Karol Mátyás

Karol Mátyás

Data i miejsce urodzenia	22 stycznia 1866 Myślenice
Data i miejsce śmierci	28 maja 1917 Kraków
Zawód, zajęcie	prawnik, etnograf

Karol Mátyás (ur. 22 stycznia 1866 w Myślenicach, zm. 28 maja 1917 w Krakowie) – polski etnograf i folklorysta, autor wielu prac publikowanych w czasopismach naukowych i ogólnych.

Życiorys

Syn Franciszka i Franciszki Jakubowicz. Ojciec był c.k. radcą w sądzie obwodowym w Nowym Sączu, a potem c.k. Sądu Wyższego w Krakowie. Karol naukę rozpoczął w Nowym Sączu, a po przeniesieniu ojca do Krakowa kontynuował w Gimnazjum św. Anny^[1]. W 1888 roku ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim^[2]. Z zawodu był prawnikiem i urzędnikiem administracyjnym. Praktykował w Żywcu, Brzesku, Tarnobrzegu i Limanowej. W latach 1904-10 był komisarzem starosty w Bochni, potem starostą brzozowskim w latach 1911-1913. Starosta w Kolbuszowej od 1913 do 1914 roku. Tu zastała go inwazja rosyjska w wyniku której utracił całość zebranych książek^[1]. W 1916 roku przeniesiony do Lwowa^[3]. W 1917 pracował w Białej. Zmarł w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim^[4].

W 1894 roku został członkiem komisji Antropologicznej Akademii Umiejętności. Od 1895 roku był członkiem Towarzystwa Ludoznawczego, a od 1901 Historycznego^[1].

Do podjęcia badań etnograficznych zachęcił go nauczyciel Bronisław Gustawicz. Zbierał bajki ludowe (warianty publikował w pismach "Świat" (1889) i "Wisła" (1894) oraz tatrzańskie i sandomierskie podania. Pisał też o zwyczajach świątecznych, dorocznych i domowych obrzędach, a także o gwarach i ich składnikach onomastycznych.

Wybrane publikacje

• Zza krakowskich rogatek
• Dwa cmentarze (1884)
• Cholera w górach (1887)
• Dramat gminny polski. Kolęda, "Wisła" (t. 1:1887)
• Z historycznych podań górali podpienińskich (1889)
• Podania i baśnie krakowskie (1890)
• Oryla Michała Haliniaka wspomnienia z podróży Wisłą do Gdańska (1906)

Przypisy

Bibliografia

• Słownik folkloru polskiego, J. Krzyżanowski (red.), Warszawa 1965.
• Krzysztof Hajduk – "Administracja państwowa i samorządowa w powiecie brzozowskim w latach 1867-1914", w: "Rocznik Przemyski", t. XLV: 2009 z. 4, Historia
• Maria Kurzeja-Świątek, Folklorysta Karol Matyas i jego prace o Sądecczyźnie, "Rocznik Sądecki", t. XLII, 2014, s. 251-268.

Linki zewnętrzne

• Dzieła Karola Mátyása w bibliotece Polona