Karpętna

Karpętna
Karpentná

Część miasta Trzyńca
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Frydek-Mistek
Miasto	Trzyniec
W granicach Trzyńca	1980
Powierzchnia	5,13 km²
Populacja (2008) • liczba ludności	705
• gęstość	137,4 os./km²
Kod pocztowy	739 04
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Karpętna Karpentná
Położenie na mapie Czech (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Karpętna Karpentná
49°38′13″N 18°41′25″E/49,636944 18,690278
Portal Czechy

Karpętna^[1] (też: Karpentna^[2], cz. Karpentná, niem. Karpentna) – część miasta Trzyńca w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek w Czechach. Jest to także gmina katastralna o powierzchni 513,3 ha^[3]. Populacja w 2008 wynosiła 705 osób^[4], w 2010 odnotowano 184 adresów^[5].

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1552 roku, z dokumentu księcia Wacława III Adama, który podarował wówczas Piotrowi Czelo lasy i góry za wsią Wędrynia, za rzeką Olzą na górze, od potoku Liderzów aż po Karpętną i Koziniec^[6].

Swą powierzchnią, 5,15 km2, należała Karpętna do mniejszych wsi Śląska Cieszyńskiego. W roku 1804 wieś liczyła  476 mieszkańców. Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Karpętna miała 521 mieszkańców, z czego wszyscy byli polskojęzyczni, było 10 (1,9%) katolików oraz 511 (98,1%) ewangelików^[7]. Ewangelicy należeli do zboru bystrzyckiego, katolicy do parafii wędryńskiej. Ponieważ rolnictwo i praca w lesie nie mogła wyżywić wszystkich mieszkańców coraz więcej osób pracowało w pobliskiej hucie trynieckiej. Przed rokiem 1870 Karpętna nie miała własnej szkoły, dzieci uczęszczały do szkoły ewangelickiej w Bystrzycy. Polską szkołę  otwarto tu w 1872 roku w prywatnym domku i od razu uczęszczało do niej 80 uczniów, w r. 1911 już 120 uczniów.

W 1928 otwarto  czeską  szkołę, w której liczba dzieci z roku na rok wzrastała. W latach okupacji hitlerowskiej istniała tylko niemiecka szkoła, budynek szkoły polskiej zamieniono na urząd gminy i sklep. Po II Wojnie Światowej znów rozpoczęto naukę w szkole polskiej i czeskiej. Ubytek dzieci był przyczyną zamknięcia w roku 1978 obu szkół. Dzieci przeszły do szkół w Trzyńcu, Bystrzycy i Wędryni. Do najaktywniejszych organizacji społecznych należy MK PZKO istniejące tu od 1947. W roku 1980 wieś stała się częścią Trzyńca.

Popularna ludowa piosenka w gwarze cieszyńskiej Na Karpyntnej zdechnył kóń odnosi się do miejscowości^[8].

Osoby pochodzące z Karpętnej

• 

  Dom rodzinny.St.Hadyny
  Stanisław Hadyna – polski kompozytor, dyrygent, muzykolog i pisarz. Założyciel i wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk".
• Karol Daniel Kadłubiec – polski etnograf i historyk literatury, badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego.

Przypisy

Bibliografia

• Józef Wierzgoń: Śpiewamy wszyscy. Český Těšín - Cieszyn: Wydawnictwo Beskidy, Bronisław Ondraszek, 2007. ISBN 978-80-254-1043-1.
• Macura J., Z dziejów szkolnictwa polskiego na Zaolziu, TNP w RCz, Czeski Cieszyn 1998, s. 216
• Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej. T. 1 / red. Karol Daniel Kadłubiec – Opole, 2013, s. 121-122

Linki zewnętrzne

• Mapa gminy katastralnej Karpentná