Kasper Drużbicki

Kasper Drużbicki
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

6 stycznia 1590
Drużbice

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1662
Poznań

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Towarzystwo Jezusowe

Prezbiterat

1621

Portret Drużbickiego w poznańskiej farze z łacińskim mottem: Kocham Jezusa miłością Maryi – kocham Maryję miłością Jezusa
Portret z łacińską inskrypcją: Dwa świeczniki jaśniejące przed Panem – pochowanych w grobie ojców Towarzystwa Jezusowego w Poznaniu. Wielebny ojciec Kasper Drużbicki przez śmierć niezepsuty, wielebny ojciec Jan Morawski za życia zupełnie nienaruszony

Kasper Drużbicki herbu Nałęcz (ur. 6 stycznia 1590 w Drużbicach, zm. 2 kwietnia 1662[1] w Poznaniu) – polski duchowny katolicki, jezuita, kaznodzieja, rektor szkół, pisarz, mistyk. Autor pism o tematyce ascetyczno-mistycznej.

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej (herbu Nałęcz)[1]. Do zakonu jezuitów wstąpił 14 sierpnia 1609 w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1621 w Poznaniu. W zakonie obejmował ważne stanowiska, m.in. był prowincjałem polskim (1629–1633, 1650–1653), rektorem i mistrzem nowicjatu w Krakowie (1626–1629, 1641–1644), rektorem kolegium jezuickiego w Kaliszu (1633–1634), instruktorem III probacji w Jarosławiu (1634–1636), rektorem w Ostrogu (1638–1641) i Poznaniu (1644–1647, 1657–1662). Był również wykładowcą retoryki i poetyki w jezuickich kolegiach we Lwowie i Lublinie. Gruntownie wykształcony, biegle znał Biblię. Znał mistykę nadreńską. Miał doświadczenia mistyczne. Zainicjował Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, stając się w Europie prekursorem kultu Serca Chrystusa na długo przed objawieniami św. Małgorzaty Marii Alacoque w Paray-le-Monial. Prozaik epoki baroku.

Pochowany w bazylice Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Poznaniu[2].

Twórczość

Autor licznych dzieł prozą po polsku i łacinie, m.in.:

  • Droga doskonałości chrześcijańskiej[3], Kalisz 1665, drukarnia Kolegium Towarzystwa Jezusowego, wyd. następne: Lwów 1667, Kalisz 1741, Kalisz 1793
  • Nauka o przygotowaniu się do świątobliwej śmierci[4], Kraków 1669, druk. B. Śmieszkowic; wyd. H. Nostitz Jackowski, Kraków 1871
  • Przemysły zysku duchownego[5], Kraków 1671, druk. spadkobiercy K. Schedla, wyd. następne: Gdańsk 1672, Kalisz 1685, Lwów 1746, Poznań 1750, Poznań 1866
  • Meta cordium Kalisz 1683, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego, wyd. następne: Poznań 1683, Kalisz 1691, Kalisz 1693, Lwów 1730; wyd. S. Stojałowski, Lwów 1875; Angers 1885, (przekł. angielski pt. Heart of Jesu the Goal of all Hearts, St. Helens Messager Office 1890; przekł. francuski: Paryż 1908)
  • Dyscypliny duszne[6], t. 1–2, Kalisz 1685, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego, wyd. następne: Poznań 1691, Kraków 1700, Kalisz 1730
  • Nabożeństwa na przedniejsze czasy i święta całego roku, Poznań 1694, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego
  • Septem Gaudia et septem dolores s. Josephi, hymnus prima vice impressus ex authentico manuscripto, Starawieś 1890
  • Rozmyślania sandomierskie

Wydania zbiorowe

  • Operum asceticorum… tomus primus[7][8], Kalisz 1686; … tomus secundus, Poznań 1691, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego
  • Opera omnia ascetica aucta duobus opusculis De effectibus, fructu et applicatione Sanctissimi Missae Sacrificii et De sublimitate perfectionis religiosae, t. 1–2, Ingolstadt 1732, druk. J.A. de la Haye

Listy i materiały

  • List do K. Lubienieckiego (młodszego), Lublin, 10 czerwca 1636; list od K. Lubienieckiego, Jabłonna, 9 czerwca 1636 – ogł. H. Barycz „Dokumenty i fakty z dziejów reformacji. V. Ostatnia dysputacja braci polskich w Lublinie (1636)”, Reformacja w Polsce 1953/1955, (wyd. 1956)
  • Kilkanaście listów i innych pism w rękopisach: Archiwum Prowincji Polskiej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie; Biblioteka Jagiellońska, (zob. Dziennik albo catalog szczęśliwych śmierci niektórych zakonników Societas Jesu…, rękopis Biblioteki Jagiellońskiej nr 2383)

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Boniecki 1902 ↓, s. 47.
  2. Joanna Lubierska, Jakub Wojtczak, Non omnis moriar. Pochowani w kryptach wybranych poznańskich kościołów., w: Kronika Miasta Poznania 2021/1, s. 148.
  3. Kasper Drużbicki, Droga doskonalosci chrzescianskiey na trzy czesci rozłozona z poważnych autorow duchownych zebrana i wssytkich stanow ludziom vzywania łacnego przez x. Kaspra Drvzbickiego Societatis Iezu sposobiona a przewielebney JMci pannie Dorocie Olszewskiey xieni Chełmińskiey i wielebnemu klasztoru Chełmińskiego Zgromadzeniu ofiarowana, wyd. 1665, polona.pl [dostęp 2020-10-21].
  4. Kasper Drużbicki, Nauka o przygotowaniu się do świątobliwey śmierci przez x. Kaspra Drużbickiego S.J. napisana a teraz znowu przedrukowana z przydatkiem książeczki Smierć świątobliwa, wyd. 1686, polona.pl [dostęp 2020-10-21].
  5. Kasper Drużbicki, Przemysły zyskv dvchownego : abo navki do prędkiego w drodze Bożey postępku nie tylko ludziom duchownym, ale y świeckim o zbawienie dbaiącym przyzwoite, wyd. 1671, polona.pl [dostęp 2020-10-21].
  6. Kasper Drużbicki, Dyscypliny dvszne to iest Rozmaite sposoby karania, poniżania y kształtowania dvsze naszey przed maiestatem Boskim / przez w. x. Kaspra Drvzbickiego Societatis Iesu [...], potrzecie [!] przedrukovvane, wyd. 1700, polona.pl [dostęp 2020-10-21].
  7. Opervm Asceticorvm [...] Gasparis Drvzbicki e Societate Jesu, Tomvs [...]. T. 1, Catalogvm Tractatvvm Asceticoru[m] huius Tomi & capitu[m] omniu[m] vicina post dedicatione[m] pagina indicabit [...], polona.pl [dostęp 2020-10-21].
  8. Opervm asceticorvm [...] Gasparis Drvzbicki e Societate Jesu Tomvs [...]. T. 2, Catalogum Tractatuum Asceticorum hujus Tomi & Capitum omnium, vicina post dedicationem pagina indicabit, polona.pl [dostęp 2020-10-21].

Bibliografia

  • Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564-1995, (red.) Ludwik Grzebień i in., Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1996
  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 143-144
  • Adam Boniecki: Herbarz polski.. T. 5: Dowiattowie – Gąsiorkowicz. Warszawa: skład główny Gebethner i Wolff, 1902. [dostęp 2014-03-25]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL COA Nałęcz.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Nałęcz
Drużbicki Morawski.jpg
Portret z łacińską inksrypcją: Dwa świeczniki jaśniejące przed Panem - [pochowanych] w grobie ojców Towarzystwa Jezusowego w Poznaniu. Wielebny ojciec Kasper Drużbicki, przez śmierć niezepsuty; wielebny ojciec Jan Morawski, za życia całkowicie nienaruszony.
Kasper Drużbicki.jpg
Portret jezuickiego mistyka i pisarza Kaspra Drużbickiego w poznańskiej farze, z łacińskim mottem: Kocham Jezusa miłością Maryi – kocham Maryję miłością Jezusa