Karolina Straus
 Karolina i Anna Straus jako Lelia i Asmodea, bohaterki baletu "Asmodea, czyli Diabeł rozkochany", obraz K. J. Kaniewskiego | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | polska |
| Dziedzina sztuki | balet |
| Epoka | romantyzm |
Karolina Straus (ur. 1 lipca 1833 w Warszawie, zm. 31 maja 1909 tamże) – artystka baletu, primabalerina Warszawskich Teatrów Rządowych w latach 1853-1862. Siostra dwóch innych warszawskich tancerek baletowych: Pauliny i Anny Straus[1].
Życiorys
Urodziła się w rodzinie warszawskiego jubilera Henryka i Elżbiety Rozalii Lange[2]. W 1843 rozpoczęła naukę w szkole baletowej, a ok. 1850 została przyjęta do zespołu baletowego Warszawskich Teatrów Rządowych[1]. Występowała na scenach Teatru Wielkiego oraz ówczesnego Teatru Rozmaitości w Warszawie. Po ustąpieniu ze sceny primabaleriny Konstancji Turczynowicz w 1853 roku razem z siostrą Anną Straus zajęła jej pozycję. Znana jest przypowieść, że w rozmowie z carem Mikołajem I wyraziła życzenie, by tancerki baletu mogły się cieszyć emeryturą, i że jej życzenie zostało spełnione[3]. Występowała m.in. w głównych rolach baletów: Esmeralda, Paquita, czyli Cyganie. Asmodea, diabeł rozkochany, Korsarz, Marco Spada, czyli Córka rozbójnika i Modniarki, czyli Karnawał paryski w choreografiach Romana Turczynowicza oraz w Fauście w choreografii Carla Blasisa[1]. Pod koniec kariery zwichnęła nogę i 1 września 1862 ustąpiła ze sceny. W 1867 roku wyszła w Warszawie za kupca Aleksandra Hummla[4]. Pochowana jest na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (al.22, rz.1, m.40)[5].
Ważniejsze role[6]
- 1852: Kupidyn – Miłość przebudzona, choreografia Filippo Taglioni, muzyka: Giacomo Panizza, Józef Stefani
- 1853: Solistka – Żniwiarze, choreografia Heinrich Recke i Roman Turczynowicz, muzyka: Anton Emil Titl, Józef Stefani
- 1853: Lelia – Asmodea, diabeł rozkochany, choreografia Roman Turczynowicz wg Le diable amoureux Josepha Maziliera, muzyka: Giuseppe Alessandro Scaramelli Scaramelli, Józef Stefani
- 1853: Esmeralda – Esmeralda, choreografia Roman Turczynowicz wg Jules’a Perrota, muzyka: Cesare Pugni, Józef Stefani
- 1855: Paquita – Paquita, czyli Cyganie, choreografia Roman Turczynowicz wg Josepha Maziliera, muzyka: Édouard Deldevez, Józef Stefani
- 1856: Fiorellina – Wyspa miłości, choreografia Roman Turczynowicz, muzyka: Wenzel Gährich, Józef Stefani, Franciszek Maciej Małgocki, Władysław Majeranowski
- 1856: Małgorzata – Faust, choreografia Carlo Blasis, muzyka: Luigi Casamorata, Luigi Viviani, François Fétis, Fracesco Blasis, Placido Mandanici, Giovanni Bajetti
- 1857: Solistka – Dwa dni karnawału w Wenecji, choreografia Carlo Blasis, muzyka: Jan Quattrini
- 1857: Medora – Korsarz, choreografia Roman Turczynowicz wg Josepha Maziliera, muzyka: Adolphe Adam, Józef Stefani
- 1858: Angela – Marco Spada, czyli Córka rozbójnika, choreografia Roman Turczynowicz wg Josepha Maziliera, muzyka: Daniel Auber / Gabriel Rożniecki
- 1859: Adelina – Modniarki, czyli Karnawał paryski, choreografia Roman Turczynowicz wg Pasquale'a Borriego, muzyka: Matthias Strebinger / Gabriel Rożniecki
- 1860: Maria – Dziewice jeziora, choreografia Roman Turczynowicz, muzyka: Gabriel Rożniecki
Przypisy
- ↑ a b c Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, PWN, Warszawa 1973, s. 687-688.
- ↑ Wielka Genealogia Minakowskiego. Karolina Straus.. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Almanach_Muzealny-r2010-t6-s31-102. Wiktor Teodor Straus: Historia warszawskiej rodziny Strausów. s. 11-13.
- ↑ Tadeusz Władysław Świątek, Rafał Chwiszczuk, Od Sawy do Kamy, czyli kobiecy ruch społecznikowski, Fundacja Cultus Warszawa, 2011, s. 39.
- ↑ Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Karolina Hummel.. [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Janina Pudełek, Warszawski balet romantyczny, 1802-1866, Kraków 1968.