Katastrofa kosmiczna

Artystyczna wizja uderzenia ciała pozaziemskiego w powierzchnię Ziemi.

Katastrofy kosmiczne – rodzaj katastrof naturalnych, której źródła znajdują się poza Ziemią. Chodzi tu głównie o upadki komet bądź planetoid na powierzchnię Ziemi, ale także o takie zjawiska jak bliski Ziemi wybuch supernowej czy burze magnetyczne zakłócające działalność sztucznych satelitów.

Obecnie (maj 2017) nie ma udokumentowanego przypadku śmierci człowieka w wyniku upadku obiektu pochodzenia pozaziemskiego (meteorytu), chociaż znane są przypadki, w których upadek małego ciała niebieskiego wywołał szkody materialne lub pośrednio spowodował obrażenia u ludzi (np. poprzez falę uderzeniową wywołaną wtargnięciem w atmosferę), jak w przypadku meteoru czelabińskiego (15 lutego 2013)[1].

Potencjalne zagrożenia

Bolidy zarejestrowane w atmosferze Ziemi w latach 1994–2013, świadczące o częstości uderzeń małych ciał niebieskich w naszą planetę

W Układzie Słonecznym krąży wiele małych ciał, od drobnego pyłu kosmicznego po sięgające wielu kilometrów średnicy komety czy planetoidy. Prawdopodobieństwo zderzenia Ziemi z większymi z tych obiektów jest bardzo małe, największe obiekty bliskie Ziemi (ang. near-Earth-objects, NEO) są także stale monitorowane. O tym, że takie upadki zdarzały się w przeszłości świadczą kratery meteorytowe, z których pojedyncze wiążą się czasowo ze zjawiskiem masowego wymierania organizmów ziemskich.

Według szacunków NASA liczba obiektów bliskich Ziemi, które mogą przedrzeć się przez atmosferę Ziemi (o średnicy powyżej 50 m) wynosi około miliona, w tym ponad 1000 o rozmiarach powyżej 1 km. Potencjalne zagrożenie, jakie stwarzają te obiekty, ocenia się w 11-stopniowej skali Torino, która dzieli je na pięć klas:

  • obiekty nie zagrażające Ziemi,
  • obiekty, które zasługują na obserwację,
  • obiekty, którym należy się większe zainteresowanie,
  • obiekty zagrażające Ziemi,
  • obiekty, z którymi kolizja jest nieunikniona.

Skutki upadku planetoid

Średnicę obiektu od 1,5 do 2 km uznaje się za wartość progową globalnej katastrofy, której skutkiem mogłaby być śmierć nawet 1/4 ludności świata. Możliwe skutki takiego uderzenia są różnorodne: od trwającego kilka godzin rozchodzenia się fal uderzeniowych czy fal tsunami, poprzez trwające kilka tygodni pożary, kilkumiesięczne ciemności, aż po długotrwałe skutki dla całej planety jak efekt cieplarniany czy zniszczenie warstwy ozonowej. Obiekty takie spadają na Ziemię średnio raz na milion lat. Bardziej prawdopodobne jest uderzenie obiektu o rozmiarach ok. 200 m średnicy, które spadają średnio raz na 10 tysięcy lat, a mogą spowodować znaczne szkody w przypadku impaktu w gęsto zaludnionych obszarach Ziemi. Upadek obiektu, który mógłby spowodować masowe wymieranie szacuje się na średnio raz na 100-200 milionów lat.

Zobacz też

Przypisy

  1. Russian meteor blast injures at least 1,000 people, authorities say (ang.). cnn.com, 2013-02-16. [dostęp 2013-03-12].

Media użyte na tej stronie

Impact event.jpg
Description: Illustration of an en:impact event.

Source Made by Fredrik. Cloud texture from public domain NASA image.


Public domain Ten plik jest w domenie publicznej ponieważ został stworzony przez NASA. Polityka praw autorskich NASA stwierdza, że „materiały NASA nie są chronione prawami autorskimi, chyba że zapisano inaczej”. (NASA copyright policy lub JPL Image Use Policy).
NASA logo.svg
Dialog-warning.svg
Uwaga:
  • Użycie dowolnego ze znaków graficznych NASA jest ograniczone przez prawo w USA 14 CFR 1221.
  • Strony NASA udostępniają dużą liczbę zdjęć z radzieckiej, rosyjskiej, a także innych agencji kosmicznych. Nie muszą być one w domenie publicznej.
  • Materiały z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a mogą być objęte prawami autorskimi jeśli nie pochodzą bezpośrednio ze Space Telescope Science Institute[1].
  • Wszystkie materiały powstałe w ramach działalności sondy SOHO są objęte prawami autorskimi i wymagają zgody na ich komercyjne i nieedukacyjne użycie[2].
  • Zdjęcia pojawiające się na stronie Astronomy Picture of the Day (Astronomiczne zdjęcie dnia) mogą być objęte prawem autorskim[3].
SmallAsteroidImpacts-Frequency-Bolide-20141114.jpg
New Map Shows Frequency of Small Asteroid Impacts, Provides Clues on Larger Asteroid Population

This diagram maps the data gathered from 1994-2013 on small asteroids impacting Earth's atmosphere

IMAGE:
This diagram maps the data gathered from 1994-2013 on small asteroids impacting Earth's atmosphere to create very bright meteors, technically called "bolides" and commonly referred to as "fireballs". Sizes of red dots (daytime impacts) and blue dots (nighttime impacts) are proportional to the optical radiated energy of impacts measured in billions of Joules (GJ) of energy, and show the location of impacts from objects about 1 meter (3 feet) to almost 20 meters (60 feet) in size.

DESCRIPTION:
A map released today by NASA's Near Earth Object (NEO) Program reveals that small asteroids frequently enter and disintegrate in the Earth's atmosphere with random distribution around the globe. Released to the scientific community, the map visualizes data gathered by U.S. government sensors from 1994 to 2013. The data indicate that Earth's atmosphere was impacted by small asteroids, resulting in a bolide (or fireball), on 556 separate occasions in a 20-year period. Almost all asteroids of this size disintegrate in the atmosphere and are usually harmless. The notable exception was the Chelyabinsk event which was the largest asteroid to hit Earth in this period. The new data could help scientists better refine estimates of the distribution of the sizes of NEOs including larger ones that could pose a danger to Earth.

Finding and characterizing hazardous asteroids to protect our home planet is a high priority for NASA. It is one of the reasons NASA has increased by a factor of 10 investments in asteroid detection, characterization and mitigation activities over the last five years. In addition, NASA has aggressively developed strategies and plans with its partners in the U.S. and abroad to detect, track and characterize NEOs. These activities also will help identify NEOs that might pose a risk of Earth impact, and further help inform developing options for planetary defense.

The public can help participate in the hunt for potentially hazardous Near Earth Objects through the Asteroid Grand Challenge, which aims to create a plan to find all asteroid threats to human populations and know what to do about them. NASA is also pursuing an Asteroid Redirect Mission (ARM) which will identify, redirect and send astronauts to explore an asteroid. Among its many exploration goals, the mission could demonstrate basic planetary defense techniques for asteroid deflection.