Karol Kaczkowski
 Karol Kaczkowski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy | |
| Odznaczenia | |
| [[Plik:|40px|border|link=Order Virtuti Militari|]] | |
Karol Maciej Kaczkowski (ur. 4 lutego 1797 w Warszawie[1], zm. 14 września 1867 w Chersoniu) – polski lekarz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, lekarz przyboczny księżnej łowickiej. W randze generała naczelny lekarz armii polskiej w powstaniu listopadowym.
Życiorys
Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859–1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii[2].
Przed bitwą pod Grochowem zorganizował nowoczesną służbę sanitarną, w tym pierwsze na świecie oddziały sanitarne działające na polu bitwy. Także obejmowała ona rannych rosyjskich. M.in. powołał do służby lekarzy i studentów cywilnych. 25 września 1831 roku odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari[3]. Po jego upadku przeniósł się do Lwowa, gdzie zajmował się działaniami naukowo-społecznymi. Po wybuchu powstania styczniowego został zesłany w głąb Rosji.
Upamiętnienie
- 31 marca 1927 Minister Spraw Wojskowych nadał imię Generała lekarza Karola Kaczkowskiego 1 Batalionowi Sanitarnemu w Warszawie[4].
- 8 maja 1927 z okazji IV Międzynarodowego Kongresu Medycyny i Farmacji Wojskowej w Warszawie Poczta Polska wprowadziła do biegu serię 3 znaczków (numery katalogowe 230-232) z wizerunkiem gen. Karola Kaczkowskiego[5].
- Jego imię nosi Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii. Znajduje się tam pomnik w formie obelisku z medalionem, odsłonięty w 1960 r. po przeniesieniu z terenu dawnego szpitala Szkoły Podchorążych Sanitarnych przy ul. Powązkowskiej (tam odsłonięty 25 lutego 1931 – w setną rocznicę bitwy grochowskiej, a po wojnie zapomniany).
- Tablica pamiątkowa przy ul. Jazdów 1A w Warszawie.
Rodzina Karola Kaczkowskiego
- Ojciec: Grzegorz – porucznik wojsk polskich
- Matka: Maria z domu Zielińska
- Rodzeństwo: Adam (starszy), Michał (młodszy, doktor medycyny Uniwersytetu Warszawskiego), siostra (Ewelina Tchórzewska, mieszkała we Lwowie)
- Pierwsza żona: Julia Czarnecka z Podola (zm. 1831) dwójka dzieci[6],
- Druga żona: Stefania Giniowska (zm. lipiec 1865) dwójka dzieci[7]
- Dzieci: Zygmunt (uczęszczał na Uniwersytet Kijowski, zmarł po ciężkiej chorobie w październiku 1863), córka Karolina – żona Tadeusza Okszy-Orzechowskiego i dwójka pozostałych[8]
Przypisy
- ↑ Wspomnienia z papierów pozostałych po śp. Karolu Kaczkowskim generał sztab lekarzu wojsk polskich. T. 2 podają 4 listopada 1797.
- ↑ „Encyklopedia Powszechna”, tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa, 1859.
- ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymże roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 160.
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 11 z 31.03.1927 r., poz. 98.
- ↑ Andrzej Fischer, Jerzy Walocha, Katalog Polskich Znaków Pocztowych. Tom I, s. 67., 2006.
- ↑ Z notatek Dziś dziesięć dni, jak dusza mej Julii uleciała z ziemskiego padołu (...) Dwoje drobnych dziatek zostawiła mi w upominku.
- ↑ Z notatek Pan Bóg chciał inaczej; grom po gromie uderzył znów we mnie a utraciwszy dwoje drogich dziatek, muszę spieszyć z dwojgiem pozostałych do miasta.
- ↑ Tadeusz Oksza Orzechowski Wspomnienia z papierów pozostałych po śp. Karolu Kaczkowskim generał sztab lekarzu wojsk polskich.
Bibliografia
- Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1927
- Krajewski W.: Grochów 1831-2011. (do wystawy z okazji 180 rocznicy bitwy pod Grochowem) Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa 2011
Linki zewnętrzne
- Prace Karola Kaczkowskiego w serwisie Polona.pl
Media użyte na tej stronie
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Tablica upamiętniająca Karola Kaczkowskiego przy ul. Jazdów 1A w Warszawie
Karol Kaczkowski