Kazanie św. Jana Chrzciciela
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | 1566 |
| Medium | |
| Wymiary | 95 × 160,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Kazanie św. Jana Chrzciciela (niderl. De prediking van Johannes de Doper) – obraz olejny niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla.
Opis
Tematem obrazu jest motyw zaczerpnięty z Nowego Testamentu dotyczący kazania Jana Chrzciciela obwieszczającego nadejście Jezusa Chrystusa. Poza tematem scena została ujęta zupełnie inaczej niż w dotychczasowych pracach innych malarzy. Kazanie jest wygłaszane w lesie, w tle widoczne są góry i kościół, a słuchaczami jest prosty lud. Po strojach zebranych można przypuszczać, iż malarz umieścił akcję we współczesnych mu czasach w Niderlandach. Bruegel przedstawił dodatkowo aktualną sytuację polityczną. W okresie panowania księcia Alby i wojsk hiszpańskich, niekatolikom nie wolno było oficjalnie praktykować swojej religii przez co gromadzili się w sekretnych miejscach. Jednym z nich była polana w lesie. Takie praktyki były bliskie anabaptystom, którzy swoje nauki opierali na kazaniach Jana Chrzciciela, lecz w okresie terroru, protestanccy kaznodzieje stosowali podobne zwyczaje głosząc swoje tezy na świeżym powietrzu. Bruegel w miejsce kaznodziei wstawił Jana, a ten lewą ręką wskazuje na stojącego po prawej stronie Jezusa, widocznego dzięki jasnemu ubraniu.
Po prawej stronie, na górze za kobietą w białej chuście, malarz umieścił prawdopodobnie swój autoportret. Postać brodatego mężczyzny czasem pojawia się w dziełach Bruegla (np. w Drodze krzyżowej), ale sam mistrz nigdy nie gloryfikował swojej osoby i nie namalował typowego autoportretu. Mało widoczne brodate postacie były jedynie świadkami wydarzeń stojącymi na uboczu. Według Feliksa Timmemansa taka postawa wynikała z wrodzonej skromności, niezdecydowania i nieumiejętności opowiedzenia się po którejś ze stron czy to w kwestii politycznej, religijnej czy uczuciowej[1].
Odniesienia
Obraz był inspiracją dla utworu Jacka Kaczmarskiego „Przepowiednia Jana Chrzciciela” jako opis czasów niepokoju i nieprzewidywalnych przemian[2].
Przypisy
- ↑ Feliks Timmermans Piotr Brueghel Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973.
- ↑ Przepowiednia Jana Chrzciciela, kaczmarski.art.pl (pol.).
Bibliografia
- Rose-Marie Hagen, Rainer Hageen: Bruegel. Dzieła wszystkie. Warszawa: Edipresse, 2001. ISBN 83-913311-5-6.