluterskim przy ul. Ogrodowej, z którego w okresie międzywojennym korzystała również cywilna polska parafia ewangelicko-augsburska. Nabożeństwa wojskowe odprawiał 3 razy w miesiącu w sali konfirmacyjnej przy kościele, a raz na miesiącu w kościele, wspólnie ze zborem cywilnym, współpracując z ks. Gustawem Manitiusem. Był zaangażowany w usiłowania wzbudzenia pełnej polskiej świadomości narodowej wśród ewangelickiej ludności w rejonie Kępna, należącej do Kościoła ewangelicko-unijnego, gdzie 6 września 1936 uczestniczył w tworzeniu oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego i odprawiał nabożeństwa patriotyczne, a także organizował pomoc gwazdkową dla dzieci z Przybyszowa. Parokrotnie odprawiał polskie nabożenstwa w Rawiczu. W latach 1937–1939 był członkiem komitetu redakcyjnego „Głosu Ewangelickiego” (Warszawa). Po wybuchu II wojny światowej został przez okupanta pozbawiony funkcji kościelnych i ukrywał się pod przybranym nazwiskiem jako robotnik rolny i urzędnik.

Po powrocie zaraz po ustaniu działań wojennych, pierwsze nabożeństwo odprawił w mieszkaniu w domu PTE przy ul.Kossaka 9 w Poznaniu już 30 marca 1945 starając się wraz ze świeckimi współpracownikami o normalizację życia kościelnego. Mimo starań, nie udało się pozyskać żadnego z kościołów poewangelickich. Dopiero w 1946 parafia otrzymała tymczasowo kaplicę cmentarną przy ul. Grunwaldzkiej, która służyła następnie niemal 60 lat, aż do wybudowania kościoła Łaski Bożej. Ks. Karol Świtalski w 1946 wznowił nabożeństwa w Lesznie, przyczynił się do powstania nowych polskich parafii w Gorzowie Wielkopolskim i w Szczecinie, podejmował działania na rzecz organizacji parafii w Zielonej Górze. Po 23 września 1948 zrezygnował z pracy w Poznaniu i objął administrację parafii w Gorzowie Wielkopolskim i w Szczecinie, a 4 lipca 1950 rozpoczął pracę w parafii w Koninie, nadal mieszkając w Poznaniu (ponieważ plebania w Koninie została zajęta) i obsługiwał również zbory Grodziec, Izbica Kujawska, Koło, Sompolno i Zagórów. Około 1960 został konseniorem (zastępcą seniora) diecezji pomorsko-wielkopolskiej.

21 lipca 1946 został wyznaczony do posługi duszpasterskiej przy byłym gauleiterze Kraju Warty i zbrodniarzu wojennym Arthurze Greiserze. Na prośbę oskarżonego udzielił mu sakramentu Wieczerzy Pańskiej i towarzyszył mu aż do egzekucji^[2].

Z powodów rodzinnych w czerwcu 1964 wyjechał do Niemiec Zachodnich, gdzie w miarę możności nadal działał w polonijnym duszpasterstwie, zwłaszcza w okolicach Frankfurtu nad Menem. Utrzymywał kontakt z Polskim Kościołem Ewangelicko-Augsburskim na Obczyźnie w Anglii i wysyłał teksty do „Posła Ewangelickiego” w Londynie. Za starania o sprawę polską otrzymał Medal XV-lecia Związku Żołnierzy Kresowych.

Awanse

• kapelan rezerwy – 26 lutego 1931 r. ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 r. i 1 lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania ewangelicko-augsburskiego
• starszy kapelan - ?

Przypisy

Bibliografia

• JerzyJ. Domasłowski JerzyJ., Kościół Ewangelicko-Augsburski w Poznaniu i w Zachodniej Wielkopolsce w latach 1919-2005, Poznań: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Poznaniu, 2005, ISBN 83-922889-0-4, OCLC 69480325 .
• Andrzej Mendrok, Historia Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Koninie, Konin, [Parafia], 2006, ​ISBN 83-916462-7-0​.
• Andrzej Mendrok. Parafia ewangelicko-augsburska Świętego Ducha w Koninie. „Rocznik Koniński”. 2007 (T. 16). s. 195–214. OCLC 999094511 (pol.). 
• Krzysztof Jan Rej: Ewangelicka służba duszpasterska w Wojsku Polskim 1919-1950. Warszawa: Wydawnictwo Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego, 2000.
• Richard Hans Schulz: Der Kampf um Posen - 1945. Hameln: Selbstverlag des Verfassers, 1977. (niem.)