Karol Appel

Karol Appel
ilustracja
Data i miejsce urodzenia6 grudnia 1857
Paryż
Data i miejsce śmierci16 marca 1930
Warszawa
Zawód, zajęciejęzykoznawca

Karol Ludwik Appel (ur. 6 grudnia 1857 w Paryżu, zm. 16 marca 1930 w Warszawie) – językoznawca polski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Życiorys

Pochodził z rodziny polskiego emigranta osiadłego we Francji. Ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim (1876). Od 1880 przez kilkadziesiąt lat uczył języka francuskiego w V Gimnazjum w Warszawie; w latach 1906-1915 był wykładowcą literaturoznawstwa i językoznawstwa, języka francuskiego i literatury francuskiej na Wydziale Humanistycznym Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie[1]. Po ewakuacji gimnazjum przez władze rosyjskie (1915) następne pięć lat spędził w Rosji; uczył w Polskim Kolegium Uniwersyteckim w Kijowie. W 1920 powrócił do Warszawy i związał się z Uniwersytetem Warszawskim; został profesorem zwyczajnym, wykładowcą językoznawstwa ogólnego, kierownikiem Katedry Językoznawstwa Ogólnego i dyrektorem Seminarium Lingwistycznego. W 1926 obronił doktorat na UW, a w 1929 otrzymał tytuł profesora honorowego. Prowadził wykłady do końca życia, mimo utraty wzroku w ostatnich latach.

W 1907 należał do grona członków-założycieli Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a od 1919 był członkiem PAU.

Prace naukowe

W pracy naukowej zajmował się językoznawstwem ogólnym, gramatyką historyczną, dialektologią i bibliografią. Prowadził badania nad genezą i rozwojem mowy, a także zjawiskiem wymiany kontynuacji mocnych i słabych półsamogłosek prasłowiańskich. Analizował akcentologię polską, badał dorobek polskiego językoznawstwa. Zajmował się problematyką dydaktyki języków obcych. Ogłosił m.in.:

  • O gwarach ludowych języka polskiego (1879)
  • O narzeczu białoruskiem (1880)[2]
  • Przegląd bibliograficzny prac naukowych o języku polskim (1885, z Adamem Antonim Kryńskim)
  • Język francuski. Podręcznik dla samouków (1889)
  • Psychologja mowy (1899)[3]
  • O mowie dziecka: urywek z wykładów wygłoszonych w 1906/7 r. a. na "Kursach naukowych" T. K. N. w Warszawie, Warszawa 1907
  • Język i społeczeństwo. Lingwistyka i socjologia (1908)[4]
  • Język i sztuka. Lingwistyka i sztuka (1910)
  • Stanowisko językoznawstwa pośród innych nauk (1913)
  • Filologia, jej zakres i zadania (1915)[5]

Przypisy

  1. ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 128 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  2. ↑ O bělorusskom narečii : zamětki Karla Appela, polona.pl [dostęp 2020-07-04].
  3. ↑ Psychologja mowy : rzecz z powodu "Psychologji oraz filozofji mowy" Władysława Ołtuszewskiego, polona.pl [dostęp 2020-07-04].
  4. ↑ Karol Appel, Język i społeczeństwo (Lingwistyka i socyologia), polona.pl [dostęp 2020-07-04].
  5. ↑ Karol Appel, Filologia, jej zakres i zadania, Odb.: Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wydział Językoznawstwa i Literatury. Wydział I i II. R. 8 : 1915 z. 3., polona.pl [dostęp 2020-07-04].

Bibliografia

  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

Literatura uzupełniająca

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Karol Appel (1111519).jpg
Adres wydawniczy: Warszawa : Wydawnictwo Romana Kreczmera, 1901 (Warszawa : P. Laskauer i W. Babicki)
Współtwórcy: Demby, Stefan (1862-1939) Oprac
Opis fizyczny: [164] s. : il. ; 12x19 cm