Karpiowate

Karpiowate

Cyprinidae[1]
Przedstawiciel rodziny – Cyprinus carpio
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate

Karpiowate^[2] (Cyprinidae) – rodzina ryb karpiokształtnych, najliczniejsza w gatunki rodzina kręgowców^[3][4]. Jej przedstawiciele to głównie ryby słodkowodne, często akwariowe. Wiele gatunków ma duże znaczenie gospodarcze. Do karpiowatych zaliczane są m.in. karpie, karasie, amury, płocie i brzanki. Ozdobną formą hodowlaną zyskującą coraz większą popularność jest karp koi.

Występowanie

Ameryka Północna, Afryka, Europa i Azja.

Cechy charakterystyczne

Ciało większości gatunków jest pokryte łuskami, rzadko nagie. Pęcherz pławny duży, dwukomorowy. Brak wyodrębnionego żołądka. Karpiowate nie mają właściwych zębów, występują u nich nieliczne, dobrze rozwinięte zęby gardłowe oraz płytki rogowe (tzw. żarna) służące do rozcierania pokarmu. Wszystkie gatunki są jajorodne. Samce – zwykle mniejsze od samic – wcześniej osiągają dojrzałość płciową.

Osiągają długość od ok. 1 cm (Paedocypris micromegethes) do ponad 2,5 m (Catlocarpio siamensis). Wśród karpiowatych występują gatunki drapieżne, roślinożerne i wszystkożerne. Bytują w wodach słodkich, tylko nieliczne w wodach słonawych. Ugaj (Tribolodon brandtii) może przebywać w wodzie słonej.

Klasyfikacja

Rodzaje zaliczane do tej rodziny^[4]:

Aaptosyax — Abbottina — Abramis — Acanthobrama — Acanthogobio — Acapoeta — Acheilognathus — Achondrostoma — Acrocheilus — Acrossocheilus — Agosia — Akrokolioplax — Albulichthys — Alburnoides — Alburnus — Algansea — Amblypharyngodon — Amblyrhynchichthys — Anabarilius — Anaecypris — Ancherythroculter — Aphyocypris — Araiocypris — Aspidoparia — Aspiolucius — Aspiorhynchus — Atrilinea — Aulopyge — Aztecula — Balantiocheilos — Ballerus — Bangana — Barbichthys — Barbodes — Barboides — Barbonymus — Barbopsis — Barbus — Barilius — Belligobio — Bengala — Betadevario — Biwia — Blicca — Boraras — Brevibora — Cabdio — Caecobarbus — Caecocypris — Campostoma — Candidia — Capoeta — Capoetobrama — Carasobarbus — Carassioides — Carassius — Catla — Catlocarpio — Chagunius — Chanodichthys — Chela — Chelaethiops — Chondrostoma — Chrosomus — Chuanchia — Cirrhinus — Clinostomus — Clypeobarbus — Codoma — Cophecheilus — Coptostomabarbus — Coreius — Coreoleuciscus — Cosmochilus — Couesius — Crossocheilus — Ctenopharyngodon — Culter — Cultrichthys — Cyclocheilichthys — Cyprinella — Cyprinion — Cyprinus — Danio — Danionella — Dawkinsia — Delminichthys — Devario — Dionda — Diplocheilichthys — Diptychus — Discherodontus — Discocheilus — Discogobio — Discolabeo — Distoechodon — Eirmotus — Elopichthys — Engraulicypris — Epalzeorhynchos — Eremichthys — Ericymba — Erimystax — Esomus — Evarra — Exoglossum — Fangfangia — Garra — Gila — Gnathopogon — Gobio — Gobiobotia — Gobiocypris — Gymnocypris — Gymnodanio — Gymnodiptychus — Hainania — Haludaria — Hampala — Hemibarbus — Hemiculter — Hemiculterella — Hemigrammocapoeta — Hemigrammocypris — Hemitremia — Henicorhynchus — Herzensteinia — Hesperoleucus — Hongshuia — Horadandia — Horalabiosa — Huigobio — Hybognathus — Hybopsis — Hypophthalmichthys — Hypselobarbus — Hypsibarbus — Iberochondrostoma — Incisilabeo — Iotichthys — Iranocypris — Ischikauia — Kalimantania — Kottelatia — Labeo — Labeobarbus — Labiobarbus — Ladigesocypris — Ladislavia — Laocypris — Laubuca — Lavinia — Lepidomeda — Lepidopygopsis — Leptobarbus — Leptocypris — Leucalburnus — Leucaspius — Leuciscus — Linichthys — Lobocheilos — Longanalus — Longiculter — Luciobarbus — Luciobrama — Luciocyprinus — Luciosoma — Luxilus — Lythrurus — Macrhybopsis — Macrochirichthys — Malayochela — Margariscus — Meda — Megalobrama — Mekongina — Mesobola — Mesogobio — Mesopotamichthys — Metzia — Microdevario — Microphysogobio — Microrasbora — Mirogrex — Moapa — Mylocheilus — Mylopharodon — Mylopharyngodon — Mystacoleucus — Naziritor — Nematabramis — Neobarynotus — Neobola — Neolissochilus — Nipponocypris — Nocomis — Notemigonus — Notropis — Ochetobius — Onychostoma — Opsaridium — Opsariichthys — Opsarius — Opsopoeodus — Oregonichthys — Oreichthys — Oreoleuciscus — Orthodon — Osteobrama — Osteochilichthys — Osteochilus — Oxygaster — Oxygymnocypris — Pachychilon — Paedocypris — Parabramis — Paracanthobrama — Parachela — Parachondrostoma — Paracrossochilus — Paralaubuca — Paraleucogobio — Parapsilorhynchus — Pararhinichthys — Parasinilabeo — Paraspinibarbus — Parasqualidus — Parazacco — Pectenocypris — Pelasgus — Pelecus — Percocypris — Pethia — Petroleuciscus — Phenacobius — Phoxinellus — Phoxinus — Phreatichthys — Pimephales — Placocheilus — Placogobio — Plagiognathops — Plagopterus — Platygobio — Platypharodon — Platysmacheilus — Pogobrama — Pogonichthys — Poropuntius — Probarbus — Procypris — Prolabeo — Prolabeops — Protochondrostoma — Protolabeo — Pseudaspius — Pseudobarbus — Pseudobrama — Pseudochondrostoma — Pseudocrossocheilus — Pseudogobio — Pseudogyrinocheilus — Pseudohemiculter — Pseudolaubuca — Pseudophoxinus — Pseudopungtungia — Pseudorasbora — Pteronotropis — Ptychidio — Ptychobarbus — Ptychocheilus — Puntigrus^[5] — Pungtungia — Puntioplites — Puntius — Qianlabeo — Raiamas — Rasbora — Rasborichthys — Rasboroides — Rasbosoma — Rastrineobola — Rectoris — Relictus — Rhinichthys — Rhinogobio — Rhodeus — Rhynchocypris — Richardsonius — Rohtee — Rohteichthys — Romanogobio — Rostrogobio — Rutilus — Salmophasia — Salmostoma — Sanagia — Sarcocheilichthys — Saurogobio — Sawbwa — Scaphiodonichthys — Scaphognathops — Scardinius — Schismatorhynchos — Schizocypris — Schizopyge — Schizopygopsis — Schizothorax — Securicula — Semilabeo — Semiplotus — Semotilus — Sikukia — Sinibrama — Sinilabeo — Sinocrossocheilus — Sinocyclocheilus — Siphateles — Spinibarbus — Squalidus — Squaliobarbus — Squalius — Stypodon — Sundadanio — Systomus — Tampichthys — Tanakia — Tanichthys — Telestes — Thryssocypris — Thynnichthys — Tinca — Tor — Toxabramis — Tribolodon — Trigonopoma — Trigonostigma — Troglocyclocheilus — Tropidophoxinellus — Typhlobarbus — Typhlogarra — Varicorhinus — Vimba — Xenobarbus — Xenocyprioides — Xenocypris — Xenophysogobio — Yuriria — Zacco

Galeria

Zobacz też

• ryby – wykaz rodzin
• ryby Polski

Przypisy

Bibliografia

• Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
• RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes [online], California Academy of Sciences, 9 września 2009 [dostęp 2010-01-02]  (ang.).
• Joseph S. Nelson: Fishes of the World. Wyd. 4. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7. (ang.)
• Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.