Karol Aleksander (wielki książę Saksonii-Weimaru-Eisenach)

Karol III Aleksander
Wielki książę Saksonii-Weimar-Eisenach
Okres	od 8 czerwca 1853 do 5 stycznia 1901
Poprzednik	Karol II Fryderyk
Następca	Wilhelm Ernest II
Dane biograficzne
Dynastia	Wettynowie
Data i miejsce urodzenia	24 czerwca 1818 Weimar
Data i miejsce śmierci	5 stycznia 1901 Weimar
Ojciec	Karol II Fryderyk
Matka	Maria Pawłowna Romanowa
Rodzeństwo	Paweł Aleksander, Maria Ludwika, Augusta
Żona	Zofia Oranje-Nassau
Dzieci	Karol August, Maria Anna, Anna Zofia, Elżbieta
Odznaczenia

Książę Karol Aleksander i księżna Zofia

Karl Alexander August Johann (ur. 24 czerwca 1818 w Weimarze, zm. 5 stycznia 1901 tamże) – wielki książę Saksonii-Weimar-Eisenach w latach 1853-1901, tytularny wielki książę Saksonii.

Życiorys

Był jedynym synem wielkiego księcia Karola Fryderyka i jego żony wielkiej księżnej Marii Pawłownej, który dożył wieku dorosłego.

Nad edukacją młodego księcia pieczę sprawował szwajcarski pedagog Frederic Soret. Kładł on nacisk na tzw. „nauki polityczno-dworskie”, tj. historię, geografię, języki obce, literaturoznawstwo i szereg zajęć przydatnych członkom rodów panujących w towarzystwie (fechtunek, jeździectwo itp.). Karol Aleksander przejawiał szczególny talent do nauki języków obcych, opanowując poza obowiązkowym na ówczesnych dworach francuskim także angielszczyznę, włoszczyznę i ruszczyznę. Po zakończeniu kształcenia pod okiem guwernerów Karol Aleksander przystąpił w 1835 r. do państwowego egzaminu kwalifikacyjnego po czym mógł rozpocząć studia na Uniwersytecie w Jenie. Ukończył je w 1841 r. jako doktor prawa i historii, który to tytuł uzyskał już na Uniwersytecie w Lipsku. Po zakończeniu nauki odbył półroczną służbę wojskową w armii cesarskiej w stopniu pułkownika.

Na tron wstąpił Karol Aleksander po śmierci ojca 8 lipca 1853. Podczas jego panowania państwo to stało się częścią Związku Północnoniemieckiego, a następnie Cesarstwa Niemieckiego. Książę Karol Aleksander nie brał bezpośredniego udziału w wojnie francusko-pruskiej 1870-1871. Wraz z synem uczestniczył w Wersalu w koronacji Wilhelma I na cesarza. Znany z liberalnych poglądów miał kontakty z elitą ówczesnych pisarzy i dziennikarzy. Znał Fanny Lewald i Hansa Christiana Andersena^[1][2]. W 1851 roku objął protektorat loży masońskiej.

Odznaczenia

Krzyże Wielkie do 1859^[3]:

• Wielki Mistrz Orderu Sokoła Białego (Weimar)
• Order Świętego Stefana (Austro-Węgry)
• Order Świętego Andrzeja z łańcuchem (Rosja)
• Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja)
• Order Świętej Anny (Rosja)
• Order Orła Czarnego (Prusy)
• Order Orła Czerwonego (Prusy)
• Order Korony Rucianej (Saksonia)
• Order Ernestyński (Saksonia)
• Order Wieży i Miecza (Portugalia)
• Order Korony Wirtemberskiej (Wirtembergia)
• Order Lwa Niderlandzkiego (Holandia)
• Order Świętego Jerzego (Hanower)
• Order Gwelfów (Hanower)
• Order Leopolda (Belgia)
• Order Wierności (Badenia)
• Order Lwa Zeryngeńskiego (Badenia)
• Order Ludwika (Hesja)
• Order Zasługi (Oldenburg)
• Order Hohenzollernów z łańcuchem (Prusy)
• Krzyż Żelazny (Prusy)

Małżeństwo i dzieci

8 października 1842 w Hadze poślubił swoją siostrę cioteczną (córkę ciotki Anny Pawłownej) – księżniczkę holenderską Zofię. Para miała czworo dzieci:

• Karola Augusta (1844-1894), w latach 1853-1894 następcę tronu Saksonii-Weimar-Eisenach

∞ 1873 księżniczka Paulina von Sachsen-Weimar-Eisenach (1852–1904)

• Marię (1849-1922)

∞ 1876 książę Henryk VII. Reuß zu Köstritz (1825–1906)

• Annę (1851-1859)
• Elżbietę (1854-1908)

∞ 1886 książę Jan Albrecht zu Mecklenburg (1857–1920)

Po śmierci wielkiego księcia Karola Aleksandra nowym monarchą został jego wnuk Wilhelm Ernest II.

Przypisy

Bibliografia

• Bernhard Post; Dietrich Werner, Herrscher in der Zeitenwende: Wilhelm Ernst von Sachsen-Weimar-Eisenach, 1876–1923. Glaux, Jena 2006.
• Kuno Fischer, Großherzog Karl Alexander von Sachsen. Gedächtnisrede in der Trauerversammlung am 31. Mai 1901 im Theater zu Weimar gehalten, Winter, Heidelberg 1901.
• Karl Muthesius, Goethe und Karl Alexander, Böhlau, Weimar 1910.
• Angelika Pöthe, Carl Alexander. Mäzen in Weimars „Silberner Zeit”, Böhlau, Köln 1998.
• Großherzog Carl Alexander und Fanny Lewald-Stahr in ihren Briefen 1848-1889. 2 Bde., eingeleitet und hrsg. v. Rudolf Göhler, Mittler, Berlin 1932.
• Mein edler, theurer Großherzog! Briefwechsel zwischen Hans Christian Andersen und Großherzog Carl Alexander von Sachsen-Weimar-Eisenach. Hrsg. v. Ivy York Möller-Christensen und Ernst Möller-Christensen, Wallstein, Göttingen 1992.
• Mein gnädigster Herr! Meine gütige Korrespondentin! Fanny Lewalds Briefwechsel mit Carl Alexander von Sachsen-Weimar 1848 – 1889. Mit einer Einführung von Eckart Kleßmann, Böhlau, Weimar 2000.