Karta'97

Karta'97 logo

Karta'97 (biał. Хартыя’97, Chartyja’97, ros. Хартия’97, Chartija’97) – białoruska inicjatywa obywatelska na rzecz obrony praw człowieka i zjednoczenia sił politycznych opozycyjnych wobec władzy prezydenta Alaksandra Łukaszenki.

Karta'97 ogłoszona została 10 listopada 1997 roku. Wyrażała sprzeciw wobec łamania praw człowieka na Białorusi i niszczenia kultury narodowej. Jej autorami i inicjatorami byli dziennikarze niezależnych mediów, a jej tekst opublikowany został w najważniejszych niezależnych gazetach tego czasu: „Imia”, „BDG”, „Narodnaja Wola”, „Swaboda”, „Swobodnyje Nowosti” i innych. Stanowić miała białoruską analogię Karty 77 – deklaracji ustanawiającej zasady przezwyciężenia totalitaryzmu i przywrócenia demokracji w Czechosłowacji.

W skład komitetu organizacyjnego inicjatywy w różnych okresach wchodzili: Andrej Sannikau, Alaksandr Milinkiewicz, Uładzimir Mackiewicz, Wiktar Iwaszkiewicz, Ludmiła Hraznowa, Piotr Marcau, Juryj Chaszczawacki i inni działacze. W pierwszej kolejności pod Kartą'97 pozostawiło swoje podpisy 100 znanych na Białorusi polityków, działaczy kulturalnych i społecznych, dziennikarzy. Następnie dokument podpisało ponad 100 tys. obywateli Białorusi[1].

charter97.org

W ostatnich latach inicjatywa znana jest przede wszystkim przez stronę internetową swojego centrum prasowego, która stała się jedną z najczęściej odwiedzanych stron informacyjnych białoruskiego internetu.

Represje po wyborach prezydenckich 19 grudnia 2010 roku

O godzinie 4:40 w nocy z 19 na 20 grudnia 2010 roku, na fali aresztowań działaczy opozycji po wyborach prezydenckich, siedziba redakcji strony internetowej charter97.org została zaatakowana przez umundurowanych przedstawicieli struktur siłowych. Zdaniem członków redakcji, był to specnaz. Ludzie w mundurach wyłamali drzwi siedziby, po czym wywieźli z niej wszystkie znajdujące się tam osoby, tj. redaktor strony Natallę Radziną i wolontariuszy, do budynku Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (KGB)[2]. Wolontariusze otrzymali różne sądowe wyroki po kilka dni administracyjnego aresztu, natomiast Natalla Radzina została umieszczona w izolatce śledczej KGB. Uznano ją za podejrzaną o organizację masowych niepokojów w Mińsku wieczorem 19 grudnia (art. 293 Kodeksu Karnego), za co grozi jej do 15 lat więzienia. Radzina jest jedną z 23 osób, wobec których wysunięto takie podejrzenie[3].

Od momentu aresztowania redakcji 20 grudnia, internetowy serwis informacyjny Karty'97 ograniczył swoją pracę do 1–3 wiadomości na dobę. Nieznane osoby wznowiły jego normalną pracę dopiero 27 grudnia[3].

Działalność po 2010 roku

Po zniszczeniu biura na Białorusi, Karta'97 i jej strona internetowa zaczęły pracować z Wilna. W 2012 roku biuro Karty zostało przeniesione do Warszawy, pozostawiając w stolicy Litwy punkt korespondencyjny. Stało się tak dzięki wsparciu władz Polski i samorządu Warszawy. Oficjalne otwarcie nowego biura odbyło się 14 września 2012 roku. Uczestniczyło w nim ok. 100 gości, m.in. podsekretarz stanu w polskim MSZ Jerzy Pomianowski i były minister stosunków międzynarodowych Słowacji Pavol Demeš[4].

Przypisy

  1. Віншуем Хартыю’97 з юбілеем ! (biał.). Białoruska Socjaldemokratyczna Partia (Hramada), 2007-11-11. [dostęp 2010-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-03)].
  2. Charter97.org website news office stormed into (ang.). Karta'97, 2010-12-20. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)].
  3. a b Аднавіў працу сайт Хартыі-97 (biał.). Nasza Niwa, 2010-12-27. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)].
  4. Віталій Рачкоускі: У Варшаве пачаў працу галоўны офіс сайту «Хартыя-97» (biał.). Radio Swaboda, 2012-09-14. [dostęp 2021-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-11)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie