Karol Kościuszko-Waluszyński

Karol Kościuszko-Waluszyński, ros. Карл Казимирович Косцюшко-Валюжинич (ur. 20 kwietnia 1847, zm. 14 grudnia 1907 w Chersonezie) – polski archeolog, jeden z inicjatorów i głównych badaczy Chersonezu.

O młodości badacza brak danych, z wyjątkiem faktu, że został on zesłany na południe Rosji. Od 1888 do 1907 kierował pracami archeologicznymi w Chersonezie, najpierw bez oficjalnego tytułu kierownika, a od 1891 kierując nimi oficjalnie. Dokonał wówczas szeregu cennych odkryć, do których należą m.in.: „bazylika w bazylice” (odkryta w 1889), mennica (1904), baszta Zenona (1898–1907). W 1892 założył istniejące do dziś muzeum – rezerwat archeologiczny w Chersonezie. Prowadził też badania w innych miejscach Krymu, m.in. w 1896 odkrył na cyplu Winogradnym chrześcijańską świątynię, a potem całą osadę. Autor wielu publikacji archeologicznych, w lokalnych periodykach naukowych Krymu, Odessy i wysłanych do Petersburga.

Za odkrycia naukowe i działalność archeologiczną otrzymał następujące odznaczenia państwowe:

Grób K. Kościuszki-Waluszyńskiego znajduje się na terenie rezerwatu archeologicznego w Chersonezie.

Bibliografia

  • Janusz Hochleitner: Polski badacz Chersonezu – K. K. Kościuszko-Waluszyński. Przyczynek do twórczości naukowej. [W:] Zbigniew Karpus, Norbert Kasparek, Leszek Kuk, Jan Sobczak (red.): W kraju i na wychodźstwie. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie urodzin. Toruń – Olsztyn, 2001, s. 1048. ​ISBN 83-231-1357-2
  • Materiały o odkryciach Kościuszki dostępne w informatorach na terenie muzeum chersońskiego (w tym z jego płyty nagrobnej)