Karolina Piastówna

Karolina
Ilustracja
Nagrobek Karoliny w Trzebnicy
Herb
Herb Piastów legnicko-brzeskich
księżniczka legnicko-brzeska
Dynastia

Piastowie

Data i miejsce urodzenia

2 grudnia 1652
Brzeg

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 1707
Wrocław

Ojciec

Chrystian legnicki

Matka

Ludwika Anhalcka

Mąż

Fryderyk von Schleswig-Holstein-Sondenburg-Wiesenburg

Dzieci

Leopold

Karolina, niem. Charlotte von Liegnitz-Brieg-Wohlau (ur. 2 grudnia 1652 w Brzegu, zm. 24 grudnia 1707 we Wrocławiu) – księżniczka legnicko-brzeska, ostatni przedstawiciel dynastii Piastów. Najstarsza córka księcia legnicko-brzeskiego Chrystiana i księżniczki anhalckiej Ludwiki z dynastii askańskiej.

Młodość

Karolina – najstarsza córka Chrystiana legnickiego i Ludwiki anhalckiej – urodziła się 2 grudnia 1652 na zamku w Brzegu. Rodzice nadali jej imię, którym nikt poza nią w dynastii Piastów nie został wcześniej ani później obdarzony. Jej chrzest odbył się 1 stycznia 1653. Ojcem chrzestnym miał być senior dynastii Jerzy Rudolf, jednakże już w czasie jej narodzin był on na tyle poważnie chory (zmarł 14 stycznia 1653), że na uroczystości musiał go zastąpić stryj Karoliny, Ludwik IV.

W czasie swej młodości Karolina była świadkiem samodzielnych rządów ojca. W 1653 po śmierci Jerzego Rudolfa współrządzący księstwem brzeskim Jerzy III, Ludwik IV i Chrystian odziedziczyli po nim księstwo legnickie, a następnie podzielili między sobą całą dzielnicę. Najmłodszemu, Chrystianowi, przypadła najbardziej uboga część księstwa, mianowicie księstwo wołowskie z Oławą. Jednakże w 1664 po zgonach starszych braci ojciec Karoliny zjednoczył pod swym panowaniem całość ziem księstwa legnicko-brzeskiego. Rządził nim do 1672, kiedy zmarł, pozostawiając je jedynemu żyjącemu synowi, Jerzemu Wilhelmowi.

Rodzice Piastówny zapewnili jej gruntowne wykształcenie i wychowanie w duchu surowego kalwinizmu.

Małżeństwo

Kilka miesięcy po śmierci ojca Karolina poślubiła Fryderyka von Schleswig-Holstein-Sondenburg-Wiesenburg z bocznej linii dynastii Oldenburgów (jego prapradziadkiem był król Danii Chrystian III). Małżonek Piastówny wywodził się z katolickiej rodziny. Służył w armii cesarskiej jako pułkownik kirasjerów. Księżniczka legnicka poznała go prawdopodobnie za pośrednictwem jezuitów, będących w otoczeniu jej matki. Powodowana miłością, nie zaś względami dynastycznymi, przyjęła wyznanie katolickie i 14 lipca 1672 potajemnie poślubiła swego wybranka, zaś 3 maja 1673 młodzi dynaści wzięli oficjalny ślub. 12 stycznia 1674 urodził się ich jedyny potomek, Leopold. Jednakże małżeństwo okazało się nieudane i w sierpniu 1680 za przyzwoleniem cesarza Leopolda I doszło do separacji małżonków. Zgodnie z układem separacyjnym syn Leopold pozostał przy ojcu.

Śmierć Jerzego Wilhelma i ostatnie lata życia

21 listopada 1675 zmarł brat Karoliny, ostatni książę legnicko-brzeski z dynastii Piastów Jerzy Wilhelm. Księżniczka spróbowała przejąć po nim władzę w księstwie. Jednakże cesarz Leopold I, pomimo wyznawania przez nią katolicyzmu, sprzeciwił się tym planom. Jedynie postanowieniem z 14 września 1680 zapisał jej dożywotnią roczną pensję w wysokości 6000 talarów (w późniejszym czasie monarcha dołożył do niej jeszcze 4000 talarów).

Karolina zamieszkała w domu książąt legnickich przy ul. Szewskiej[1] we Wrocławiu. Żyła w samotności, prowadząc pobożne życie i oddając się działalności dobroczynnej. Początkowo pojawiły się projekty wydania jej za mąż za Jakuba Ludwika Sobieskiego, który władał z nadania cesarza Oławą, jednak właśnie z powodu sprzeciwu cesarza do ślubu nie doszło[2].

Śmierć

Karolina zmarła 24 grudnia 1707 we Wrocławiu. Za sprawą syna Leopolda, jej serce złożono w srebrnej urnie[3] w tamtejszym kościele św. Klary (w kaplicy św. Jadwigi). Natomiast ciało spoczęło w klasztorze cysterek w Trzebnicy. Stało się to wbrew woli jej matki, która przygotowała dla niej miejsce pochówku w legnickim mauzoleum, zwanym Piasteum. To miejsce z pełnopostaciowym posągiem księżniczki pozostało puste[4].

Genealogia

Jan Chrystian
Piastowicz

ur. 28 VIII 1591
zm. 25 XII 1639
Dorota Sybilla
Hohenzollern 1)
ur. 9 X 1590
zm. 9 III 1625
Jan Kazimierz
Askański
ur. 7 XII 1596
zm. 15 IX 1660
Agnieszka
Heska
ur. 13/14 V 1606
zm. 28 V 1650
     
   
 Chrystian
Piastowicz

ur. 9 IV 1618
zm. 28 II 1672
Ludwika
Anhalcka

ur. 10 II 1631
zm. 25 IV 1680
   
  


Fryderyk
Schleswig-Holstein-Sonderburg-Wiesenburg
ur. 2 II 1651
zm. 7 X 1724
OO   14 VII 1672 (tajny)
3 V 1673 (oficjalny)
Karolina
Piastówna

ur. 2 XII 1652
zm. 24 XII 1707
          
          
          
Leopold
Schleswig-Holstein-Sonderburg-Wiesenburg
 ur. 12 I 1674
 zm. 4 III 1744
 
  1. córka Jana Jerzego Hohenzollerna

Przypisy

Bibliografia

  • K.R. Prokop, Karolina, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, ISBN 83-08-02829-2, s. 567–569.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Karolina Piastówna.JPG
Autor: Bonio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nagrobek Karoliny, ostatniej z Piastów, w Trzebnicy