Katarzyna Stenbock

Katarzyna Stenbock

Królowa Szwecji
Okres	od 1552 do 1560
Jako żona	Gustawa I Wazy
Poprzedniczka	Małgorzata Leijonhufvud
Następczyni	Katarzyna Månsdotter
Dane biograficzne
Data urodzenia	22 lipca 1535
Data śmierci	13 grudnia 1621
Miejsce spoczynku	Katedra w Uppsali
Ojciec	Gustaw Olofson Stenbock
Matka	Brita Eriksdotter Leijonhufvud
Mąż	Gustaw I Waza

Katarzyna Stenbock^[1] szw. Katarina Stenbock, Gustavsdotter (ur. 22 lipca 1535 na zamku Torpa w pobliżu Borås, zm. 13 grudnia 1621 w Strömsholm^[2]) – trzecia żona króla Gustawa Wazy i królowa Szwecji w latach 1552–1560. Jej rodzicami byli Gustaw Olofson Stenbock i Brita Eriksdotter Leijonhufvud, siostra Małgorzaty Leijonhufvud, drugiej żony króla Gustawa Wazy.

Małżeństwo

Śmierć drugiej żony Gustawa Wazy, była dla króla wielkim ciosem zwłaszcza że osierociła ośmioro dzieci z czego najstarszy Jan miał niespełna 14 lat a najmłodszy Karol nie ukończył jeszcze pierwszego roku. Król więc niezwłocznie rozpoczął poszukiwania kolejnej żony. Wybór padł na szesnastoletnią wówczas Katarzynę, siostrzenicę Małgorzaty. Katarzyna, która była już zaręczona z równym sobie wiekiem kawalerem z dobrego domu, nie była zachwycona planami starszego od niej o czterdzieści lat króla, jednakże odmowa nie wchodziła w rachubę^[3].

Decyzja króla spotkała się z krytyką zarówno wśród szlachty, jak i władz kościelnych. Ówczesny arcybiskub Laurentius Petri, zaprotestował przeciwko temu związkowi twierdząc, że poślubienie siostrzenicy zmarłej żony stoi w sprzeczności z prawem Bożym zapisanym w Starym Testamencie i odmówił królowi udzielenia ślubu^[3]. Gustaw stwierdził jednak, że zakazy zapisane w Księgach Mojżeszowych dotyczą jedynie żydow i postanowił, że ceremonia ślubna odbędzie się w Vadstenie^[3].

Ślub odbył się 22 sierpnia 1552, niemalże w rocznicę śmierci Małgorzaty, w kościele klasztornym w Vadstenie^[2]. Ten ośmioletni związek mimo iż bezdzietny opisywany jest jako szczęśliwy^[2].

Królowa-wdowa

Po śmierci króla (1560), Katarzyna jako królowa-wdowa nie miała dużych szans na ponowne zamążpójście i pomimo iż owdowiała mając zaledwie 25 lat, nigdy już za mąż nie wyszła^[3]. Zawsze miała dobry kontakt z pasierbami i często łagodziła spory pomiędzy nimi.

Zamieszkała na zamku Strömsholm, który otrzymała za zgodą Riksdagu na wniosek Jana III w 1582. Zmarła tamże 13 grudnia 1621 przeżywszy Gustawa o 61 lat. Została pochowana 1 kwietnia 1622 w uppsalskiej katedrze^[2][4].

Przypisy

Bibliografia

• Larsson L.-O., Gustaw Waza – Ojciec państwa szwedzkiego czy tyran, Wydawnictwo „PIW”, Warszawa 2009, ISBN 978-83-06-03167-6.
• Dworzaczek W., Genealogia, t. I-II, Inst. Historii PAN, Warszawa 1959.
• Wilhelmina Stålberg, P. G. Berg, Anteckningar om svenska qvinnor, [w:], Wydawnictwo „P. G. Berg”, Sztokholm 1864, s. 76–78. (szw.) [dostęp 24 lutego 2010]