Karol VI Szalony
![]() | |
![]() | |
![]() | |
Delfin Francji | |
Okres | od 1368 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Król Francji | |
Okres | od 16 września 1380 |
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | 21 października 1422 |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Karol VI Szalony (ur. 3 grudnia 1368 w Paryżu, zm. 21 października 1422 tamże) – król Francji w latach 1380–1422 z dynastii Walezjuszów. Był synem króla Karola V Mądrego i Joanny de Burbon.
Życiorys
W 1392 roku podczas podróży do Orleanu zapadł niespodziewanie na chorobę psychiczną, która nie opuściła go aż do śmierci. Twierdził, że jest zrobiony ze szkła i nie wolno go dotykać. O regencję nad szalonym władcą walczyły dwa stronnictwa, skupione wokół braci królewskich: rodzonego – Ludwika, księcia Orleańskiego, i stryjecznego – Jana bez Trwogi, księcia Burgundii.
Pierwsze lata panowania tego władcy przypadły na okres względnego spokoju ze strony Anglii i zamrożenia walk podczas tzw. wojny stuletniej. Natomiast choroba psychiczna Karola VI pogłębiała anarchię w kraju. Doszło do znacznego usamodzielnienia się francuskich książąt feudalnych. W 1407 roku z inicjatywy księcia burgundzkiego Jana bez Trwogi zamordowano Ludwika Orleańskiego. W 1415 roku wznowiono działania wojenne z Anglią. Anglicy pod wodzą swego monarchy Henryka V pobili Francuzów w bitwie pod Azincourt w październiku 1415 roku.
W 1419 roku zginął Jan bez Trwogi. Rok później Karol VI zawarł traktat w Troyes, który pomijał następstwo jego syna – delfina Karola – na rzecz króla angielskiego Henryka V Lancastera. W 1422 roku zmarli zarówno Karol VI, jak i Henryk V.
Królem Francji ogłoszono Henryka VI Lancastera, jednakże francuscy lojaliści uważali za swojego władcę Karola – syna szalonego władcy. Po przerwaniu oblężenia Orleanu 17 lipca 1429 roku w zdobytym Reims Karol VII został koronowany na króla Francji. Spóźniona, mająca zapobiec katastrofie koronacja Henryka na króla Francji odbyła się z całkowitym pominięciem ustalonego ceremoniału 16 grudnia 1431 roku w katedrze Notre Dame w Paryżu.
Małżeństwo i rodzina
W 1390 poślubił księżną Izabelę Bawarską. Miał z nią liczne potomstwo:
- Karol, delfin Viennois (1386–1386),
- Joanna (1388–1390),
- Izabela (1389–1409), poślubiła Ryszarda II – króla Anglii, a później Karola – księcia Orleanu,
- Joanna (1391–1433), poślubiła Jana VI Mądrego – księcia Bretanii,
- Karol, delfin Viennois, książę Gujenny (1392–1401),
- Maria (1393–1438),
- Michalina (1395–1422), poślubiła Filipa III Dobrego – księcia Burgundii,
- Ludwik, delfin Viennois, książę Gujenny (1397–1415), poślubił Małgorzatę Burgundzką,
- Jan, delfin Viennois, książę Touraine (1398–1417), poślubił Jakobinę – hrabinę Hainaut i Holandii,
- Katarzyna, królowa Anglii (1401–1438), poślubiła Henryka V – króla Anglii, a później Owena Tudora,
- Karol VII, król Francji (1403–1461), poślubił Marię Andegaweńską,
- Filip (1407).
Zobacz też
- Władcy Francji
- Bal des Ardents
Linki zewnętrzne
- Michał Kozłowski, Szaleństwo Karola VI [1].
- ISNI: 0000 0001 2138 0194, 0000 0003 8765 0868
- VIAF: 280649480
- ULAN: 500356986
- LCCN: n80123242
- GND: 118720864
- LIBRIS: sq4675fb1jv59z7
- BnF: 12016261v
- SUDOC: 028298705
- SBN: TO0V529479
- NKC: jx20050902002
- NTA: 071970665
- Open Library: OL5315120A
- PLWABN: 9810682131405606
- NUKAT: n01033714
- J9U: 987007259760005171
- CANTIC: a1137374x
- ΕΒΕ: 85183
- WorldCat: lccn-n80123242
Media użyte na tej stronie
Charles VI de France d'après le Recueil des rois de France de Jean Du Tillet. Bibliothèque Nationale de France. Peinture réalisée d'après l'image gravée sur le grand sceau du roi. Un médaillon, au milieu de la partie inférieure de la bordure, présente l'image du contre-sceau royal.
Autor:
- Coat_of_Arms_of_the_Dauphin_of_France.svg: Sodacan
- derivative work: Sodacan (talk)
Coat of Arms of the Dauphin of France
"Signature" of Owain Glyndŵr, Prince of Wales. Bottom of a diplomatic letter sent from Pennal, Gwynedd to Charles VI of France in March 1406. The Latin text reads: Vester ad vota / Owynus princeps Wall[ie]. Meaning, "Yours avowedly, / Owain, Prince of Wales". Original is kept in the Archives nationales, Paris.
Autor:
Ten plik jest pochodną pracą:
- Grand Royal Coat of Arms of France.svg
- Coat of Arms of the Bourbon Restoration (1815-30).svg
Mlkh1234
Arms of king Charles VI of France (1380-1422), as depicted on his counter-seal