Karol Sabath
 Karol Sabath w sierpniu 2006 roku. | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | cmentarz w Katowicach-Bogucicach |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
Karol Sabath (ur. 24 sierpnia 1963 w Katowicach, zm. 10 października 2007 w Warszawie[1]) – polski biolog, paleontolog, popularyzator nauki (zwłaszcza biologii ewolucyjnej i paleontologii), jeden z najbardziej aktywnych w Polsce krytyków kreacjonizmu i hipotezy inteligentnego projektu; paleoartysta. Badał głównie dinozaury i ich jaja.
Życiorys
Ukończył biologię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w 1986 roku. Od tego samego roku pracował w Instytucie Paleobiologii im. Romana Kozłowskiego PAN, w tym w Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie, a od 2001 także w Muzeum Geologicznym Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Był członkiem Komitetu Biologii Ewolucyjnej i Teoretycznej PAN, a także Society of Vertebrate Paleontology[2][3].
Autor i współautor, redaktor, konsultant i tłumacz wielu książek z dziedziny paleontologii[4], stały współpracownik „Wiedzy i Życia”, współtwórca serwisów www.ewolucja.org, www.paleontologia.pl, www.dinozaury.com. Był jednym z redaktorów „Acta Palaeontologica Polonica”[2].
Do jego ważniejszych osiągnięć naukowych należą prace na temat identyfikacji jaj dinozaurów na podstawie ultrastruktury ich skorupy, a także ustalenie, że jedne z największych drapieżnych dinozaurów świata, tarbozaur i tyranozaur nie były ze sobą blisko spokrewnione oraz że tarbozaur nie jest gatunkiem rodzaju Tyrannosaurus[5].
Naukowiec zmarł wskutek niezidentyfikowanej choroby[6]. Został pochowany na cmentarzu w Katowicach-Bogucicach, ul. Wróblewskiego[1].
Imieniem Karola Sabatha nazwano Muzeum Ziemi na terenie JuraParku w Solcu Kujawskim. Dedykowano mu także pierwszy numer Rocznika Muzeum Ewolucji (nr 1/2009, ISSN 1689-8540) i poświęcono wystawę w Muzeum Ewolucji w r. 2008 pt. „Karol Sabath: W pierwszą rocznicę śmierci”[7]. Polskie Stowarzyszenie Dziennikarzy Naukowych prowadzi także konkurs im. Karola Sabatha na najlepszy polskojęzyczny artykuł prasowy o tematyce popularnonaukowej[8]. Na jego cześć nazwany został eoceński chrząszcz Euroleptochromus sabathi[9] oraz późnokredowy ootakson Styloolithus sabathi (skamieniałe, prawdopodobnie ptasie jaja odkryte w osadach mongolskich formacji Dżadochta i Barun Goyot)[10].
Ważniejsze publikacje
- Naukowe
- K. Sabath, Upper Cretaceous amniotic eggs from the Gobi Desert, „Acta Palaeontologica Polonica”, 36 (2), 1991, s. 151–192 [dostęp 2018-02-26].
- K. Mikhailov, K. Sabath, S. Kurzanov: Eggs and nests from the Cretaceous of Mongolia. W: Dinosaur Eggs and Babies. K. Carpenter, K.F. Hirsch, J.R. Horner (red.). Cambridge: Cambridge University Press, 1994, s. 88–115. ISBN 978-0-521-56723-7.
- G. Gierlinski, K. Sabath, A probable stegosaurian track from the Late Jurassic of Poland, „Acta Palaeontologica Polonica”, 47 (3), 2002, s. 561–564 [dostęp 2018-02-26].
- J.H. Hurum, K. Sabath, Giant theropod dinosaurs from Asia and North America: Skulls of ''Tarbosaurus bataar'' and ''Tyrannosaurus rex'' compared, „Acta Palaeontologica Polonica”, 48 (2), 2003, s. 161–190 [dostęp 2018-02-26].
- P.J. Currie, J.H. Hurum, K. Sabath, Skull structure and evolution in tyrannosaurid phylogeny, „Acta Palaeontologica Polonica”, 48 (2), 2003, s. 227–234 [dostęp 2018-02-26].
- Podręczniki i popularnonaukowe
- K. Sabath, 1995: Ad ovum. W: Gierliński G.: Śladami polskich dinozaurów. Polska Oficyna Wydawnicza. str. 69–79. (rozdział autorstwa K. Sabatha omawia jaja dinozaurów)
- Jacek Balerstet, Karol Sabath, 2004. Podstawy ewolucjonizmu. Wyd. Operon.
- Część rozdziałów, opracowanie, ilustracje w książce: Adam Urbanek, 2007: Jedno istnieje tylko zwierzę... Wyd. Muzeum i Instytut Zoologii PAN. ISBN 978-83-88147-08-1[11]
Przypisy
- ↑ a b Katarzyna A. Kaszycka: Karol Sabath (1963 – 2007) (pol.). www.anthro.amu.edu.pl. [dostęp 2013-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-11)].
- ↑ a b Zofia Kielan-Jaworowska, In memoriam, „Acta Palaeontologica Polonica”, 52 (4), 2007, s. 828–829 (ang.).
- ↑ Karol Sabath. ewolucja.org. [dostęp 2017-11-28].
- ↑ Sabath, Karol (1963–2007). Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2014-01-11].
- ↑ Jørn H. Hurum, Karol Sabath, Giant theropod dinosaurs from Asia and North America: Skulls of ''Tarbosaurus bataar'' and ''Tyrannosaurus rex'' compared, „Acta Palaeontologica Polonica”, 48 (2), 2003, s. 161–190 (ang.).
- ↑ Karol Sabath – pożegnanie (pol.). polskieradio.pl. [dostęp 2015-03-28].
- ↑ Rocznik Muzeum Ewolucji nr 1/2009, ISSN 1689-8540, str. 51–59.
- ↑ Strona konkursu. [dostęp 2013-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-06)].
- ↑ Paweł Jałoszyński. Description of Euroleptochromus gen.n. (Coleoptera, Staphylinidae, Scydmaeninae) from Baltic amber, with discussion of biogeography and mouthpart evolution within Clidicini. „Systematic Entomology”. 37 (2), s. 346–359, 2012. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2012.00623.x (ang.).
- ↑ David J. Varricchio, Daniel E. Barta, Revisiting Sabath's „Larger Avian Eggs” from the Gobi Cretaceous, „Acta Palaeontologica Polonica”, 60 (1), 2015, s. 11–25, DOI: 10.4202/app.00085.2014 (ang.).
- ↑ Jedno istnieje tylko zwierzę.... Opis bibliograficzny – Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2014-01-11].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Karol Sabath