Katalin Karikó

Katalin Karikó

Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1955 Szolnok
Alma Mater	Uniwersytet w Segedynie
Doktorat	1982
Praca naukowa
Uczelnia	Temple University University of Pennsylvania BioNTech

Katalin Karikó (ur. 17 stycznia 1955 w Szolnoku) – węgierska biochemiczka, działająca w Stanach Zjednoczonych.

Życiorys

Urodziła się w Szolnoku, potem mieszkała w Kisújszállás, gdzie jej ojciec pracował jako rzeźnik. Studiowała na Uniwersytecie w Segedynie, w 1982 roku uzyskała tam stopień doktora^[1]. W 1985 roku została zwolniona z uczelni i, wraz z mężem i dwuletnią córką, wyjechała z Węgier do Stanów Zjednoczonych. Pieniądze, które uzyskali za sprzedaży samochodu, wymienili na czarnym rynku na 900£, które przewieźli przez granicę w pluszowym misiu córki^[2][3].

W Stanach Zjednoczonych pracowała początkowo na Temple University w Filadelfii, a w 1989 roku przeniosła się do Szkoły Medycyny Uniwersytetu Pensylwanii ^[3].

Podczas prac na Uniwersytecie Segedyńskim, zaczęła interesować się syntezą i badaniami kwasu rybonukleinowego, kontynuowała prace dotyczące tej tematyki podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych, koncentrując się na mRNA. Planowała podjąć badania wykorzystujące mRNA w terapii mukowiscydozy i udar mózgu, ale nie uzyskała na nie funduszy^[3].

W 1998 roku, podjęła współpracę z immunologiem Drew Weissmanem (spotkali się przypadkowo przy kserokopiarce). Efektem ich badań było zmodyfikowanie nukleozydów, które ograniczyło powstawanie stanu zapalnego wywołanego przez iniekcję RNA^[3]. Opatentowali to rozwiązanie i założyli startup, którego celem miało być opracowywanie leków opartych na RNA. Nie doszli jednak do etapu badan klinicznych, i uczelnia sprzedała prawa do tego rozwiązania firmie CellScrypt^[3].

W 2013 roku podjęła pracę w firmie BioNTech (pracę oferowało jej również przedsiębiorstwo Moderna), uzyskała w niej stanowisko senior vice-president. Zarówno BioNTech (we współpracy z Pfizerem), jak i Moderna opracowały szczepionki przeciw COVID-19, oparte na odkryciu Karikó i Weissmana^[3].

Córka Katalin Karikó, Zsuzsanna Francia jest obywatelką amerykańską, uprawia wioślarstwo, zdobyła dwa złote medale olimpijskie w tej dyscyplinie^[3][2].

Przypisy