Katyń
.jpg) Pomnik i ołtarz w Katyniu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia | 27,94 km² |
| Wysokość | 167 m n.p.m. |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy | +7 481[2] |
| Kod pocztowy | 214522[3] |
| Tablice rejestracyjne | 67 |
Położenie na mapie obwodu smoleńskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 54°46′12″N 31°41′23″E/54,770000 31,689722 | |
Portal  Rosja | |
Katyń (ros. Катынь) – wieś (ros. село, trb. sieło) w zachodniej Rosji, centrum administracyjne osiedla wiejskiego Katynskoje rejonu smoleńskiego w obwodzie smoleńskim.
Geografia
Miejscowość położona jest u ujścia Katynki do Dniepru, przy drodze federalnej R120 (Orzeł – Briańsk – Smoleńsk – Witebsk), 23 km na zachód od Smoleńska.
W granicach miejscowości znajdują się ulice: Gornaja, Koopieratiwnaja, Ługowaja, Piesocznaja, Polewaja, Proletarskaja, Sadowaja, Sowietskaja, Witiebskoje szosieje, 1-yj Wostocznyj pierieułok, 2-oj Wostocznyj pierieułok, 3-ij Wostocznyj pierieułok, Zariecznaja[4].
Demografia
W 2010 roku miejscowość zamieszkiwało 1551 osób[1].
Nazwa miejscowości
Przypuszcza się, że nazwa miejscowości pochodzi od rosyjskiego czasownika katat’, katit’ (ros. катать, катить), gdyż przetaczano tędy statki z dorzecza Dniepru do dorzecza Dźwiny, albo od staroruskiego kat', katuń (ros. кать, катунь) (obóz, obozowisko)[5].
Historia
Przed I wojną światową Gniezdowo wraz z lasem katyńskim należało do rodziny Koźlińskich. W XIX wieku Piotr Koźliński ożenił się z Leokadią Lefftreu, która była córką dyrektora angielskiej firmy budującej linie kolejowe m.in. w Rosji. Na mocy intercyzy Gniezdowo i Katyń stały się współwłasnością brytyjską[6].
Zbrodnia katyńska
Tak zwany „Las Katyński” w przeszłości należał do rodzin Koźlińskich oraz od 1896 do 1917 do Lednickich, zaś po rewolucji 1917 został przejęty przez państwo sowieckie[7]. Około 1929 przy terenie zostały umieszczone napisy pt. „Specjalna strefa GPU. Nieupoważnionym wstęp wzbroniony”. W 1931 część obszaru leśnego została otoczona drutem kolczastym. Została zbudowana duża willa, która była użytkowana jako dom wypoczynkowy dla funkcjonariuszy policji politycznej[8]
W tym rejonie, na uroczysku „Kozie Góry” (ros. Козьи Горы) (niekiedy nazywanym również „Kosogory”, co może być zniekształconą nazwą pochodzącą z języka niemieckiego), funkcjonariusze sowieckiego Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR (NKWD) od lat 30. XX wieku grzebali zwłoki ofiar czystek politycznych Józefa Stalina[a].
W 1940 roku funkcjonariusze NKWD rozstrzelali w tym miejscu ok. 4400 polskich jeńców wojennych z obozu w Kozielsku, ofiary zbrodni katyńskiej[9]. Teren Lasu Katyńskiego był ośrodkiem wypoczynkowym dla pracowników Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku; znajdowała się w nim willa położona nad brzegiem Dniepru[9]. W pobliskim Gniezdowie znajduje się Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu.
Wyrażenia „Katyń” i „Las Katyński” są używane metonimicznie na określenie zbrodni katyńskiej, dokonywanej w 1940 roku w różnych miejscach ZSRR i polegającej na wymordowaniu przez NKWD przeszło 21,5 tys. polskich jeńców wojennych i więźniów na mocy decyzji najwyższych władz Związku Radzieckiego zawartej w uchwale Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku (tzw. decyzja katyńska).
Rezerwat archeologiczny
Na wschód od Katynia, na terenie Gniezdowa, na odcinku 5 km na prawym brzegu Dniepru znajduje się rezerwat archeologiczny obejmujący cmentarzysko kurhanowe z kilkoma tysiącami grobów oraz dwa grodziska. Kurhany i grodziska są datowane na IX–X wiek n.e. i są one związane z ważną stacją na wikińskim rzecznym szlaku od Waregów do Greków[10][11].
Urodzeni w Katyniu
- Warsonofiusz (Griniewicz) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego pochodzenia białoruskiego
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Podczas badań ekshumacyjnych z 1943 odnaleziono masowy grób z ciałami kobiet i mężczyzn, zamordowanych ok. 5–10 lat wcześniej, krępowanych sznurami w ten sam sposób, co polscy oficerowie mordowani w 1940 i spoczywający obok. Janusz Zawodny: Katyń. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 29. ISBN 2-86914-043-6.
Przypisy
- ↑ a b Смоленская область. Численность населения на 01.10.2010 года. pop-stat.mashke.org. [dostęp 2021-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ros.).
- ↑ Телефонные коды городов Российской Федерации. na-svyazi.ru. [dostęp 2021-02-10]. (ros.).
- ↑ Поиск объектов почтовой связи. vinfo.russianpost.ru. [dostęp 2021-02-10]. (ros.).
- ↑ Село Катынь на карте. mapdata.ru. [dostęp 2021-02-10]. (ros.).
- ↑ Комплекс памятников в окрестностях поселка Катынь (ros.) zapoved.net [dostęp 2011-08-13].
- ↑ Tadeusz A. Kisielewski, Zabójcy. Widma wychodzą z cienia, Poznań 2006, s. 40.
- ↑ Janusz Zawodny: Katyń. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 25. ISBN 2-86914-043-6.
- ↑ Janusz Zawodny: Katyń. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 26. ISBN 2-86914-043-6.
- ↑ a b Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć. Warszawa: Świat Książki, 2010. ISBN 978-83-247-2036-1.
- ↑ Władysław Duczko, Ruś wikingów, Warszawa 2007, s. 131–157.
- ↑ Гнёздовский археологический комплекс (Гнёздово) (ros.) gnezdowo.com [dostęp 2011-08-13].
Linki zewnętrzne
- Strona Muzeum Katyńskiego w Warszawie muzeumkatynskie.pl [dostęp 2011-08-13]
- Strona rosyjskiego kompleksu memorialnego w Katyniu. katyn-memorial.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-14)]. (ros.). katyn-memorial.ru [dostęp 2011-08-13]
- Zdjęcia z Katynia na stronie Ośrodka „Karta”. karta.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-03)]. karta.org.pl [dostęp 2011-08-13]
- Katyń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 911.
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.
EquiDistantConicProjection : Central parallel :
* N: 54.0° N
Central meridian :
* E: 100.0° E
Standard parallels:
* 1: 49.0° N * 2: 59.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Because the southern Kuril islands are claimed by Russia and Japan, they are shown as disputed. For more information about this see: en:Kuril Islands dispute. These islands are since 1945 under the jurisdiction of the Russian Federation.
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Административная карта Смоленской области, Россия.
- Проекция: Меркатор
- Координаты для GMT: -R30.68/35.46/53.37/56.10
- Инструменты: GMT, Inkscape
Autor:
Dennis Jarvis from Halifax, Canada
PLEASE, no multi invitations in your comments. Thanks. I AM POSTING MANY DO NOT FEEL YOU HAVE TO COMMENT ON ALL - JUST ENJOY.
The monument is not pretty but then war is even more ugly.
This is the main altar and memorial at the site. The monument is made of steel, constantly red from the rusting signifying the blood of those killed. A bell sunk into the ground tolls on the hour.
Nazi Germany announced the discovery of mass graves in the Katyn Forest in 1943. The revelation led to the end of diplomatic relations between Moscow and the London based Polish government in exile. The Soviet Union continued to deny the massacres until 1990.Katyń Massacre site: Entry to Polish Military Cemetery (current)