Karol Hauke

Karol Hauke
Ilustracja
pułkownik dyplomowany artylerii pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

19 września 1888
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Coat of Arms of Russian Empire.svg Armia Imperium Rosyjskiego
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Odznaka I korpus w Rosji.jpg I Korpus Polski

Jednostki

1 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów
14 Wielkopolski Pułk Artylerii Lekkiej
25 Pułk Artylerii Lekkiej
7 Pułk Artylerii Ciężkiej
Oddział III Sztabu Generalnego
3 Pułk Artylerii Polowej Legionów
3 Dywizja Piechoty Legionów
4 Pułk Artylerii Lekkiej

Stanowiska

dowódca baterii artylerii
dowódca dywizjonu artylerii
kierownik referatu
zastępca dowódcy pułku
szef sztabu dywizji
dowódca pułku artylerii
rejonowy inspektor koni

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Odznaka I Korpusu Polskiego w Rosji Państwowa Odznaka Sportowa

Karol January Stanisław Hauke h. Bosak (ur. 19 września 1888[1] w Warszawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Pochodził z rodziny o długoletnich tradycjach militarnych i patriotycznych. Był prawnukiem gen. Maurycego Hauke, wnukiem gen. Aleksandra Hauke, synem Zygmunta Hauke h. Bosak (1851–1912) i Zofii z Kosteckich h. Leszczyc (ur. 1857)[2]. Ukończył gimnazjum klasyczne i zdał egzamin dojrzałości w Rydze. W latach 1908–1909 odbył jednoroczną ochotniczą służbę w armii rosyjskiej, którą ukończył w stopniu chorążego. W latach 1909–1914 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej na Politechnice Ryskiej. W trakcie studiów został przyjęty do korporacji akademickiej Arkonia[3].

Służba w Armii Rosyjskiej

W 1914 zmobilizowany do armii rosyjskiej, kolejno awansuje do stopnia podporucznika i porucznika. W 1917 brał udział w walkach w Prusach Wschodnich, na Suwalszczyźnie, Grodzieńszczyźnie i Wileńszczyźnie. We wrześniu 1917 na własna prośbę przeniesiony do I Korpusu Polskiego. W styczniu 1918 aresztowany przez bolszewików, osadzony w więzieniu, następnie internowany.

Służba w Wojsku Polskim

15 stycznia 1919 zgłosił się do Wojska Polskiego i został skierowany do Szkoły Podchorążych w Rembertowie. Następnie pełnił służbę w 1 pułku artylerii polowej Legionów jako dowódca baterii. W tym czasie awansował do stopnia kapitana. W lipcu 1919 w Biedrusku przystąpił do organizacji III dywizjonu 3 pułku artylerii polowej Wielkopolskiej (w styczniu 1920 przemianowanego na 14 Wielkopolski pułk artylerii polowej), którego był pierwszym dowódcą. 5 września 1919 wraz z dowodzonym przez siebie pododdziałem przybył do Bobrujska, a później do Głębokiego. 19 września 1919 rozpoczął marsz na Połock rozpoczynając walki na froncie litewsko-białoruskim. W walkach pod Jakimorką 17 marca 1920 odznaczył się męstwem, odwagą i rozwagą. W największym ogniu kulomiotów i karabinów posuwał się w linii piechoty, obserwując i kierując ogień swoich baterii, przez co dał największe atuty strzelcom. W najkrytyczniejszym położeniu swą energią i spokojem wywierał wielki wpływ na otoczenie. Swym przykładem osobistym, odwagą i brawurą przyczynił się do zwycięstwa[4]. 19 września 1920 w folwarku Prużany odznaczony przez gen. Daniela Konarzewskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

W kwietniu 1921, po zakończeniu wojny, wcielony został wraz z całym dywizjonem do nowo powstałego 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu. W następnym roku przeniesiony do 7 pułku artylerii ciężkiej, awansując do stopnia majora. W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału III Sztabu Generalnego WP, na stanowisko kierownika referatu. W latach 1925–1926 był zastępcą dowódcy 3 pułku artylerii polowej Legionów. Z dniem 24 października 1926 przydzielony został do dowództwa 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko szefa sztabu[5]. W 1927 wyznaczony został na stanowisko oficera sztabu Inspektoratu Armii gen. dyw. Aleksandra Osińskiego[6]. W okresie od 23 kwietnia 1929[7] do 29 kwietnia 1934 dowodził 4 pułkiem artylerii polowej (1 stycznia 1932 przemianowanym na 4 pułk artylerii lekkiej). Od 1930 pełnił również obowiązki dowódcy garnizonu Inowrocław. Po przekazaniu obowiązków dowódcy pułku objął stanowisko Rejonowego Inspektora Koni w Bydgoszczy. Na tym stanowisku pozostawał do 1939 roku.

W trakcie kampanii wrześniowej po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej. Więziony w obozie w Starobielsku, a następnie zamordowany w Charkowie na terenie dzisiejszej Ukrainy.

Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 10-3-5)[8].

Grób rodziny Hauke na cmentarzu Powązkowskim

Rodzina

Karol Hauke był żonaty od 1929 z Marią von Kreisler z domu Sinicyn (ur. 1891) i miał z nią dwie córki, Marię (ur. 1930) i Jolantę (ur. 1931)[2].

Brat Karola Aleksander (1880–1949), inżynier budownictwa, zamieszkały do 1939 przy al. Szucha w Warszawie nr 21[9], jest protoplastą dzisiejszych Hauków mieszkających od 60. lat XX wieku w Szwecji.

Awanse

  • major – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  • podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 31. lokatą w korpusie oficerów artylerii
  • pułkownik – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930[10] i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 mianowany został, pośmiertnie, do stopnia generała brygady[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Niektóre źródła (np. Arkadiusz Janicki) podają jako datę urodzenia 7 września 1888. Według kalendarza juliańskiego urodził się 7 września, a według kalendarza gregoriańskiego - 19 września (zobacz daty nowego i starego porządku).
  2. a b Karol January Stanisław Hauke h. Bosak, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-08-22].
  3. Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929
  4. Treść wniosku o nadanie orderu Virtuti Militari.
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 41 z 30.09.1926 r.
  6. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 16 z 11.06.1927 r.
  7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 22.03.1929 r.
  8. Cmentarz Stare Powązki: HAUKOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-06].
  9. Spis abonentów..., s. 112.
  10. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 156.
  11. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  12. Dekret Naczelnika Państwa z 19 lutego 1922 r. L. 11429/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 320)
  13. a b Rocznik oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 176, 672. [dostęp 2015-05-26].
  14. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako Karol January Stanisław de Hauke.
  15. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
  16. Na podstawie fotografii w infoboksie.
  17. Na podstawie fotografii [1].
  18. Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 10, 710, 738. [dostęp 2015-05-26].

Bibliografia

  • Uziembło Stanisław, Zarys historii wojennej 14-go Pułku Artylerii Polowej Wielkopolskiej, Warszawa 1928.
  • Księga Pamiątkowa Arkonii 1879–1929”.
  • Spis abonentów warszawskiej sieci telefonów Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej... na rok 1938/39, Warszawa 1939.
  • Arkadiusz Janicki: Studenci polscy na Politechnice Ryskiej w latach 1862–1918. T. 2,. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2005. ISBN 83-7326-283-0.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • „Kawalerowie Orderu Virtuti Militari zamordowani w Charkowie”.

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Karol Hauke 1.png
Karol Hauke (1888-1940) – Colonel of the Polish Army, victim of the Katyn massacre
Coat of Arms of Russian Empire.svg
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Odznaka I korpus w Rosji.jpg
Autor: Anwit, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka I Korpusu w Rosji
GenInspWP.jpg
Autor: Gruzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka Generalnego Inspektoratu WP
PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Państwowa Odznaka Sportowa.jpg
Autor: Pnapora, Licencja: CC BY-SA 4.0
Państwowa Odznaka Sportowa
Fryderyk Karol Hauke - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Fryderyka Karola Hauki na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 10, rząd 3, grób 5)