Karpowicze

Artykuł

53°34′41″N, 23°02′33″E

- błąd

38 m

WD

53°34'N, 23°0'E

- błąd

20683 m

Odległość

890 m

Karpowicze
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

sokólski

Gmina

Suchowola

Wysokość

116–130 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

316[1][2][3][3][4]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

16-150[5]

Tablice rejestracyjne

BSK

SIMC

0041051[3]

Położenie na mapie gminy Suchowola
Mapa konturowa gminy Suchowola, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Karpowicze”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Karpowicze”
Położenie na mapie powiatu sokólskiego
Mapa konturowa powiatu sokólskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Karpowicze”
Ziemia53°34′41″N 23°02′33″E/53,578056 23,042500

Karpowicze (białorus. Карпавічы[6]) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Suchowola[3][4].

Integralne części wsi Karpowicze[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
1012732Czworankiczęść wsi
1012749Karpiniecczęść wsi
1012755Kolonie Karpowskieczęść wsi

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Suchowoli[7].

Historia

Kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa we wsi

Wieś Karpowicze to jedna z najstarszych miejscowości na ziemiach pomiędzy rzekami Biebrzą i Narwią. W XVIII w. pierwotna nazwa miejscowości Brzozowa Wielka (Brzozowa Maior) wyparta została przez Karpowicze. W 1591 roku właścicielem wsi był starościc i późniejszy podwojewodzi wileński Dymitr Karp[8]. Do 1616 r. w Karpowiczach istniała cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja z Miry, a sama wieś była siedzibą miejscowej parafii prawosławnej. Jednakże już w 1617 r. świątynia figurowała w wykazie kościołów przywróconych od heretyków jako kościół rzymskokatolicki jednak pod tym samym wezwaniem.

W 1865 r. kościół w Karpowiczach został zamknięty, następnie rozebrany i z pozyskanego materiału zbudowano cerkiew w Knyszynie. W miejscu, gdzie stał kościół, mieszkańcy Karpowicz w 1989 r. zbudowali murowaną kaplicę – bardzo prawdopodobne, że w tym samym miejscu, gdzie stała pierwsza cerkiew[9].

Wieś została wyzwolona spod okupacji niemieckiej przez oddziały radzieckie 11 sierpnia 1944 roku[10].

Inne informacje

W Karpowiczach, na rzece Brzozówce, znajduje się zalew, dmuchany park wodny -[11] będący lokalną atrakcją turystyczną[12].

W miejscowości znajduje cmentarz rzymskokatolicki założony w XIX wieku[13].

W 1980 r. w Karpowiczach dokonano badań dialektologicznych pod kierunkiem Janusza Siatkowskiego, w ramach których odnotowano, że starsi mieszkańcy w życiu codziennym mówią po białorusku i po polsku, młodzi zwykle po polsku[14]. Stanowiło to wówczas pewne kuriozum, gdyż mieszkańcy Karpowicz, mimo faktu posługiwania się gwarą języka białoruskiego, nigdy nie posiadali białoruskiej tożsamości narodowej i zawsze określali się jako Polacy. Pod koniec XIX w. białoruska gwara mieszkańców Karpowicz została spisana przez Michała Federowskiego[14]. Współcześnie ten specyficzny język mieszkańców Karpowicz znajduje się na granicy całkowitego wymarcia.

Przypisy

  1. Wieś Karpowicze w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-10-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. a b c d e GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. a b c Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 422 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  6. Карпавічы, вёска. Radzima.net. [dostęp 2016-06-21].
  7. Opis parafii na stronie diecezji
  8. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)].
  9. KARPOWICZE (św. Mikołaja). W: Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Białystok: Wydawnictwo Orthdruk, 2002. ISBN 83-85368-94-9.
  10. ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 75
  11. Renata Reda, Nowa atrakcja na zalewie w Karpowiczach pod Suchowolą, 27 czerwca 2022.
  12. Zalew w Karpowiczach. atrakcjepodlasia.pl. [dostęp 2017-02-26].
  13. Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 48.
  14. a b Stanisław Glinka: Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 37. [dostęp 2015-12-27].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat sokólski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sokólskiego, Polska
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Podlaskie - Suchowola - Karpowicze - Kaplica pw. Serca Jezusa 20110925 01.JPG
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1989r. w Karpowiczach, gmina Suchowola, podlaskie
Podlaskie - Suchowola - Karpowicze 20110925 04.JPG
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Karpowicze, gmina Suchowola, podlaskie
Suchowola (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Suchowola, Polska