Karol Baczyński

Karol Józef Baczyński

podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	11 lutego 1869 Lwów
Data i miejsce śmierci	1940 USRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1914–1923
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie Straż Graniczna II RP
Jednostki	3 Pułk Piechoty, 4 Pułk Piechoty, 1 Pułk Strzelców Lwowskich, DOG „Lwów”, 4 Pułk Piechoty Legionów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska obrona Lwowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Karol Baczyński

Karol Józef Baczyński^[a] h. Sas (ur. 11 lutego 1869 we Lwowie, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy i społeczny, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 11 lutego 1869 we Lwowie^[1][b], w rodzinie Jana i Anny z Fischerów^[2][3][4]. Działał w tajnym ruchu niepodległościowym na obszarze Galicji^[5]. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej pracował w c. k. służbie sądowniczej. Od ok. 1897 do ok. 1907 był kancelistą C. K. Sąd Powiatowym w Mikołajowie^[6], a od ok. 1907 do ok. 1908 oficjałem tamże^[7]. Od ok. 1908 do 1914 był oficjałem kancelaryjnym w kancelarii sądowej C. K. Sądu Krajowego we Lwowie^[8]. Został mianowany nadoficjałem sądowym^[4]. Działał w Organizacji Orła Białego, lwowskim gnieździe Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Drużynach Bartoszowych, Towarzystwie Szkoły Ludowej^[4]. Po wybuchu I wojny światowej od 16 sierpnia 1914 był dowódcą kompanii II batalionu w Legionie Wschodnim^[4]. Po jego rozwiązaniu wstąpił do Legionów Polskich^[4]. Był dowódcą kompanii, batalionu 3 pułku piechoty w składzie II Brygady do początku 1915, następnie dowódcą kompanii w 4 pułku piechoty w składzie III Brygady, dowódcą obozu szkolnego w Jastkowie^[4]. Awansowany na porucznika 14 marca 1915 i kapitana 8 września 1915^[9]. Od końca 1915 był dowódcą batalionu uzupełniającego nr IV Polskich Legionów w Kozienicach i z tego stanowiska 8 stycznia 1916 został przeniesiony na stanowisko komendanta Personalnej Stacji Zbornej dla Legionistów Polskich w Kowlu^[10], które pełnił do końca 1916, następnie na analogiczne stanowisko w Lublinie od stycznia 1917 do marca 1918^[4].

U kresu wojny podczas obrony Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej od 5 do 20 listopada 1918 dowodził Odcinkiem V Szkoły im. Sienkiewicza w II Grupie dowodzonej przez kpt. Mieczysława Borutę-Spiechowicza^{[11][12][13][4]}. Następnie dowodził II batalionem 1 pułku Strzelców Lwowskich na dalszym froncie wojny polsko-ukraińskiej^[11][4]. Później służył w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[14]. Następnie kierował batalionami wartowniczymi, był dowódcą IV Brygady Etapowej i dowódcą Powiatu Etapowego w Łunińcu od grudnia 1920 do marca 1921^[4]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej^[4]. Był także oficerem Straży Granicznej^[4]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 41. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[15]. Posiadał przydział w rezerwie do 4 pp Leg. w Kielcach^[1][16]. W 1924 został przeniesiony do pospolitego ruszenia, zachowując przydział do 4 pp Leg.^[17]. W październiku 1929, po ukończeniu 60 lat życia, został zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego^[18].

W okresie międzywojennym był aktywnym działaczem społecznym i kulturalnym – prezesem Związku Obrońców Lwowa^[19], prezesem Bractwa Kurkowego we Lwowie, naczelnikiem okręgu lwowskiego Ochotniczej Straży Pożarnej^[20]. Na początku lat 30. był członkiem zarządu głównego Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich^[21]. Zakładał chóry, towarzystwa muzyczne i teatralne. Występował jako wiolonczelista w kwartetach, kwintetach i w orkiestrach.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez Sowietów we Lwowie^[4]. Został zamordowany przez NKWD na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 72/1-21 oznaczony numerem 123)^[22]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Był dwukrotnie żonaty. Z Bronisławą z Chmielewskich miał dwóch synów, oficerów Wojska Polskiego: Stanisława i Zdzisława, który także został ofiarą zbrodni katyńskiej. Drugą żoną była Władysława Haydel z którą miał dwie córki: Marię i Zofię. Karol Baczyński był spokrewniony przez wspólnych przodków ze słynnym poetą Krzysztofem Kamilem Baczyńskim.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
• Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)^[23]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[24]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie: 1922)^[25]
• Złoty Krzyż Zasługi (11 stycznia 1928)^[26]
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” (1927)^[27]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.