Katedra Świętego Bawona

Katedra Świętego Bawona

Sint-Baafskathedraal

katedra
(c) Donar Reiskoffer, CC BY 3.0
Państwo	Belgia
Miejscowość	Gandawa
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	gandawska
Wezwanie	św. Bawona
Historia Data zakończenia budowy 1569
Dane świątyni Styl gotycki
Położenie na mapie Flandrii Wschodniej Katedra Świętego Bawona
Położenie na mapie Belgii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Katedra Świętego Bawona
51°03′11″N 3°43′37″E/51,053056 3,726944

Katedra Świętego Bawona^[1] (znana też jako Katedra Sint-Baafs lub Sint-Baafskathedraal) – siedziba diecezji w Gandawie, nazwana imieniem Św. Bawona. Świątynia była miejscem chrztu Karola V.

Historia

Budynek oparty na bazie pierwotnej kaplicy św. Jana Chrzciciela, o konstrukcji głównie drewnianej, konsekrowanej w 942 przez Transmarusa, biskupa Tournai i Noyon. Po tej świątyni nie zachowały się żadne ślady. Na jej miejscu w połowie XII wieku zbudowano na planie krzyża romański kościół pod tym samym wezwaniem. Pozostałości tej konstrukcji – bogato zdobione freskami mury, są widoczne w krypcie katedry. W późniejszym okresie na miejscu romańskiej budowli powstał kościół gotycki. Jego budowa przebiegała w trzech fazach – na początku XIV wieku odnowiono chór w stylu gotyckim znad Skaldy. Ambit i wieniec kaplic pochodzą z XV wieku; W drugiej fazie budowy (1462 – 1538) wzniesiona została zachodnia wieża świątyni (wysokość 82 metry). W 1602 roku drewniana kopuła wieży spłonęła od uderzenia pioruna i nigdy nie została odbudowana. W 1553 roku rozpoczęto budowę nawy głównej, transeptu i ośmiu kaplic bocznych. Zarówno wieża, jak i późniejsze części katedry, zbudowane są w stylu gotyku brabanckiego. Widoczna jest nie tylko różnica w stylach, ale także wyraźny kontrast pomiędzy niebieskim granitem z Tournai, użytym przy budowie chóru, a piaskowcem i cegłą, których użyto do budowy naw. W 1559 roku (niektóre źródła podają rok 1561), kiedy powstało biskupstwo gandawskie, kościół podniesiony został do rangi katedry. Budowlę uznano za ukończoną w 1569.

W 1539, w rezultacie buntu przeciwko Karolowi V, stare opactwo Św. Bawona zostało rozwiązane. Jego opat wraz z mnichami musieli przenieść się do kościoła, wtedy wciąż jeszcze pod wezwaniem św. Jana. Kościół stał się kościołem kapitularnym, a mnisi kanonikami. Później katedra otrzymała nowego patrona – Św. Bawona.

Święty Bawo na obrazie Rubensa

W wyniku rewolty ikonoklastów kościół został dwukrotnie (w 1566 i 1578) splądrowany. W 1640 roku spłonął dach katedry. W kolejnych latach katedra przechodziła liczne restauracje. Bogate barokowe wnętrze katedry pochodzi w dużej mierze z czasów, gdy biskupem Gandawy był Antonius Triest (1622-1657).

W styczniu 2006 roku rozpoczęła się restauracja katedry.

Dzieła sztuki

Ołtarz Gandawski

Katedra jest znana z Ołtarza Gandawskiego, oficjalnie znanego jako Adoracja Mistycznego Baranka autorstwa braci Huberta i Jana van Eycków, ukończonego w 1432. Jest to obraz uchodzący za opus magnum średniowiecznego malarstwa.

Innym znanym dziełem jest obraz Rubensa Św. Bawo przybywa do klasztoru w Gandawie.

Do dzieł sztuki można także zaliczyć pochodzącą z 1745 roku rokokową ambonę autorstwa Laurenta Delvaux.

Przypisy

Bibliografia

• Katedra Świętego Bawona (ang.)
• Katedra Świętego Bawona (niderl.)
• Oficjalna strona miasta Gandawy – zabytki. gent.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-06)]. (niderl.)
• (niderl.) G. Deseyn, Gids voor oud Gent, Antwerpen/Weesp, Standaard Uitgeverij, ss. 164-167, 1985, ISBN 90-02-15026-1
• (niderl.) J. Van Remoortere, Ippa's Stedengids van België, Tielt, Lannoo, ss. 357-358, 1991