Kazimierz Bogdanowicz (powstaniec)

Kazimierz Bogdanowicz
Ilustracja
Data urodzenia

1837

Data i miejsce śmierci

9 marca 1863
Lublin

Przyczyna śmierci

rozstrzelanie

Miejsce spoczynku

Lublin, Cmentarz przy ul. Lipowej

Kazimierz Józef Bogdanowicz[a] herbu Łada (ur. w 1837, zm. 9 marca[b] 1863 w Lublinie) – polski szlachcic, dowódca oddziału wojsk polskich w czasie powstania styczniowego.

Życiorys

Był synem Grzegorza i Marianny z Piramowiczów, wychował się w rodzinnym majątku w Nadrybiu. Kształcił się w Gimnazjum Gubernialnym w Lublinie. Wkrótce odziedziczył majątek, ponadto dzierżawił pobliską wieś Łowcza[1].

Przed powstaniem był związany ze stronnictwem białych, szybko zmienił ugrupowanie dołączając do czerwonych popierających ideę powstania zbrojnego[2]. W chwili wybuchu powstania styczniowego został wojennym naczelnikiem Nadrybia[1]. Wystawił swój własny oddział liczący 400 piechurów i 60 jeźdźców[c]. W nocy 22 stycznia 1863 roku nie chciał przeprowadzić ataku na garnizon rosyjski w Chełmie. Został jednak zaskoczony przez wojska carskie, które w Bukowej Małej rozbiły jego oddział[3][4]. Bogdanowicz dostał się do niewoli. Wkrótce został odbity przez powstańców. Wrócił do oddziału, któremu 17 lutego dowodził w bitwie pod Rudką. „(...) po połączeniu się z oddziałem Radziejowskiego pod Uchaniem, gdy wracał z okolic Krasnego Stawu na czele 1000 ludzi, spotkany przez majora Rakuczego z Wołogodzkiego pułku piechoty w 550 piechoty i 50 kozaków pod Rudką w Lubelskim, odparł moskali ubiwszy im 40 a straciwszy swoich w zabitych 9, w rannych 13, poczem nieprzyjaciel się cofnął”[4]. W kolejnej bitwie, 24 lutego[d] poniósł klęskę, po której przegrupował oddział i ukrywał się niedaleko domu, w lasach w okolicy Zezulina[5][6]. 26 lutego (albo 28 lutego[4]) został schwytany, skazany na karę śmierci i rozstrzelany 9 marca w miejscu egzekucji za koszarami świętokrzyskimi w Lublinie. W 1917 roku prochy jego i innych powstańców ekshumowano i przeniesiono na cmentarz przy ul. Lipowej w Lublinie, gdzie spoczął w zbiorowej mogile powstańców. Wraz z nim spoczywają:

oraz ponad 20 niezidentyfikowanych powstańców.

Upamiętnienie

  • Ulice w Lublinie i Łęcznej noszą imię Kazimierza Bogdanowicza.
  • Kazimierz i Jan Bogdanowicz są patronami szkoły podstawowej w Nadrybiu.

Uwagi

  1. ↑ Polski Słownik Biograficzny oraz Stefan Kieniewicz w „Powstaniu styczniowym” piszą jego nazwisko jako Bohdanowicz.
  2. ↑ Dokładna data egzekucji nie jest znana. Niektóre źródła podają 5 lub 6 marca, np. Polski Słownik Biograficzny podaje datę 5 marca.
  3. ↑ Niektóre źródła mówią o oddziale liczącym 200 osób.
  4. ↑ Stefan Kieniewicz podaje datę 26 lutego.

Przypisy

  1. ↑ a b Justyn Sokulski: Bohdanowicz Kazimierz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsword Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1936, s. 222.
  2. ↑ (mazow): Kazimierz Bogdanowicz (pol.). W: Serwis UM Łęczna on-line (źródła: Merkuriusz Łęczyński 11/98,1/85; Powiat Łęczyński, Monografia Krajoznawcza; Z dziejów miejscowości w Gminie Puchaczów – Grzegorz Jacek Pelica) [on-line]. www.leczna.pl, 2006-10-23. [dostęp 2013-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-08)].
  3. ↑ Gzella, Alojzy Leszek: Pamiętajmy o bohaterach powstania styczniowego. Lublin: 2003. ISBN 83-918039-0-2.
  4. ↑ a b c Powstanie styczniowe – lista uczestników, powstańców, zesłańców, weteranów, osób wspierających powstanie. Materiały do historii rodów polskich. [dostęp 2013-01-12].
  5. ↑ Stefan Kieniewicz: Powstanie styczniowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 413. ISBN 83-01-03652-4.
  6. ↑ Tekst o patronie szkoły w Nadrybiu. [dostęp 2013-01-11].

Media użyte na tej stronie