Katarzyna Potocka (1825–1907)

Katarzyna Branicka

(c) Bastian, CC BY 3.0 Branicki Hrabia
hrabina
Rodzina	Braniccy herbu Korczak
Data i miejsce urodzenia	10 grudnia 1825 Luboml
Data i miejsce śmierci	20 września 1907 Krzeszowice
Ojciec	Władysław Grzegorz Branicki
Matka	Róża Potocka
Mąż	Adam Józef Potocki
Dzieci	Róża Potocka, Artur Władysław Potocki, Zofia Potocka, Maria Potocka, Wanda Potocka, Andrzej Kazimierz Potocki, Anna Maria Potocka

Katarzyna Potocka z Branickich (ur. 10 grudnia 1825 w Lubomlu, zm. 20 września 1907 w Krzeszowicach) – polska arystokratka, hrabina, działaczka społeczna i filantropka.

Życiorys

Córka generała Władysława Grzegorza Branickiego i Róży Potockiej, siostra m.in. Ksawerego, Aleksandra, Konstantego, Elizy Krasińskiej. W latach 40. XIX w. była jedną z najznakomitszych partii ze względu na pochodzenie, urodę i majątek.

26 października 1847 w Dreźnie poślubiła Adama Józefa Potockiego. Następnie zamieszkała w nim w Krakowie i zaangażowała się w życie polityczne. Wraz z mężem przebywała także w Paryżu (Potocki walczył tam w Gwardii Narodowej w 1848). Towarzyszyła mu także w czasie uwięzienia w Wiedniu i w Trieście. Po powrocie do Krakowa była aktywna w pomoc mieszkańcom po pożarze miasta, a pogorzelcom wydawała zapomogi w swoim pałacu „Pod Baranami”.

Była właścicielką klucza łubnickiego koło Staszowa. Kolekcjonowała polskie pasy szlacheckie oraz dofinansowywała prace naukowe profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ufundowała pałac w Krzeszowicach, gdzie wspierała miejscową ludność. Zaangażowała się w akcjach zakładania szkół wiejskich, kas pożyczkowych, zakładów filantropijnych. Była fundatorką kilku kościołów na obszarze swoich dóbr ziemskich. Wprowadziła przyznawanie emerytury dla oficjalistów i służby w swoim majątku. Była przewodniczącą Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie.

Została matką m.in. Artura, Andrzeja Kazimierza i Róży Raczyńskiej. Po śmierci męża (1872) skupiła się na wychowaniu dzieci oraz zarządem całości majątku.

Została pochowana w krypcie Potockich herbu Pilawa w Kościele św. Marcina w Krzeszowicach.

• 

  Franz Winterhalter Portret Katarzyny z Branickich Potockiej (1854), Muzeum Narodowe w Warszawie

• 

  Jan Matejko Portret Katarzyny Potockiej (1890), Muzeum Narodowe w Warszawie

• 

  Jan Matejko Święta Kinga (1892), Muzeum Żup Krakowskich; jako model pozowała Katarzyna Potocka

Bibliografia

• Skon polskiej matrony. „Nowości Illustrowane”. Nr 40, s. 2, 5 października 1907.