Katastrofa lotu Saudi Arabian Airlines 163

Katastrofa lotu Saudi Arabian Airlines 163

Wypalony wrak samolotu, dzień po katastrofie.
Państwo	Arabia Saudyjska
Miejsce	Rijad
Data	19 sierpnia 1980
Godzina	21:14 czasu lokalnego 19:14 czasu polskiego
Rodzaj	Pożar na pokładzie
Ofiary	301 osób
Ranni	0 osób
Statek powietrzny
Typ	Lockheed L-1011
Użytkownik	Saudi Arabian Airlines
Numer	HZ-AHK
Start	Rijad
Cel lotu	Dżudda
Numer lotu	163
Pasażerowie	287 osób
Załoga	14 osób
Położenie na mapie Arabii Saudyjskiej miejsce zdarzenia
24°42′42″N 46°43′37″E/24,711667 46,726944

Katastrofa lotu Saudi Arabian Airlines 163 – wydarzyła się 19 sierpnia 1980 roku, podczas rejsu maszyny saudyjskich linii Saudi Arabian Airlines (nr rejsu: 163) z lotniska w Rijadzie do miasta Dżudda.

Przebieg lotu

Wieczorem 19 sierpnia 1980 roku z lotniska w stolicy Arabii Saudyjskiej – Rijadzie – wyruszył trzysilnikowy Lockheed L-1011-200 TriStar (nr rejestracyjny: HZ-AHK), rozpoczynając ostatni etap podróży z głównego, pakistańskiego lotniska w Karaczi. Na pokładzie maszyny znajdowało się 287 pasażerów i czternastoosobowa załoga. Lot do Dżuddy rozpoczął się planowo. Wkrótce załoga rozpoczęła wznoszenie na rejsowy pułap FL350 (35 tys. stóp – 10 670 m).

Po 6 minutach i 54 sekundach w powietrzu – o godzinie 21:14 (lokalnego czasu) – w kokpicie maszyny włączył się dźwiękowy i wzrokowy sygnał, informujący o dużych ilościach dymu w tylnej przegrodzie luku bagażowego C-3. W tym czasie odrzutowiec przecinał poziom FL220 (22 tys. stóp – 6 700 m). W sześć minut po pojawieniu się alarmu załoga zdecydowała się na powrót na lotnisko w Rijadzie.

O 21:22 – w 14 minut po starcie – dym z luku zaczął powoli przenikać do sekcji ogonowej Lockheeda. W miarę jak płomienie zaczęły coraz bardziej rozprzestrzeniać się w przedziale bagażowym samolotu i przedzierać do kabiny pasażerskiej, nastroje zdenerwowania wśród pasażerów rosły. Wkrótce płomienie wtargnęły między fotele, a przerażenie pasażerów przerodziło się w panikę.

Katastrofa

W trakcie końcowego podchodzenia na pas nr 01 załoga wyłączyła silnik nr 2, który kilka minut wcześniej przestał działać. O 21:36:24 koła samolotu dotknęły pasa startowego. Kapitan zawiadomił wieżę, że za chwilę wyłączy pozostałe silniki i zarządzi ewakuację odrzutowca. Samolot kołował po pasie jeszcze przez ponad dwie i pół minuty.

Po kolejnych trzech minutach i 15 sekundach – o 21:42:18 – wyłączono pozostałe silniki. W ciągu następnych minut personel ratunkowy, wraz z ekipą straży pożarnej, na próżno próbował otworzyć wejścia maszyny. Gdy pięć minut po godzinie dziesiątej wieczorem wreszcie udało się wyłamać drzwi 2R, okazało się, że nikt nie przeżył.

Przyczyny katastrofy

Bezpośrednia przyczyna powstania katastrofy (powstania pożaru) pozostaje niewyjaśniona. Wiadomo natomiast, jakie pośrednie czynniki do niej doprowadziły: akcja ratunkowa rozwijała się bardzo źle, opieszałość załogi doprowadziła do zbyt późnego wyłączenia silników, co znacznie spowolniło ewakuację; ekipy ratunkowe gubiły się w odnajdywaniu wyjść awaryjnych Lockheeda. Dodatkowo elementy luku bagażowego C-3, w którym powstał pożar, był wyłożony łatwopalnym materiałem, co przyspieszyło rozprzestrzenianie się pożaru^[1].

Analiza zapisu Rejestratora Rozmów w Kokpicie (CVR) ujawniła całkowity brak koordynacji załogi samolotu podczas ewakuacji. Kapitan zamiast zaraz po przyziemieniu natychmiast użyć pełnej mocy hamującej, hamował jedynie łagodnie, w wyniku czego kołował po pasie jeszcze przez 2,5 minuty, a silniki wyłączył dopiero po kolejnych 3,5 minutach. Pierwszy oficer wykazał się w sytuacji kryzysowej zupełnym brakiem doświadczenia. Mechanik pokładowy przez cały czas powrotu na lotnisko bezskutecznie szukał zaleceń odnoszących się do podobnych sytuacji w podręczniku.^[2].

Narodowości ofiar katastrofy

Kraj	Liczba ofiar
Arabia Saudyjska	169
Pakistan	85
Iran	32
Filipiny	6
Korea Południowa	4
Wielka Brytania	4
Stany Zjednoczone	3
Tajlandia	2
Finlandia	1
Holandia	1
Japonia	1
Irlandia	1
Razem:	301

Zobacz też

• Katastrofy i incydenty cywilnych samolotów pasażerskich

Przypisy

Bibliografia

• Aviation Safety Network (ang.)
• Chris Kilroy: Special Report: Saudi Arabian Airlines Flight 163 (ang.). W: AirDisaster.Com [on-line]. [dostęp 2007-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-17)].