Katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2009

Katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2009
Ilustracja
Su-27, który uległ katastrofie. Zdjęcie wykonano na kilkanaście minut przed tragedią.
Państwo

 Polska

Miejsce

Radom

Data

30 sierpnia 2009

Godzina

13:17 czasu lokalnego

Rodzaj

Zderzenie z ziemią

Przyczyna

Niepodana do publicznej wiadomości

Ofiary

2 osoby

Ranni

0 osób

Statek powietrzny
Typ

Su-27UBM-1

Użytkownik

Białoruskie Siły Powietrzne

Numer

63

Załoga

2 osoby

Położenie na mapie Radomia
Mapa konturowa Radomia, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia51°22′26,1″N 21°15′15,2″E/51,373917 21,254222

Katastrofa lotnicza podczas Radom Air Show w 2009 – wypadek, do którego doszło 30 sierpnia 2009 o godz. 13:17[1] podczas pokazów lotniczych Radom Air Show.

Okoliczności katastrofy

Podczas drugiego dnia pokazów rozbił się białoruski samolot Su-27UBM-1 (modernizowany w 558. Lotniczym Zakładzie Remontowym w Baranowiczach)[2]. Spadł on na pole w pobliżu zalesionego terenu we wsi Małęczyn koło Radomia. Bezpośrednio po wypadku na miejsce katastrofy udał się pełniący dyżur na radomskim lotnisku śmigłowiec W-3 z 2 Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej w Mińsku Mazowieckim w celu zabezpieczenia terenu oraz odnalezienia pilotów. W krótkim czasie na miejsce udało się 6 jednostek Straży Pożarnej, mając na celu opanowanie pożaru. Wkrótce po katastrofie policja i organizatorzy pokazu potwierdzili śmierć dwóch pilotów – pułkownika Alaksandra Marfickiego (zastępcy dowódcy operacyjno-taktycznego Dowództwa Sił Powietrznych i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Białorusi) oraz pułkownika Alaksandra Żuraulewicza (zastępcy dowódcy 61. Myśliwskiej Bazy Lotniczej)[3].

Badanie przyczyn katastrofy

Wstępne oceny

Pierwsze doniesienia mediów sugerowały, że przyczyną katastrofy mógł być błąd pilota[4], jednak około godz. 18:00 rzecznik Ministerstwa Obrony Białorusi oznajmił, że przyczyną mogło być wessanie ptaka do wlotu silnika (media uznały to za mało prawdopodobne, ponieważ samolot był wyposażony w zabezpieczenia przed tego typu zdarzeniem[5]). W prasie publikowano opinie lotników obecnych na miejscu katastrofy, którzy twierdzili, że maszyna leciała za nisko bez włączonych dopalaczy, straciła prędkość i runęła na ziemię[4]; wcześniej piloci otrzymali rozkaz katapultowania się z maszyny[6].

Spekulacje

3 września 2009 na stronie internetowej rosyjskiego dziennika „Izwiestia” ukazała się informacja powołująca się na biuro konstruktorskie Suchoj, rosyjskiego projektanta Su-27, że przyczyną katastrofy mogły być samodzielne modyfikacje elektroniki pokładowej samolotu dokonane przez Białorusinów[5]. Aleksandr Worobiej, zastępca głównego inżyniera 558. Lotniczego Zakładu Remontowego, dementował jednak te doniesienia, wskazując, że remont dotyczył systemów uzbrojenia i nawigacji satelitarnej, a nie sterowania. Wskazał także, że statek powietrzny, który uległ katastrofie, miał zaledwie 826 z 5 000 dozwolonych godzin nalotu[7].

Raport polsko-białoruskiej komisji powypadkowej

Przyczyny katastrofy badała w 2009 roku wspólna polsko-białoruska komisja powypadkowa, która sporządziła raport końcowy ze swoich prac; na wniosek strony białoruskiej polskie Ministerstwo Obrony Narodowej nie ujawniło treści raportu, przyczyny wypadku oraz roli, jaką mogły w nim odegrać ewentualne wady konstrukcyjne samolotu, usterki techniczne, działania pilotów lub personelu naziemnego, a także inne czynniki mogące mieć związek z katastrofą[8].

Samolot kilka dni przed katastrofą
Samolot kilka sekund przed uderzeniem
Kula dymu po uderzeniu

Pomnik w Małęczynie i tablica pamiątkowa w Radomiu

Niezależnie od prawdziwych przyczyn katastrofy, które nie są publicznie znane, wśród mieszkańców Małęczyna i okolicznych miejscowości, jak również na Białorusi, istnieje przekonanie, że piloci świadomie nie wykonali rozkazu katapultowania się, chcąc wyprowadzić maszynę w miejsce, gdzie jej upadek nie będzie zagrażał okolicznym mieszkańcom[9][7]; takie opinie wypowiadali również dowódcy polskich i białoruskich Sił Powietrznych[9][10]. Z tego powodu mieszkańcy okolicznych wsi złożyli wniosek o upamiętnienie pilotów pomnikiem ustawionym w miejscu katastrofy. Odsłonięto go 11 kwietnia 2010 roku.

Piloci myśliwca Su-27 zostali także upamiętnieni na tablicy pamiątkowej w Kościele Garnizonowym w Radomiu, odsłoniętej 26 marca 2010 roku w obecności ataszatu Białorusi w Polsce, poświęconej wszystkim lotnikom, którzy w latach 1935–2009 wystartowali z wojskowego lotniska Sadków i zginęli[11].

Zobacz też

Przypisy

  1. Aktualności AIR SHOW – 2009. Air show – 2009 Lotnisko wojskowe w Radomiu, 2009-08-30. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-04)].
  2. Целы загінулых лётчыкаў магчыма будуць вернутыя на радзіму сёння. 2009-09-02. [dostęp 2009-09-03]. (biał.).
  3. 30 августа 2009 года. Министерство обороны РБ, 2009-08-30. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-23)]. (ros.).
  4. a b Katastrofa na Air Show 2009. W Radomiu zginęli dwaj piloci SU-27 (wideo). dziennikwschodni.pl, 2009-08-30. [dostęp 2010-06-15]. (pol.).
  5. a b Przyczyną katastrofy SU-27 w Polsce była nieudolna modernizacja. Gazeta.pl, 2009-09-02. [dostęp 2009-09-03].
  6. Zapis nagrania z wieży opublikowanego przez TVN24. tvn24.pl, 2009-09-02. [dostęp 2010-01-10].
  7. a b Летчики-снайперы Марфицкий и Журавлевич выбрали жизнь для людей, забыв о себе...(ros.)
  8. Utajniono przyczyny katastrofy Su-27. rmf24.pl, 2009-11-23. [dostęp 2010-06-15].
  9. a b Notatka na oficjalnej stronie Sił Powietrznych RP. sp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-20)]. (pol.)
  10. Odsłonięto pomnik upamiętniający białoruskich lotników. gazeta.pl, 2010-04-11. [dostęp 2010-06-22]. (pol.).
  11. Wystartowali z Sadkowa i zginęli. lotniczapolska.pl, 2010-03-23. [dostęp 2010-06-21].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Radom location map.svg
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Radom, Poland
Ta mapa of Radom została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Radom2009Bialo.JPG
Autor: Dominik Walczyna, Licencja: CC0
Zdjęcie na kilka minut przed katastrofą
Su-27UBM Crash 1.JPG
Autor: KGyST, Licencja: CC BY-SA 3.0
Belarusian Air Force's Su-27UBM seconds before its crash at Radom Air Show 2009.
Su-27UBM Radom 2009 c.JPG

Białoruski Su-27UBM w czasie lotu treningowego przed radomskim Air Show 2009. Maszyna rozbiła się drugiego dnia pokazów, obaj piloci zginęli na miejscu.
Mashroom Cloud After Su 27 Crash.jpg
Autor: Cel 84, Licencja: CC BY-SA 3.0
Słup dymu widoczny po katastrofie samolotu Su-27UB Białoruskich Sił Powietrznych na Air Show 2009 w Radomiu.