Karol Taube

Karol Taube

Karol von Taube

kapitan marynarki
Data i miejsce urodzenia	21 sierpnia 1888 Krasnogórka
Data i miejsce śmierci	1940 Kijów
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego, Marynarka Wojenna Imperium Rosyjskiego, Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej
Jednostki	Flota Czarnomorska, Flotylla Pińska, Flotylla Wiślana
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa (kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Karol Michał Jerzy Taube herbu Taube (ur. 21 sierpnia 1888^[a] w Krasnogórce, zm. 1940 w Kijowie) – kapitan Marynarki Wojennej, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w Krasnogórce nad Bohem na Podolu. Był synem Karola Hipolita Taube, barona herbu własnego (1843–1917) i Anny Stanisławy Zbyszewskiej herbu Topór, (1863–1940). Jego rodzeństwem byli: Anna (1886–1907), Franciszek (1890–1964), Józef (1893–1971), Artur (1894–1979), Julia (1896–1980). Ukończył szkołę powszechną, następnie uczęszczał do szkoły handlowej w Jekatierinosławiu oraz w seminarium nauczycielskim w podwarszawskim Ursynowie. Od 1909 do 1911 studiował filozofię na Uniwersytecie we Fryburgu. Od 1911 do 1912 odbył służbę wojskową w Armii Imperium Rosyjskiego, następnie powołany do niej po wybuchu I wojny światowej w 1914 i służył na froncie w szeregach batalionów saperskich do kwietnia 1915. Od 1915 do 1916 ukończył Szkołę Chorążych Admiralicji w Oranienburgu i został mianowany do stopnia chorążego marynarki w rosyjskiej marynarce wojennej i został przydzielony do Flotylli Czarnomorskiej. W 1917 został awansowany do stopnia podporucznika. Następnie trafił do Kijowa, gdzie działał w sekcji morskiej Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w grudniu 1918 przyjechał do Warszawy i został przyjęty do Wojska Polskiego. Został przydzielony do sekcji marynarki wojennej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie do 1 batalionu morskiego Flotylli Pińskiej, od kwietnia 1919 do Flotylli Wiślanej w Modlinie^[1]. W jej szeregach uczestniczył w walkach frontowych w wojnie polsko-bolszewickiej^[2] na stanowisku dowódcy łodzi motorowych; brał udział w bitwach Koszarówką, Czarnobylem, Kijowem, Połockiem. Za swoje czyny w 1920 otrzymał Order Virtuti Militari^[3][4]. Po wojnie ponownie był oficerem we Flotylli Pińskiej. Został awansowany do stopnia kapitana porucznika w korpusie rzeczno-brzegowym ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[5][6]. W 1922 odkomenderowany do Departamentu Morskiego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1923 był dowódcą uzbrojonego statku sztabowego Flotylli Pińskiej^[7]. W 1924 był w kadrze Szkoły Marynarzy Specjalistów^[8]. W 1928 został przeniesiony w stan spoczynku. W tym roku zamieszkiwał w Modlinie^[9]. W 1930 został awansowany na stopień kapitana marynarki w stanie spoczynku. W 1934 jako oficer w stanie spoczynku pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III^[10]. Został zatrudniony w Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie. Publikował prace z zakresu marynarki wojennej i historii wojskowości oraz wspomnienia.

Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej został powołany do Kierownictwa Marynarki Wojennej. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939. Został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD rejonu kostopolskiego. Miał być przetrzymywany w obozie w Starobielsku^[11]. Był więziony w Równem. Stamtąd 26 marca 1940 został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam został zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/3-225 oznaczony numerem 2904)^[12]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Jego żoną była od 1923 Janina Antonina Świderska herbu Jastrzębiec (1902–1988), z którą miał dzieci: Annę (ur. 1925) i Jerzego (1928–2001). Jego krewnymi byli Karol Szymanowski, Jarosław Iwaszkiewicz oraz Henryk Jacek Schoen (dyrektor Teatru Bagatela)^[13].

Publikacje

• Zarys historii wojennej flotyll rzecznych (1931, współautor: Olgierd Żukowski)
• Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920. Pułk Morski. (1933, współautor: Romuald Dziewałtowski-Gintowt)
• Frontem do morza (1934, współautor: Michał Socha)^[14]
• Jak mat Musiał swym ziomkom o morzu prawił (1934)^[15]
• Figle diablika błot pińskich: ze wspomnień marynarza (1937)^[16]

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3263 (1921)^[17][18]
• Krzyż Walecznych
• Medal Niepodległości (1932)^[19]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• K. Banaszek, W. K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000, s. 299.
  • Karol Taube. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2014-12-07].
• Karol Taube – biogram w bazie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2014-12-11].
• Karol Taube – publikacje w bazie Google Books. google.pl. [dostęp 2014-12-11].
• Karol Taube – publikacje w bazie World Cat. worldcat.org. [dostęp 2014-12-11].

Linki zewnętrzne

• Dzieła Karola Taube w bibliotece Polona