Kartauna

Austriacka Kartauna z 1669 roku

Kartauna, zwana także kartaną – ogólna nazwa odprzodowych dział artyleryjskich używanych od XVI do XVIII wieku.

Były to działa o średniej długości lufy - 14 – 27 kalibrów, wykonane ze spiżu lub żeliwa. Mając lufę krótszą od kolubryny, miały mniejszy zasięg. Dlatego stosowano je do walki na bliższą odległość, często przeciwko piechocie ładowane były kartaczami.

W zależności od kalibru kartauny dzieliły się na^[1]:

• kartauny podwójne (kaliber ok. 230 mm)
• kartauny pojedyncze (ok. 190 mm)
• kartauny 3/4 (ok. 175 mm)
• półkartauny (ok. 150 mm)
• ćwierćkartauny (ok. 120 mm)
• oktawy kartauny (do 100 mm)

Masa lufy kartauny wynosiła od 1000 kg (oktawa kartauna) do 6400 kg (kartauna podwójna).

Przypisy

Bibliografia

• Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-12390-7.
• Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I