Kassyterydy

Mapa Europy według Strabona, z zaznaczonymi powyżej Półwyspu Iberyjskiego Kassyterydami

Kassyterydy (z gr. Κασσίτερος „Wyspy Cynowe”) – wzmiankowane w dziełach autorów antycznych wyspy leżące ponoć na Oceanie Atlantyckim, uważane za źródło cyny i ołowiu.

Wyspy te miały zostać odkryte przez Fenicjan, którzy jednak zazdrośnie strzegli ich położenia, by zachować monopol na import surowców. O istnieniu Kassyterydów wzmiankuje po raz pierwszy Herodot (Dzieje 3,115), nie potrafiąc określić ich lokalizacji w terenie[1][2][3]. Według Diodora Sycylijskiego położone były „na oceanie naprzeciwko brzegów Iberii”[1][4]. Strabon twierdził, że wysp tych było dziesięć i znajdowały się na północ od krainy Artabrów (Galicji)[1][5]. Jedna z nich miała być pustynna, pozostałe zamieszkiwali wędrowni hodowcy bydła, chodzący odziani w barwione na czarno długie, sięgające do kostek szaty[1][2][6]. Strabon odróżniał je od Brytanii[7].

Pliniusz Starszy pisał, że „Naprzeciw CeItyberii jest wiele wysp; Grecy nazywają je Kassyterydami z przyczyny obfitości ołowiu”[8] oraz „Ołów przywiózł pierwszy Midakrytus z wyspy Kassyterydy”[9].

Podobnie Pomponiusz Mela podawał „na wybrzeżu celtyckim są liczne wyspy bogate w ołów, zwane stąd Kassyterydami”[10].

Starożytne Kassyterydy utożsamia się zazwyczaj z wybrzeżami Wysp Brytyjskich, zwłaszcza Kornwalią i wyspami Scilly, skąd istotnie sprowadzano do świata grecko-rzymskiego cynę[1]. Według hipotezy ogłoszonej w 1952 roku przez Rogera Diona w rozprawie Le problème des Cassitérides wyspy takie mogły jednak rzeczywiście kiedyś istnieć w zalewie Zatoki Biskajskiej, który z czasem uległ zamuleniu. Jego pozostałością miałyby być moczary Brière, rozciągające się pomiędzy Paimbœuf a Saint-Nazaire[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Edward Brooke-Hitching: Atlas lądów niebyłych. Największe mity, zmyślenia i pomyłki kartografów. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2017, s. 68-69. ISBN 978-83-8062-185-5.
  2. ↑ a b The Oxford Classical Dictionary. edited by Simon Hornblower, Antony Spawforth & Esther Eidinow. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 287. ISBN 978-0-19-954556-8.
  3. ↑ O krańcach zaś Europy na zachód nie umiem nic pewnego powiedzieć. Ani bowiem osobiście nie przypuszczam, żeby barbarzyńcy nazywali Eridanem jakąś rzekę, uchodzącą do morza północnego, skąd, jak niesie wieść, bursztyn pochodzi, ani też nie wiem o istnieniu wysp Kassyteryd, skąd do nas cyna przybywa (tłum. Seweryn Hammer).
  4. ↑ Biblioteka, 5,38,4 tekst gr., przekład ang.
  5. ↑ Geografia, 2,5,15 tekst gr., przekład ang.
  6. ↑ Geografia, 3,5,11 tekst gr., przekład ang.
  7. ↑ Geografia, 3,2,9 tekst gr., przekład ang.
  8. ↑ Historia Naturalna, IV, 119 tekst łac., przekład ang.
  9. ↑ Historia Naturalna, VII, 197 tekst łac. przekład ang.
  10. ↑ De Chorografia 3,39 tekst łac., przekład ang.

Media użyte na tej stronie