Kazimierz Drewnowski

Kazimierz Drewnowski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

4 marca 1881
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1952
Zakopane

Profesor nauk technicznych
Specjalność: elektrotechnika
Alma Mater

Politechnika Lwowska

Profesura

7 grudnia 1922

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Lwowska
Politechnika Warszawska

Rektor Politechniki Warszawskiej
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Kazimierz Bolesław Drewnowski (ur. 4 marca 1881 w Stanisławowie[1], zm. 22 sierpnia 1952 w Zakopanem) – polski profesor, inżynier, rektor Politechniki Warszawskiej, pułkownik łączności Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem Ignacego Drewnowskiego (1846-1920, urzędnik) i Marii z domu Koniecka oraz bratem Ignacego (1897-1993, oficer) i Marii (uczestniczka obrony Lwowa w 1918, zm. w 1979 we Lwowie w wieku 86 lat[2])[3][4][5][6]. Uczęszczał do gimnazjów w Nowym Sączu oraz Krakowie. W 1889 zdał egzamin dojrzałości w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[7]. Studia odbył w latach 1899-1903 na Wydziale Budowy Maszyn lwowskiej Szkoły Politechnicznej. Uzupełnił je w Związkowej Wyższej Szkole Technicznej w Zurychu (1903-1905), gdzie uzyskał absolutorium[8]. W latach 1905–1907 odbywał praktykę zawodową w zakładach elektrotechnicznych i elektrowniach Fryburga oraz filiach Siemensa-Schuckerta w Wiedniu i Lwowie. W 1907 roku został adiunktem na Politechnice Lwowskiej, gdzie objął też Katedrę Elektrotechniki.

Uczestniczył w międzynarodowych kongresach elektrotechnicznych w 1908 roku w Marsylii i w 1911 roku w Turynie.

W 1914 roku austriackie Ministerstwo Oświaty wysłało Drewnowskiego na praktykę zawodową na Politechnikę w Darmstadt oraz do Belgii i Francji. Głównym założeniem tej podróży było uzupełnienie wiedzy z zakresu wysokich napięć, radiotelegrafii oraz zastosowania elektryczności w górnictwie.

W latach 1914–1917 pełnił służbę w Legionach Polskich. 1 października 1916 roku podjął pracę na Politechnice Warszawskiej, gdzie jako pierwszy Polak wykładał elektrotechnikę. Najpierw pracował na Wydziale Chemii, a w rok później na Wydziale Budowy Maszyn i Elektrotechniki. Był wówczas „urlopowany” z Komendy Legionów Polskich. Awansował kolejno na chorążego (10 października 1914), podporucznika (23 listopada 1914) i porucznika (1 lipca 1915)[9].

30 października 1918, w przeddzień walk o Lwów w trakcie wojny polsko-ukraińskiej, przybył do tego miasta w stopniu major jako adiutant Rady Regencyjnej i jej przedstawiciel wojskowy[10][11][12]. 15 listopada 1918 roku powołany został na stanowisko szefa Oddziału II Łączności Sztabu Generalnego WP i równocześnie szefa Służby Łączności Wojska Polskiego. 10 grudnia tego roku wyznaczony został na stanowisko szefa Sekcji Elektrotechnicznej Departamentu III Technicznego (Techniczno-Inżynieryjnego) Ministerstwa Spraw Wojskowych[13]. 15 marca 1919 stanął na czele Inspektoratu Wojsk Łączności podporządkowanego II wiceministrowi spraw wojskowych[14] 21 września 1919 roku awansował na podpułkownika[15].

1 marca 1920 mianowany został szefem Sekcji II Wojsk Łączności Departamentu II Wojsk Technicznych M.S.Wojsk. W sierpniu następnego roku, po przejściu M.S.Wojsk. na organizację pokojową wyznaczony został na stanowisko szefa Wydziału Wojsk Łączności Departamentu VI Wojsk Technicznych. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów łączności[16].

1 października 1916 roku związał się z PW. Objął wówczas Wykłady z techniki wysokiego napięcia. Natomiast od listopada 1918 roku jako docent prowadził wykłady z podstaw elektrotechniki, ćwiczenia z pomiarów elektrotechnicznych, pełnił funkcję kierownika laboratorium elektrotechnicznego.

1 września 1919 roku został zastępcą profesora na Wydziale Budowy Maszyn i Elektrotechniki prowadząc wykłady z elektrotechniki doświadczalnej i mierniczej.

1 marca 1920 mianowany został szefem Sekcji II Wojsk Łączności Departamentu II Wojsk Technicznych M.S.Wojsk. W sierpniu następnego roku, po przejściu M.S.Wojsk na organizację pokojową wyznaczony został na stanowisko szefa Wydziału Wojsk Łączności Departamentu VI Wojsk Technicznych. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów łączności[5]. Brał udział nad organizacją Politechniki Wojskowej. 25 kwietnia 1921 roku utworzono Komitet Politechniki Wojskowej w której skład wszedł Drewnowski. W lipcu 1921 roku stanął na czele Komisji Organizacyjnej Politechniki Wojskowej, która powołana została przez gen. Władysława Sikorskiego, szefa Sztabu Generalnego. Inicjator powstania Polskiego Komitetu Wielkich Sieci Elektrycznych oraz Polskiego Komitetu Elektrotechnicznego(PKE). Pełnił tam funkcję sekretarza generalnego (1924-1929), a potem wieloletni przewodniczący. W okresie 1928-1929 pełnił funkcję wiceprezesa SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich).

W maju 1939 został wybrany rektorem Politechniki Warszawskiej[17], obejmując to stanowisko 1 września 1939 r. W czasie wojny organizował tajne nauczanie. Od 19 września 1940 oficjalnie pełnił funkcję „zarządcy”, jednak uważano go za rektora aż do końca wojny. 10 listopada 1942 został aresztowany i uwięziony na Pawiaku. Następnie został osadzony w obozie koncentracyjnym w Majdanku i Dachau, gdzie doczekał końca wojny.

Po wojnie przebywał na dwuletnim urlopie w Belgii. Szybko wrócił do organizowania życia akademickiego i naukowego, obejmując w 1947 Katedrę Miernictwa Elektrycznego i Wysokich Napięć na Politechnice Warszawskiej.

Grób prof. Kazimierza Drewnowskiego na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku

Zmarł nagle 22 sierpnia 1952 w Zakopanem będąc w pełni sił twórczych[18]. Pochowany został na starym cmentarzu w Zakopanem (sektor L-I-63)[19].

Decyzją Ministra Obrony Narodowej Nr 9/MON z dnia 18 stycznia 1999 imię płk prof. inż. Kazimierza Drewnowskiego otrzymał Centralny Węzeł Łączności Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie. Jego imieniem nazwane zostały ulice w Warszawie, Poznaniu i Zegrzu. Od 1994 r. jest patronem Zespołu Szkół Energetycznych w Lublinie.

Stanowiska

  • 1907–1912 – adiunkt Katedry Elektroniki lwowskiej Szkoły Politechnicznej;
  • 1908–1919 – współorganizator i przewodniczący sekcji Elektrotechnicznej, sekretarz Wydziału Głównego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie;
  • 1916 – wykładowca PW;
  • 1918 – wykładowca oraz kierownik laboratorium elektrotechnicznego;
  • Wrzesień 1919 – zastępca profesora na Wydziale Budowy Maszyn i Elektrotechniki;
  • 1 marca 1920 – szef Sekcji II Wojsk Łączności Departamentu II Wojsk Technicznych M. S. Wojsk;
  • 1924–1929 – sekretarz generalny i przewodniczący PKE;
  • 1928–1929 – wiceprezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich;
  • 1939/1940,1944/1945 – Rektor Politechniki Warszawskiej;

Członkostwa

  • 1908 – 1914 członek kolegium redakcyjnego „Czasopisma Technicznego” – Organu Towarzystwa Politycznego
  • 1959 (pośmiertnie) otrzymał godność członka honorowego Koła Elektryków Studentów PW i SEP

Ordery i odznaczenia

Działalność pozanaukowa

  • Miłośnik Tatr, należał do Karpackiego Towarzystwa Narciarzy, Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i jego Klubu Wysokogórskiego.

Wybrane publikacje

  • Lwów 1914 - „ Pomiary elektrotechniczne”
  • Warszawa 1927 - „Materiały i układy izolacyjne wysokiego napięcia”
  • Warszawa 1934 - Współautor pracy „ Prof. Dr Ignacy Mościcki. Życie i działalność na polu nauki i techniki”
  • Warszawa 1939 - „Wytrzymałość dielektryczna”
  • „Laboratorium miernictwa elektrycznego” - kilka wydań
  • Warszawa 1950- „Pomiary elektroenergetyczne i wysokonapięciowe”
  • Artykuły na łamach „Czasopisma Technicznego”, „Przeglądu Technicznego”, „Przeglądu Elektrotechnicznego”

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 150.
  2. ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 39-40, s. 128, Grudzień 1980. Koło Lwowian w Londynie. 
  3. ↑ Kronika. We Lwowie. „Kurjer Lwowski”. Nr 64, s. 5, 8 marca 1920. 
  4. ↑ Ś.p. Ignacy Drewnowski. „Kurier Warszawski”. Nr 83, s. 4, 23 marca 1920. 
  5. ↑ Marian Brzezicki. Panteon lwowski bohaterów powstania. „Biuletyn”. Nr 52, s. 30, Styczeń 1987. Koło Lwowian w Londynie. 
  6. ↑ Kazimierz Bolesław Drewnowski h. Junosza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-04-16].
  7. ↑ Ósmacy i abiturienci. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 115.
  8. ↑ J. Piłatowicz, „Poczet Rektorów, tradycja i współczesność Politechniki Warszawskiej 1826-2001”,wyd.I, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 2001, s.150-158
  9. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 47.
  10. ↑ Władysław Stesłowicz: Relacja z walk listopadowych o Lwów. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 433. ISBN 83-85218-56-4.
  11. ↑ Józef Klink: W przededniu listopadowej Obrony Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 648. ISBN 83-85218-56-4.
  12. ↑ Aneksy. Raporty płk. Sikorskiego składanie szefowi sztabu WP w Warszawie. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 738. ISBN 83-85218-56-4.
  13. ↑ W marcu 1919 Sekcja Elektrotechniczna weszła w skład Instytutu Wojskowo-Technicznego
  14. ↑ Inspektorat Wojsk Łączności przejął z Sekcji Elektrotechnicznej wydziały: telefonii, telegrafii i radiotelegrafii.
  15. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 92 z 14 października 1919 roku, poz. 3419.
  16. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 254.
  17. ↑ Nowy rektor Politechniki Warszawskiej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 106 z 12 maja 1939. 
  18. ↑ Stefan Weinfeld, Poczet wielkich elektryków, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1968, str. 203.
  19. ↑ Cmentarz na Pęksowym Brzysku w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych, zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 2021-12-17].
  20. ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35.
  21. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.
  22. ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250)

Bibliografia

  • Edward Domański et al., Rektorzy Politechniki 1826-1976, Zakład Graficzny Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1976
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 884.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 285, 840.
  • Stefan Weinfeld, Poczet wielkich elektryków, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1968, str. 201-203

Linki zewnętrzne

Rektorzy Politechniki Warszawskiej

Media użyte na tej stronie

Grób Kazimierza Drewnowskiego.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób prof. Kazimierza Drewnowskiego na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku