Katowice Murcki

Katowice Murcki

Miejsce zlikwidowanej stacji (widok w kierunku Katowic Ochojca)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Lokalizacja	Murcki
Data otwarcia	24 czerwca 1870[1]
Data zamknięcia	6 czerwca 2005[2]
Poprzednie nazwy	Emanuelsegen[2] – 1868–1910 Emanuelssegen[2] – 1910–1922 i 1939–1945 Murcki[2] – 1922–1939 i 1945–1979
Rodzaj	stacja kolejowa
Dane techniczne
Liczba peronów	0 (dawniej 2)[2]
Liczba krawędzi peronowych	0 (dawniej 3)[2]
Kasy
Linie kolejowe
142 Katowice Ligota – Tychy
Położenie na mapie Katowic Katowice Murcki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Katowice Murcki
Położenie na mapie województwa śląskiego Katowice Murcki
50°12′08″N 19°01′23″E/50,202222 19,023056
Portal Transport szynowy

Katowice Murcki – zlikwidowana stacja kolejowa^[2] w Katowicach, w województwie śląskim, w Polsce. Została ona otwarta 24 czerwca 1870 na linii Kolei Prawego Brzegu Odry^[1]. Zlikwidowano ją w 2012 roku. Składała się z dwóch peronów i trzech krawędzi peronowych^[2], a także z budynku dworca kolejowego położonego przy ul. Tartacznej, wyburzonego w 2018 roku^[3].

Historia

Budynek dworca przy ul. Tartacznej, wyburzony w 2018 roku

Przystanek autobusowy Murcki Dworzec PKP

Kolej do Murcek dotarła już w 1852 roku^[4], kiedy to Kolej Górnośląska wybudowała łącznicę do kopalni Murcki (Katowice Murcki Towarowe), lecz nie wybudowano wówczas stacji pasażerskiej^[5]. Powstanie zaś nowego połączenia przez Murcki, a także samej stacji jest związane za sprawą Towarzystwa Kolei Prawego Brzegu Odry, powstałego w 1868 roku. Linię kolejową łączącą Szopienice Północne i Dziedzice przez Murcki, Tychy i Pszczynę oddano do użytku 24 czerwca 1870 roku^[6]. Była to wówczas część linii łączącej Wrocław z Dziedzicami przez Tarnowskie Góry, Bytom, Siemianowice Śląskie, Murcki i Pszczynę. Liczyła ona łącznie 256,97 km^[1]. Ówcześnie powstała trasa na odcinku Murcki – Tychy stanowi fragment obecnej linii kolejowej nr 142^[4][7].

Pociąg pasażerski z Pszczyny w pierwszym roku funkcjonowania przyjeżdżał do Murcek o godzinie 14:50 i miał tu 5 minut postoju^[1]. Dnia 24 stycznia 1884 roku linię kolejową znacjonalizowano, a raz z tym stację w Murckach^[8].

Po nacjonalizacji przystąpiono do dalszej rozbudowy sieci kolejowej, związanej z rozwojem górnictwa węgla kamiennego. Na początku XX wieku przystąpiono do budowy magistrali z Sośnicy do Ligoty i przy okazji zmodernizowano w 1904 roku stację w Ligocie. Zmieniono również przebieg sieci kolejowej w kierunku Murcek – zlikwidowano dotychczasowe połączenie do kopalni Murcki, a wraz z nią wybudowano nowe przez Ochojec i stację w Murckach, stając się stacją węzłową dla trzech kierunków: Ligota, Szopienice Północne i Tychy^[9]. Obecnie linia ta stanowi ona ciąg trasy kolejowej nr 142^[4].

Dnia 24 czerwca 1950 roku oddano do użytku z Murcek połączenie do papierni w Czułowie przez dawną stację Katowice Murcki Towarowe^[10]. Główna trasa biegnąca przez Katowice Murcki (nr 142) została zelektryfikowana 4 marca 1961 roku^[4]. Odcinek trasy Murcki – Janów został zlikwidowany w 1966 roku^[4]. Dnia 15 listopada 1968 roku oddano do użytku łącznik między Muchowcem a Murckami (linia nr 652). Dwa lata później został on zelektryfikowany^[11].

Kasę biletową na dworcu zlikwidowano we wrześniu 1993 roku. Stację Katowice Murcki po zamknięciu przebudowano na posterunek odstępowy, przystanek osobowy i ładownię^[2]. Ruch pasażerski przez Murcki został zawieszony 25 czerwca 1994 roku^[4]. Przed 2000 rokiem zamknięto odcinek do stacji towarowej przy kopalni Murcki^[10]. W czerwcu 2005 roku na odcinku od posterunku odgałęźnego Staszic do Katowic Murcek został zlikwidowany fragment linii nr 652 do Muchowca^[11]. Dnia 6 maja 2008 roku posterunek odstępowy Katowice Murcki został zakończył funkcjonowanie. W latach 2010-2012 rozpoczęto likwidację infrastruktury – zlikwidowano perony, boczne tory, a także rozjazdy^[2].

Dworzec kolejowy przed wyburzeniem pełnił funkcje mieszkalne, a wnętrza obiektu posłużyły również jako scenografia do filmu Lecha Majewskiego pt. Angelus. W czerwcu 2016 roku w dworcu kolejowym na piętrze wybuchł pożar, który strawił konstrukcję poddasza i dachu. W wyniku pożaru budynek wyłączono z użytkowania^[12]. W dniu 9 października 2018 roku ceglany budynek dworca po 148 latach istnienia został zburzony^[3].

W latach 2018-2020 wzdłuż zlikwidowanej stacji trwała przebudowa linii kolejowej nr 142 na całym odcinku Katowice Ligota – Tychy^[13].

Stacja znajdowała się w południowej części Katowic, w jednostce pomocniczej Murcki^[14]. Na placu przed wyburzonym dworcem kolejowym nadal funkcjonuje przystanek komunikacji publicznej ZTM Murcki Dworzec PKP z którego wg stanu z września 2020 roku kursowała jedna linia (nr 973)^[15].

Przypisy

Bibliografia

• MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, ISBN 978-83-7729-502-1 .
• Krzysztof Soida (red.): Dzieje katowickiego okręgu kolejowego. Katowice: Śląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych, 1997.

Linki zewnętrzne

• Katowice Murcki w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
• Katowice Murcki w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net

Katowice Murcki
Linia 142 Katowice Ligota – Tychy (5,236 km)
podg. Staszic odległość: 2,436 km		Katowice Kostuchna odległość: 3,108 km
Linia Katowice Murcki – Katowice Murcki Towarowe (0,000 km)
		Katowice Murcki Towarowe odległość: 1,973 km
Linia 652 Katowice Muchowiec – Katowice Murcki
podg. Staszic
Linia Katowice Zawodzie – Katowice Murcki
KWK Staszic Szyb IV