Karol Daniel Kadłubiec
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: folklorystyka, językoznawstwo, semiotyka kultury | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
Karol Daniel Kadłubiec (ur. 22 lipca 1937 w Karpętnej) – polski etnograf i historyk literatury, badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego.
Życiorys
Syn Jana Kadłubca, polskiego nauczyciela i działacza społecznego. Początkowo uczył się w niemieckiej szkole ludowej. Po 1945 roku uczęszczał do polskiej szkoły podstawowej w Bystrzycy oraz do polskiego liceum w Czeskim Cieszynie (Český Těšín). Po jego ukończeniu w 1955 roku rozpoczął studia slawistyczne na Uniwersytecie Karola w Pradze. Dyplom magisterski uzyskał w 1960 roku za rozprawę poświęconą bajkom śląskim. W Pradze doktoryzował się pod opieką naukową prof. Karela Horálka w 1968 roku. Następnie w 1973 roku uzyskał tytuł kandydata nauk, a w latach 1978 (na Uniwersytecie Warszawskim) oraz 1988 (Uniwersytet Karola w Pradze) habilitował się. W 1994 roku uzyskał tytuł profesora[1].
Praca w Republice Czeskiej
Pracował w Katedrze Języków Obcych Instytutu Pedagogicznego ostrawskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej (od 1991 – Uniwersytet Ostrawski) od 1964 roku, później na Uniwersytecie Karola, od 1991 roku był kierownikiem Zakładu Badań Etnikum Polskiego Uniwersytetu Ostrawskiego (przekształconego później w Instytutu) z siedzibą w Czeskim Cieszynie. W latach 1990–1992 był kierownikiem Katedry Polonistyki i Folklorystyki, która powstała z jego inicjatywy. W tej instytucji w roku 2002 przeszedł na emeryturę, jednak w 2007 roku powrócił do niej jako visiting professor, a następnie professor emeritus.
Jest członkiem Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego na terenie Republiki Czeskiej (kierownik Miejscowego Koła w Mistrzowicach, działacz Zarządu Głównego i inicjator Sekcji Folklorystycznej).
Praca w Polsce
Równocześnie działał naukowo i organizacyjnie w Polsce. W 1991 roku wraz z prof. Ireną Bukowską-Floreńską, Haliną Rusek i Alojzym Kopoczkiem organizował kierunek etnologiczny w cieszyńskiej filii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W latach 1995–2005 kierował Zakładem Folklorystyki Ogólnej i Stosowanej. Kierował także Radą Programową Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Aż do emerytury kierował Zakładem Antropologii i Folklorystyki w Katedrze Pedagogiki, Psychologii i Antropologii Wydziału Humanistyczno-Społecznego Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku Białej. Z jego inicjatywy w 2013 roku w Ustroniu otwarta została letnia Wolna Szkoła Nauk Filozoficznych i Społecznych im. prof. Jana Szczepańskiego[2].
Publikacje
Jest autorem kilku książek oraz około 600 artykułów naukowych.
- Kadłubiec K.D., Milerski W., Cieszyńska ojczyzna polszczyzna, Czeski Cieszyn-Cieszyn: Pro-print, 2001. ISBN 80-238-6725-3.
- Kadłubiec K.D., Cieszyńsko-zaolziańska polszczyzna, Katowice: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Katowicach, 1994. ISBN 83-900122-8-6.
- Kadłubiec K.D., Gawędziarz cieszyński Józef Jeżowicz, Ostrawa: Profil, 1973.
- Kadłubiec K.D, Górniczy śmiech: komizm ludowy pogranicza czesko-polskiego, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1995. ISBN 83-9049-14-1-9.
- Kadłubiec K.D., Jan Szczepański. Dzienniki z lat 1935-1945, Ustroń: Muzeum Ustrońskie im. Jana Jarockiego, 2009. ISBN 978-83-60551-24-0.
- Kadłubiec K.D., Kultura ludowa na pograniczu, Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1995. ISBN 83-226-0620-6.
- Kadłubiec K.D., Opowiado Anna Chybidziurowa, Bystrzyca: Ducatus Teschinensis, 2017. ISBN 978-80-906986-0-4.
- Kadłubiec K.D., Polská národní menšina na Těšínsku v České republice, Ostrawa 1998. ISBN 80-7042-479-6.
- Kadłubiec K.D., Płyniesz Olzo. Monografia kultury ludowej Śląska Cieszyńskiego, Czeski Cieszyn: Uniwersytet Ostrawski, 2016. ISBN 978-80-7464-871-7.
- Płyniesz Olzo… Zarys kultury duchowej ludu cieszyńskiego, red. D. Kadłubiec, Ostrawa: Profil, 1970.
- Kadłubiec K.D., Śpiywo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi, Bystrzyca: Ducatus Teschinensis, 2018. ISBN 978-80-906986-1-1.
- Kadłubiec K.D., Uwarunkowania cieszyńskiej kultury ludowej, Czeski Cieszyn: Sekcja Folklorystyczna Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, 1987.
- Kadłubiec K.D., W cieszyńskim mateczniku, Czeski Cieszyn: Kongres Polaków w Republice Czeskiej, 2015. ISBN 978-80-87381-18-2.
- Płyniesz Olzo ... Vol. 1-2 (1970-1972) (red.)
- Gawędziarz cieszyński (1973) (wraz z Józefem Jeżowiczem)
- Na cieszyńskiej ziemi: jednodniówka z okazji dwudziestolecia Sekcji Folklorystycznej przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (1985) (red.)
- Uwarunkowania cieszyńskiej kultury ludowej (1987)
- Ojcowski dom: jednodniówka na dwudziestopięciolecie Sekcji Folklorystycznej Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (1990) (red.)
- Raz, dwa, trzy, wychodź ty!: twórczość słowna polskich dzieci z Zaolzia (1993) (wraz z Iloną Frydą)
- Cieszyńsko-zaolziańska polszczyzna (1994)
- Górniczy śmiech: komizm ludowy pogranicza czesko-polskiego (1995)
- Kultura ludowa na pograniczu (1995) (red.)
- Nasza ojcowizna : jednodniówka na trzydziestolecie Sekcji Folklorystycznej przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (1995) (red., wraz z Janem Szymikiem)
- Polská národní menšina na Těšínsku v České republice (1920-1995) (1997)
- Cieszyńska ojczyzna polszczyzna (2001) (wraz z Władysławem Milerskim)
- Skoro zapómniane: o radościach i smutkach starej Karwiny (2002)
- W cieszyńskim mateczniku (2015)
- Plyniesz Olzo. Monografia kultury ludowej Ślaska Cieszyńskiego – (Kadlubiec i kolektyw – 2016)
Nagrody
- 2002 – Nagroda im. Wojciecha Korfantego nadana przez Związek Górnośląski[3]
- 2010 – Nagroda Polityki za opracowanie i wstęp do książki Dzienniki z lat 1935–1945 Jana Szczepańskiego[4].
- 2013 – Honorowy Ślązak Roku[5]
- 2015 – Tytuł i nagroda Ambasadora Polszczyzny poza Granicami Kraju za upowszechnianie i kultywowanie języka polskiego w środowisku Polaków na Zaolziu[6]
- 2020 – Nagroda im. ks. Leopolda Jana Szersznika[2]
Przypisy
- ↑ Ostravská, Prof. PhDr. Karel Daniel Kadłubiec, DrSc. / University of Ostrava, University of Ostrava [dostęp 2021-03-21] (cz.).
- ↑ a b Daniel Kadłubiec został laureatem nagrody imienia ks. Leopolda Jana Szersznika, zwrot.cz, 24 października 2020 [dostęp 2021-03-21] (pol.).
- ↑ Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001 - 2010, zg.org.pl [dostęp 2016-11-03].
- ↑ Nagrody Historyczne 2010 - Polityka.pl [Dostęp: 2010-05-07]
- ↑ Teresa Semik: Ślązak Roku: Ewelina Sokół-Galwas. Finał konkursu „Po naszymu, czyli po śląsku”. Dziennik Zachodni, 2013-11-24. [dostęp 2021-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-26)].
- ↑ Prof. Daniel Kadłubiec Ambasadorem Polszczyzny poza Granicami Kraju. senat.gov.pl, 2015. [dostęp 2018-03-22].
Linki zewnętrzne
- Prof. dr hab. Karol Daniel Kadłubiec, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2010-05-07].
- Wywiad z prof. Kadłubcem, https://www.youtube.com/watch?v=7wjRDW8n7_Q [dostęp: 16.03.2021].
Media użyte na tej stronie