Katalaktyka

Katalaktyka (catallactics) jest to nauka o wymianie, część ekonomii politycznej, wyjaśniająca, na drodze prakseologicznej analizy, w jaki sposób działania uczestników rynku powodują ustalenie się proporcji wymiany oraz cen poszczególnych dóbr i usług.

Katalaktyka i katalaksja

Termin katalaktyka spopularyzował austriacki ekonomista Ludwig von Mises, jednak jak on sam twierdzi[1] pierwszy raz użył go Richard Whately w swojej książce Introductory Lectures on Political Economy opublikowanej w 1831 roku. Mises prócz rzeczownika "katalaktyka", używał również przymiotnika "katalaktyczny" ("catallactic").

Podobne słowo, lecz w nieco innym znaczeniu stosował Friedrich Hayek. Używał terminu katalaksja (catallaxy) w celu określenia ekonomii rynkowej. Był on niezadowolony ze słowa "ekonomia" ze względu na jego greckie pochodzenie, tłumaczone na "zarządzanie gospodarstwem domowym", które sugeruje, że ekonomiści w jakiś sposób kontrolują rynek. Hayek zapożyczył słowo "katalaksja" z greckiego czasownika "katallassein" (lub "katallattein") znaczącego nie tylko "wymieniać" ale również "przyjmować do społeczności", "zmieniać wroga w przyjaciela"[2].

Katalaktyka może być zatem rozumiana jako nauka o katalaksji, czyli spontanicznej wymianie do jakiej dochodzi pomiędzy uczestnikami rynku.

Ze względu na dużą popularność Hayeka (Nagroda Nobla w 1974) określenie "katalaksja" stało się bardziej popularna od pierwotnej misesowskiej "katalaktyki". W Polsce w roku 2010 pojawiła się pierwsza książka poświęcona katalaktyce, której autorem jest Jarosław Poteraj, zatytułowana "Katalaktyka instytucji finansowych rynku emerytalnego w Polsce w perspektywie efektywności inwestowania".

Bibliografia

  • Poteraj J. "Katalaktyka instytucji finansowych rynku emerytalnego w Polsce w perspektywie efektywności inwestowania" CeDeWu.PL Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7556-252-1, recenzenci: Prof. zw. dr hab. Wiesław Dębski, Prof. zw. dr hab. Tomasz Michalski, s. 324.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ L. von Mises, Wprowadzenie do Ludzkiego działania
  2. ↑ F.A. von Hayek, Law legislation and Liberty, Vol 2, 1976, pp. 108-109
Szkoła austriacka
Teoria
Prekursorzy
Przedstawiciele
Publikacje