Kawia

Kawia
	Cavia
	Pallas, 1766
	; Przedstawiciel rodzaju – kawia brazylijska (C. aperea)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Nadrodzina	Cavioidea
Rodzina	kawiowate
Podrodzina	kawie
Rodzaj	kawia
	Typ nomenklatoryczny
	Cavia cobaya Pallas, 1766 (= Mus porcellus Linnaeus, 1758)
Synonimy
	Cauia Storr, 1780; Anoema F. Cuvier, 1809; Cobaya G. Cuvier, 1817; Coiza Billberg, 1828; Cobaia Aymard, 1854; Mamcaviaus Herrera, 1899;
	Cauia Storr, 1780; Anoema F. Cuvier, 1809; Cobaya G. Cuvier, 1817; Coiza Billberg, 1828; Cobaia Aymard, 1854; Mamcaviaus Herrera, 1899;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Kawia^[9] (Cavia) – rodzaj ssaka z podrodziny kawii (Caviinae) w rodzinie kawiowatych (Caviidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej (Ekwador, Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Surinam, Brazylia, Peru, Boliwia, Chile, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj)^[10]^[11]^[12]. Są rozproszone na niemal całym kontynencie z wyjątkiem dalekiego południa i dorzeczy Amazonki^[13].

Morfologia

Długość ciała 215–395 mm, długość tylnej stopy 24–57 mm, długość ucha 19–50 mm; masa ciała 295–840 g^[11].

Systematyka

Etymologia

Cavia (Cauia): nazwa cabiai oznaczająca w języku Indian Kalina „kawię”, być może od port. çavia „kolczasty szczur”, od tupi saujá „szczur”^[14].
Anoema: fr. anoème „bez siły”, być może od gr. α a „bez”; νοημα noēma „myśl, pojęcie” (por. ανοημων anoēmōn „nierozumny”)^[15]. Gatunek typowy: Cavia cobaya Pallas, 1766 (= Mus porcellus Linnaeus, 1758).
Cobaya (Cobaia): nazwa çabuia lub sabuia z niezidentyfikowanego języka Indian amerykańskich (być może tupi) oznaczająca „kawię domową”^[16]. Gatunek typowy: Cavia cobaya Pallas, 1766 (= Mus porcellus Linnaeus, 1758).
Coiza: gr. κοιζω koizō „chrząkać”^[17]. Nowa nazwa dla Cavia Pallas, 1766.
Mamcaviaus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)^[18].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występując współcześnie gatunki^[10]^[9]:

Cavia aperea Erxleben, 1777 – kawia brazylijska
Cavia tschudii Fitzinger, 1857 – kawia górska
Cavia porcellus (Linnaeus, 1758) – kawia domowa – gatunek udomowiony
Cavia fulgida Wagler, 1831 – kawia lśniąca
Cavia patzelti Schliemann, 1982
Cavia magna Ximinez, 1980 – kawia większa
Cavia intermedia Cherem, Olimpio & Ximenez, 1999 – kawia pośrednia

oraz wymarły gatunek znany ze skamieniałości odkrytych w Argentynie^[19]:

Cavia cabrerai Candela & Bonini, 2017

Przypisy

↑ Cavia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ P.S. Pallas: Miscellanea zoologica: quibus novae imprimis atque obscurae animalium species describuntur et observationibus iconibusque illustrantur. Hagae Comitum: Apud Petrum van Cleef, 1766, s. 30. (łac.).
↑ G.C.C. Storr: Prodromus Methodi Mammalium. Tubingae: Litteris Reissianis, 1780, s. 39. (łac.).
↑ F. Cuvier. Extrait des premiers Memoires de M. F. Cuvier, sur les Denis des mammiferes considcrees comine caracteres generiques. „Nouveau Bulletin des Sciences, par la Société philomathique de Paris”. (24), s. 394, 1809. (fr.).
↑ G. Cuvier: Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d'après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. T. 9. Strasbourg & Paris: F. G. Levrault & Le Normant, 1817, s. 481. (fr.).
↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 1: Mammalia. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A, 45. (łac.).
↑ G.A.A. Aymard. Catalogue des animaux vertébrés, observés das le départment de la Haute-Loire, et composant one grande partie des collections zoologiques du musée du puy. „Annales de la Société d'Agriculture, Sciences, Arts et Commerce du Puy”. 18, s. 393, 1854. (fr.).
↑ A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 288–289. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 550–552. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b Family Caviidae (Cavies, Capybaras and Maras): T. Lacher, Jr. W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 433–434. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Cavia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-10-18].
↑ E. Wing: Domestication of Andean mammals. W: F.Vuilleumier & M.Monasterio: High altitude tropical biogeography. Oxford: Oxford University Press, 1986. ISBN 978-0195036251. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 165.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 105.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 192.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 949.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
↑ A.M. Candela & R.A. Bonini. A new guinea pig (Rodentia, Caviomorpha) from northwestern Argentina: Implications for the origin of the genus Cavia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 37 (4): e1352591, 2017. DOI: 10.1080/02724634.2017.1352591. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
A. Cabrera. Los roedores Argentinos de la familia Caviidae.. „Facultad de Agronomı´a y Veterinaria, Universidad de Buenos Aires, Escuela de Veterinaria Publicacio´n”. 6, s. 1–93, 1953 [1954]. (hiszp.).

[itis-1] Cavia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Pallas-2] P.S. Pallas: Miscellanea zoologica: quibus novae imprimis atque obscurae animalium species describuntur et observationibus iconibusque illustrantur. Hagae Comitum: Apud Petrum van Cleef, 1766, s. 30. (łac.).

[Storr-3] G.C.C. Storr: Prodromus Methodi Mammalium. Tubingae: Litteris Reissianis, 1780, s. 39. (łac.).

[Cuvier1-4] F. Cuvier. Extrait des premiers Memoires de M. F. Cuvier, sur les Denis des mammiferes considcrees comine caracteres generiques. „Nouveau Bulletin des Sciences, par la Société philomathique de Paris”. (24), s. 394, 1809. (fr.).

[Cuvier2-5] G. Cuvier: Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d'après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. T. 9. Strasbourg & Paris: F. G. Levrault & Le Normant, 1817, s. 481. (fr.).

[Billberg-6] G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 1: Mammalia. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A, 45. (łac.).

[Aymard-7] G.A.A. Aymard. Catalogue des animaux vertébrés, observés das le départment de la Haute-Loire, et composant one grande partie des collections zoologiques du musée du puy. „Annales de la Société d'Agriculture, Sciences, Arts et Commerce du Puy”. 18, s. 393, 1854. (fr.).

[Herrera-8] A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899. (hiszp.).

[Cichocki&inni-9] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 288–289. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-10] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 550–552. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Lacher-11] Family Caviidae (Cavies, Capybaras and Maras): T. Lacher, Jr. W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 433–434. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Cavia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2019-10-18].

[Wing-13] E. Wing: Domestication of Andean mammals. W: F.Vuilleumier & M.Monasterio: High altitude tropical biogeography. Oxford: Oxford University Press, 1986. ISBN 978-0195036251. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/173/mode/1up_165]-14] Palmer 1904 ↓, s. 165.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27791852_105]-15] Palmer 1904 ↓, s. 105.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27791939_192]-16] Palmer 1904 ↓, s. 192.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27792696_949]-17] Palmer 1904 ↓, s. 949.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/33/mode/1up_25]-18] Palmer 1904 ↓, s. 25.

[Candela&Bonini-19] A.M. Candela & R.A. Bonini. A new guinea pig (Rodentia, Caviomorpha) from northwestern Argentina: Implications for the origin of the genus Cavia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 37 (4): e1352591, 2017. DOI: 10.1080/02724634.2017.1352591. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne