Karpacz (stacja kolejowa)
![]() | |
Stacja kolejowa w Karpaczu w 2012 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Data otwarcia | 29 czerwca 1895 |
Data zamknięcia | 23 listopada 2000 |
Poprzednie nazwy | Krummhübel |
Dane techniczne | |
Liczba peronów | 1 |
Liczba krawędzi peronowych | 1 |
Kasy | |
Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() | |
Portal ![]() |
Karpacz – nieczynna stacja kolejowa w Karpaczu, w powiecie karkonoskim; w województwie dolnośląskim, w Polsce. Od 2012 siedziba Miejskiego Muzeum Zabawek i biblioteki miejskiej.
Historia
Linia kolejowa do Karpacza została otwarta 29 czerwca 1895 roku. Pierwszy odświętnie udekorowany pociąg wjechał na końcową stację tego dnia o 17:13[2]. Otwarcie linii kolejowej doprowadziło do zwiększenia ruchu turystycznego na przełomie XIX i XX wieku[3]. Lokalizacja stacji na przedmieściach Karpacza była spowodowana głównie działaniami restauratora Fritza Exnera, który sprzeciwiał się budowie stacji w południowej części miasta, ponieważ wszystkie lokale położone poniżej budynku dworca znalazłyby się w trudnej sytuacji materialnej[2].
W 1924 roku przy wsparciu gminy rozpoczęto budowę nowego dworca, który przylegał od południa do starego budynku. Budowę nowego dworca ukończono w 1925 roku. Linia kolejowa do Karpacza w 1934 roku została zelektryfikowana[2]. Po II wojnie światowej personel niemiecki pod nadzorem PKP wznowił początkowo ruch pociągów elektrycznych, ale decyzją porozumienia między Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich infrastruktura energetyczna została niebawem zdemontowana, po czym wywieziona do ZSRR jako zdobycz wojenna[4].
Po przejęciu linii przez Polskie Koleje Państwowe odcinek ten do końca eksploatacji miał charakter lokalny. Średnio kursowało 3-6 par pociągów na dobę. Epizodycznie na linii pojawiały się pociągi międzynarodowe z NRD, a na początku lat 90. XX w. także połączenia Lubuskiej Kolei Regionalnej z Czerwieńska[5].
Z dniem 3 kwietnia 2000 roku Polskie Koleje Państwowe zawiesiły połączenia pasażerskie na 1028,5 km linii kolejowych[6]. Oprócz niedostatecznej rentowności jako przyczynę likwidacji połączeń PKP wskazywały pogłębiającą się niewydolność modelu ograniczonego dotowania kolei wyłącznie z budżetu centralnego i finansowania połączeń pasażerskich przez PKP wpływami z przewozów towarowych[6]. W odpowiedzi na interpelację posła Andrzeja Otręby z 21 marca 2000 roku Dyrekcja Przewozów Pasażerskich PKP wykazywała pokrycie kosztów funkcjonowania połączeń kolejowych Jelenia Góra – Mysłakowice oraz Mysłakowice – Karpacz na poziomie 18 procent[7]. Zaznaczono wówczas, że połączenia o pokryciu kosztów wpływami poniżej 20 procent, wobec braku innych źródeł finansowania niż wpływy, są przeznaczone do likwidacji[7].
Ostatni regularny pociąg osobowy z Karpacza był prowadzony przez lokomotywę SP42-001. W późniejszym okresie odbywały się jeszcze przejazdy pociągami specjalnymi. Całkowite zawieszenie ruchu kolejowego na całej trasie nastąpiło zarządzeniem z dnia 23 listopada 2000 roku[2].
W 2008 roku dworzec kolejowy przejął zarząd miasta, który przystąpił do wyremontowania zabytku. Od czerwca 2012 w budynku działa Muzeum Zabawek[8]. W obrębie stacji prowadzony jest sezonowy turystyczny ruch drezynowy (w sezonie letnim – lipiec, sierpień – codziennie, w maju, czerwcu i wrześniu – w weekendy)[9][10].
W 2021 roku województwo dolnośląskie przejęło od PKP PLK linie kolejowe nr 340 oraz 345 w celu przywrócenia ruchu pociągów osobowych do Karpacza i Kowar. Obecnie ogłoszono przetarg na remont linii Jelenia Góra – Mysłakowice[11].
Przypisy
- ↑ Rocznik Jeleniogórski 2006, s. 137.
- ↑ a b c d Michał Jerczyński. Kolejka Karkonoska. „Świat kolei”. 7, s. 24, 2007. Łódź. Emi-Press. ISSN 1234-5962 (pol.).
- ↑ Janusz Kućmin. Zapomniane linie kolejowe. Kolej żelazna w Sudetach. „Pielgrzymy”, 1996 (pol.).
- ↑ Andrzej Etmanowicz. Koleje elektryczne Dolnego Śląska po przejęciu przez PKP w 1945 roku. „Parowozik”. 4/1990, s. 6-7 oraz 15, 1990. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych (pol.). [dostęp 2017-10-24]. [zarchiwizowane z adresu 2013-07-08].
- ↑ Michał Jerczyński. Kolejka Karkonoska. „Świat kolei”. 7, s. 28, 2007. Łódź. Emi-Press. ISSN 1234-5962 (pol.).
- ↑ a b Roman Hajdrowski (Rzecznik Prasowy Zarządu PKP). Znikające pociągi. „Świat Kolei”. 5/2000 (58), s. 2. Emi-Press. ISSN 1234-5952.
- ↑ a b Tadeusz Syryjczyk , Odpowiedź ministra transportu i gospodarki morskiej – z upoważnienia prezesa Rady Ministrów – na interpelację nr 3364 w sprawie planów likwidacji niektórych lokalnych połączeń kolejowych, Sejm RP, 21 marca 2000 [zarchiwizowane z adresu 2018-11-20] .
- ↑ Alina Gierak: Karpacz: Jak z dawnego dworca PKP zrobiono muzeum zabawek. Gazeta Wrocławska, 2012-07-15. [dostęp 2012-09-07].
- ↑ Karpacz. Karkonoskie Drezyny Ręczne, karpacz.com.pl [dostęp 2019-08-11] .
- ↑ ..:: Karkonoskie Drezyny Reczne. Dworzec Kolejowy w Karpaczu ::.., drezynykarpacz.pl [dostęp 2019-08-11] .
- ↑ Coraz bliżej pociągów do Karpacza. Jest przetarg na rewitalizację ponad połowy trasy, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-02-04] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Karpacz w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
- Karpacz w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Dworzec kolejowy w Karpaczu na panoramie z lotu ptaka
Karpacz | ||
Linia 340 Mysłakowice – Karpacz (6,851 km) | ||
![]() ![]() ![]() odległość: 3,142 km | ![]() |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa dolnośląskiego
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
head station, track to the right
head station, track to the right
ex terminal stop, track to the left
Autor: Irena Goderska, Licencja: CC BY-SA 3.0
Były dworzec kolejowy w Karpaczu, obecnie mieści się tu Karpaczańskie Centrum Kultury i Turystyki, Miejskie Muzeum Zabawek ze zbiorów Henryka Tomaszewskiego i informacja turystyczna