Kazimierz Górski

Kazimierz Górski
Ilustracja
Kazimierz Górski (1973)
Pełne imię i nazwisko

Kazimierz Klaudiusz Górski

Data i miejsce urodzenia

2 marca 1921
Lwów

Data i miejsce śmierci

23 maja 2006
Warszawa

Wzrost

173 cm

Pozycja

napastnik

Kariera seniorska
LataKlubWyst.Gole
1936–1939RKS Lwów
1939–1941Spartak Lwów
1944Dynamo Lwów
1945–1953Legia/CWKS Warszawa81(34[a])
Kariera reprezentacyjna
LataReprezentacjaWyst.Gole
1948 Polska1(0)
Kariera trenerska
LataDrużyna
1952–1954CWKS Warszawa (rezerwy)
1953–1954CWKS Warszawa (asystent)
1954Marymont Warszawa
1955–1959Polska U-19
1957Polska (asystent)
1959Legia Warszawa (tymczasowo)
1959Polska (asystent)
1960–1962Legia Warszawa
1963–1964KS Lublinianka
1964–1966Gwardia Warszawa
1965Polska (asystent)
1966Polska (asystent)
1966–1970Polska U-23
1966Polska
1966–1970Polska (asystent)
1970–1976Polska
1973ŁKS Łódź
1976–1978Panathinaikos AO
1978–1980AGS Kastoria
1980–1981Olympiakos SFP
1981–1982Legia Warszawa
1983Olympiakos SFP
1983–1985Ethnikos Pireus
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal im. dr. Henryka Jordana
Kazimierz Górski podpisujący piłkę mistrzostw świata podczas ceremonii odznaczenia w 2006
Gwiazda Kazimierza Górskiego w alei Gwiazd Sportu we Władysławowie
Pomnik Kazimierza Górskiego przy Stadionie Narodowym
Kopia medalu i autograf K. Górskiego w Alei Gwiazd Sportu w Dziwnowie
Tablica pamiątkowa przy ul. Madalińskiego 49/51 Warszawie

Kazimierz Klaudiusz Górski (ur. 2 marca 1921 we Lwowie, zm. 23 maja 2006 w Warszawie) – polski piłkarz grający na pozycji napastnika, reprezentant kraju, trener i działacz piłkarski.

Jako piłkarz dysponował świetnym dryblingiem. Ze względu na drobną sylwetkę i wdzięczne ruchy uzyskał przydomek „Sarenka”. Jego styl gry porównywano do stylu gry napastnika Ruchu Chorzów i reprezentacji PolskiErnesta Wilimowskiego, którego Górski uważał za swój wzór do naśladowania w tamtych czasach[1].

W latach 1966 i 1970–1976 był selekcjonerem reprezentacji Polski, którą doprowadził do triumfu na igrzyskach olimpijskich 1972 w Monachium oraz finału igrzysk olimpijskich 1976 w Montrealu, a także zajęcia 3. miejsca na mistrzostwach świata 1974 w Niemczech Zachodnich. Następnie prowadził kluby w Grecji, m.in. Panathinaikos AO i Olympiakos SFP – z obydwoma wywalczył mistrzostwo kraju. Od 1986 zasiadał we władzach PZPN, w latach 1991–1995 był jego prezesem. Ze względu na duże osiągnięcia z reprezentacją Polski nazywany jest „trenerem tysiąclecia”[2]. W plebiscycie Piłki Nożnej został uznany najlepszym polskim trenerem XX wieku[3]. Uhonorowany najwyższym odznaczeniem przyznawanym przez UEFARubinowym Orderem Zasługi (Order of Merit in Ruby).

Życiorys

Urodził się i wychował we lwowskiej dzielnicy Bogdanówka w rodzinie robotniczej na ulicy Gródeckiej 83[4]. Jego ojciec, Maksymilian, pracował w warsztatach kolejowych, matka, Zofia, zajmowała się domem. Był najstarszym z siedmiorga rodzeństwa, miał dwóch braci: Jana (ur. 1928), Bolesława (ur. 1930) i cztery siostry: Jadwigę (ur. 1924), Helenę (ur. 1925), Annę (ur. 1926) i Łucję (ur. 1933)[5]. Przed wojną ukończył technikum mechaniczne. Po zajęciu Lwowa przez Armię Radziecką pracował jako mechanik w spółdzielni pracy. W czasie okupacji niemieckiej pracował w warsztatach kolejowych. Po ponownym zajęciu przez Rosjan zgłosił się na ochotnika do wojska polskiego, zaś rodzina wyjechała do Szczecina. W 1944 służył w 8 Zapasowym Pułku Piechoty stacjonującym w Majdanku, a następnie w 1 Zapasowym Pułku Piechoty, z którym dotarł do Warszawy. W 1946 zakończył służbę wojskową i podjął pracę w izbie skarbowej. Pracował tam przez kilka miesięcy[6]. Od 1951 zatrudniony był na etacie w Legii Warszawa[7].

W styczniu 1948 wziął ślub cywilny z warszawianką Marią Stefańczak (ur. 5 października 1919, zm. 22 kwietnia 2005), a w 1962 roku para wzięła ślub kościelny[8]. Mieli dwójkę dzieci: syna Dariusza (ur. 1953, fotoreporter, związany m.in. z tygodnikiem „Piłka Nożna“) oraz córkę Urszulę (ur. 1956, trenerka łyżwiarstwa figurowego, zamieszkała w Grecji).

Kariera piłkarska

Karierę piłkarską rozpoczął w 1935 w RKS Lwów[4], w którym zadebiutował w seniorskich rozgrywkach w 1937 (w meczu z Junakiem Drohobycz) i występował do 1939. Następnie reprezentował barwy Spartaka Lwów (1939–1941), Dynama Lwów (1944). W 1945 został zawodnikiem Legii, w barwach której rywalizował w sezonie 1946/1947 w eliminacjach międzyokręgowych i krajowych o wejście do I ligi. W drugiej fazie eliminacji rozegrał osiem spotkań i zdobył dziewięć goli.

W 1946 w meczu z reprezentacją MO odniósł ciężką kontuzję, po której długo dochodził do zdrowia[9]. 14 marca 1948 zadebiutował w ekstraklasie w wygranym 3:1 meczu u siebie z Polonią Bytom, a 11 kwietnia 1948 w wygranym 2:1 meczu u siebie z Wartą Poznań strzelił swoją pierwszą bramkę. Ostatni mecz ligowy rozegrał 9 sierpnia 1953 w zremisowanym 1:1 meczu wyjazdowym z Lechem Poznań, w którym w 65. minucie zmienił Andrzeja Cehelika[10]. Łącznie rozegrał 81 meczów ligowych, w których strzelił 34 gole.

Kariera reprezentacyjna

W reprezentacji Polski rozegrał jeden mecz, 26 czerwca 1948 w Kopenhadze. Polski zespół pod wodzą selekcjonera Zygmunta Alfusa rozegrał mecz towarzyski z reprezentacją Danii, który zakończył się porażką Biało-Czerwonych 0:8, a Górski w 34. minucie został zmieniony przez Józefa Kohuta[11].

Mecze w reprezentacji

Lp.DataMiastoRywalWynikRozgrywki
1.26.06.1948Kopenhaga, Dania Dania
0:8
towarzyski

Kariera trenerska

Górski ukończył kurs trenerski w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Krakowie w 1952, a później studia w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu w 1980. Jeszcze jako aktywny zawodnik prowadził rezerwy Legii. W latach 1952–1953 był instruktorem na wakacyjnych centralnych obozach juniorów. W 1953 został asystentem pierwszego trenera Legii, Wacława Kuchara. W 1954 został samodzielnym trenerem Marymontu Warszawa. Następnie w latach 1955–1959 trenował reprezentację Polski U-19. W latach 1959 oraz 1960–1962 kierował Legią, z którą zdobył wicemistrzostwo Polski (1960) oraz zajął 3. miejsce w ekstraklasie (1961). W latach 1961-1962 był trenerskim konsultantem w Stali Kraśnik[12][13]. Potem był trenerem Lublinianki (1963–1964), Gwardii Warszawa (1964–1966), reprezentacji młodzieżowej do lat 23 (1966–1970) oraz w 1973 roku ŁKS Łódź. W latach 1957–1970 wielokrotnie współpracował z selekcjonerami reprezentacji A. W 1970 roku został konsultantem w Motorze Lublin[14].

Selekcjoner reprezentacji

Kazimierz Górski w 1966 wraz z Klemensem Nowakiem i Antonim Brzeżańczykiem współprowadził jako selekcjoner reprezentację Polski w trzech meczach: towarzyskim z NRD (0:2) oraz Luksemburgiem (4:0) i Francją (1:2) w ramach eliminacji mistrzostw Europy 1968.

W grudniu 1970 został samodzielnym selekcjonerem, zastępując na stanowisku Ryszarda Koncewicza. Decyzja o powierzeniu stanowisku Górskiemu była dla wielu zaskoczeniem[15]. Debiut na tym stanowisku zaliczył 5 maja 1971 w Lozannie w wygranym 4:2 meczu towarzyskim ze Szwajcarią. Reprezentacja pod wodzą Górskiego osiągnęła największe sukcesy w swojej historii: triumf w turnieju olimpijskim 1972 w Monachium po zwycięstwie w finale 2:1 z Węgrami oraz 3. miejsce na mistrzostwach świata 1974 w Niemczech po zwycięstwie w decydującym meczu 1:0 z Brazylią. Drużyna Górskiego dwukrotnie rywalizowała również w eliminacjach do ME (1972, 1976), nie udało jej się jednak awansować do turnieju finałowego. W 1976 Polska sięgnęła po srebrny medal na turnieju olimpijskim 1976 w Montrealu, co uznano w kraju za porażkę, a Górski po igrzyskach podał się do dymisji. Łącznie w latach 1966–1976 prowadził reprezentację Polski w 72 oficjalnych meczach (41 zwycięstw, 14 remisów, 17 porażek[16], bramki 138–66).

Kariera w Grecji

Po zakończeniu pracy z reprezentacją Górski wyjechał do Grecji trenować kluby tamtejszej ligi: Panathinaikos AO (1976–1978: mistrzostwo Grecji 1977, Puchar Grecji 1977, Puchar Bałkanów 1977), AGS Kastoria (1978–1980: Puchar Grecji 1980), Olympiakos SFP (1980–1981: mistrzostwo Grecji 1980 i 1981, Puchar Grecji 1981). W 1981 wrócił do Polski, by w latach 1981–1982 trenować po raz trzeci Legię Warszawa, po czym znów wyjechał do Grecji trenować Olympiakos (mistrzostwo 1983) oraz Ethnikos Pireus (1983–1985). W sezonie 1985/1986 był ponownie zatrudniony w Panathinaikosie (wg różnych źródeł jako pierwszy szkoleniowiec, asystent, dyrektor techniczny bądź doradca prezesa; zespół zdobył wtedy mistrzostwo i puchar).

Działacz PZPN

Po zakończeniu kariery trenerskiej Górski wrócił do Polski; od 1986 zasiadał we władzach PZPN. W latach 1987–1991 był wiceprezesem, a w latach 1991–1995 prezesem federacji. Od 1976 był członkiem honorowym, a od 3 lipca 1995 honorowym prezesem PZPN.

Epizody polityczne

W 1991 bezskutecznie ubiegał się o mandat senatora w wyborach parlamentarnych 1991 z ramienia Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego[17]. Również bez skutku kandydował w wyborach parlamentarnych 1993 do Sejmu z listy Samoobrony RP jako członek Polskiej Partii Przyjaciół Piwa.

Telewizja

W programie Za chwilę dalszy ciąg programu przedstawiał cykl „Księga przysłów polskich”[18]. W 2006 roku komentował spotkania piłkarskie[19].

Śmierć i pogrzeb

Górski zmarł 23 maja 2006 po długiej i ciężkiej chorobie nowotworowej w wieku 85 lat[20]. 2 czerwca 2006 spoczął w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (A29-tuje-8)[21]. W pogrzebie Górskiego uczestniczyli m.in. prezydent Polski Lech Kaczyński, premier Polski Kazimierz Marcinkiewicz, prezydent FIFA Joseph Blatter[22]. Mszę pogrzebową odprawił prymas Polski kard. Józef Glemp[22]. Charakterystycznym elementem nagrobka jest wykonana z brązu kula ziemska z nazwami najważniejszych dla niego miejsc (Lwów, Warszawa, Wembley, Monachium, Ateny)[23].

Jego pamięć uczczono oficjalną minutą ciszy przed rozpoczęciem mistrzostw świata 2006 w Niemczech.

Sukcesy szkoleniowe

Legia Warszawa

Reprezentacja Polski

Panathinaikos AO

AGS Kastoria

Olympiakos SFP

Indywidualne

Odznaczenia i wyróżnienia

Upamiętnienie

Sejm, wyrażając wdzięczność i szacunek Kazimierzowi Górskiemu, najwybitniejszemu trenerowi w historii polskiej piłki nożnej, wnioskuje o nazwanie jego imieniem Stadionu Narodowego w Warszawie.

  • 29 czerwca 2012 na budynku przy ulicy Madalińskiego 49/51 w Warszawie, w którym w latach 1973–2006 mieszkał Górski, odsłonięto tablicę pamiątkową[35].
  • 26 marca 2015 pod Stadionem Narodowym w Warszawie odsłonięto brązowy pomnik Kazimierza Górskiego[36].
  • 13 grudnia 2020 rozpoczął kursowanie pociąg TLK „Górski” spółki PKP Intercity na trasie Rzeszów–Szczecin[37].
  • 3 marca 2021 Kazimierz Górski został patronem Szkoły Trenerów PZPN w Białej Podlaskiej. Do tego wówczas odsłonięto tablicę poświęconą patronowi szkoły[38].
  • 10 października 2021 Kazimierz Górski został patronem Stadionu Narodowego w Warszawie[39].
  • 9 listopada 2021 na budynku przy ulicy Madalińskiego 49/51 w Warszawie, odsłonięto mural poświęcony wybitnemu trenerowi[40].

Zobacz też

Uwagi

  1. Bez danych z sezonów 1945–1947.

Przypisy

  1. Wprost”, s. 90, maj 2009. 
  2. Historia: Kalendarium Legii (2 marca): Kazimierz Górski - Trener Tysiąclecia, Legia Warszawa - Strona oficjalna [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  3. Historia Plebiscytu Tygodnika Piłka Nożna, PiłkaNożna.pl [dostęp 2021-04-22].
  4. a b Jan Cywiński, Jeśli piłka, to tylko we Lwowie, wyborcza.pl [dostęp 2021-04-25].
  5. Mirosław Wlekły, Górski. Wygramy my albo oni. Pierwsza pełna biografia Kazimierza Górskiego, s.26, ISBN 978-83-240-6210-2.
  6. Stefan Szczepłek. Warszawski szlak pana Kazimierza. „Skarpa Warszawska”, s. 44, marzec 2021. 
  7. Kazimierz Górski o całym swoim życiu: Piłka to gra prosta. sport.pl, 2006-04-14. [dostęp 2020-01-07]. (pol.).
  8. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Górski : wygrany my albo oni : pierwsza pełna biografia Kazimierza Górskiego, wyd. Wydanie I, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2021, s. 178, ISBN 978-83-240-6210-2, OCLC 1246349223 [dostęp 2021-04-22].
  9. Operacja napastnika WKS „Legia” Górskiego, „Kurier Sportowy”, 10 czerwca 1946 [dostęp 2020-09-14].
  10. Liga 1952/1953 – Lech Poznań – Legia Warszawa 1:1 (0:0).
  11. Football MATCH: 26.06.1948 Denmark v Poland (ang.).
  12. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Górski : wygrany my albo oni : pierwsza pełna biografia Kazimierza Górskiego, wyd. Wydanie I, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2021, s. 184, ISBN 978-83-240-6210-2, OCLC 1246349223 [dostęp 2021-04-22].
  13. y, Kazimierz Górski w Kraśniku, Kraśnik Miasto Sportu, 2 marca 2021 [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  14. Dziennik Wschodni, Kazimierza Górskiego związki z Lubliniem (wideo), Dziennik Wschodni [dostęp 2021-04-25] (pol.).
  15. Stefan Grzegorczyk, Jerzy Lechowski, Sekrety trenera Górskiego : moje 70 lat, Warszawa: "Pasja", 1992, s. 83, ISBN 83-900138-1-9, OCLC 749603649 [dostęp 2021-04-25].
  16. Trenerzy reprezentacji, PZPN - Łączy nas piłka [dostęp 2022-01-18] (pol.).
  17. Pan Kazimierz wszech czasów [data dostępu: 2006-01-05].
  18. Wirtualna Polska Media, Oto co Kazimierz Górski wyznał tuż przed śmiercią. "To go bolało" [Opinia] - WP SportoweFakty, sportowefakty.wp.pl, 1 marca 2021 [dostęp 2021-05-15] (pol.).
  19. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Górski : wygrany my albo oni : pierwsza pełna biografia Kazimierza Górskiego, wyd. Wydanie I, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2021, s. 602, ISBN 978-83-240-6210-2, OCLC 1246349223 [dostęp 2021-05-15].
  20. Kazimierz Górski nie żyje [data dostępu: 2016-05-23].
  21. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
  22. a b Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Górski : wygrany my albo oni : pierwsza pełna biografia Kazimierza Górskiego, wyd. Wydanie I, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2021, s. 604, ISBN 978-83-240-6210-2, OCLC 1246349223 [dostęp 2021-05-15].
  23. Stefan Szczepłek. Warszawski szlak pana Kazimierza. „Skarpa Warszawska”, s. 49, marzec 2021. 
  24. Poznaliśmy jedenastkę stulecia PZPN - Polsat Sport, www.polsatsport.pl [dostęp 2021-04-25] (pol.).
  25. M.P. z 2006 r. nr 50, poz. 539.
  26. M.P. z 2006 r. nr 30, poz. 324.
  27. M.P. z 1996 r. nr 27, poz. 282.
  28. Odznaczenia dla olimpijczyków. „Nowiny”. Nr 264, s. 2, 23 września 1972. 
  29. Sport. 10 września – Dniem Polskiego Piłkarza. „Nowiny”. Nr 263, s. 2, 21 września 1972. 
  30. Pierwszy honorowy doktorat dla przedstawiciela polskiej piłki nożnej.
  31. Order of Merit in Ruby dla Kazimierza Górskiego [data dostępu: 2006-12-14].
  32. Honorowi Obywatele Miasta Reszla.
  33. KRS nr: 0000289531
  34. Hołd dla trenera Górskiego w Rzeszowie [data dostępu: 2008-08-31].
  35. Przy ul. Madalińskiego odsłonięto tablicę poświęconą Kazimierzowi Górskiemu [ZDJĘCIA] [data dostępu: 2012-06-29].
  36. Wieczne życie Kazimierza Górskiego [data dostępu: 2015-03-26].
  37. Nowy pociąg TLK Górski. PKP Intercity uhonorowało legendarnego trenera. rynek-kolejowy.pl. [dostęp 2020-12-14].
  38. AK) PZPN, Szkoła Trenerów PZPN w Białej Podlaskiej nosi imię Kazimierza Górskiego, Słowo Podlasia, 4 marca 2021 [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  39. Święto Piłki Nożnej na PGE Narodowym. Kazimierz Górski patronem stadionu, PolskieRadio24.pl, 10 października 2021 [dostęp 2021-10-10].
  40. [1] [data dostępu: 2021-11-09].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Football pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
POL Medal im dr Henryka Jordana BAR.png
Baretka Medalu im. dr. Henryka Jordana
Władysławowo-Aleja Gwiazd K Górski.jpg
(c) Goku122 z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Gwiazda Kazimierza Górskiego na Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie
Kazimierz Gorski medal & autograph.jpg
Autor: Kontrola, Licencja: CC0
Kazimierz Gorski medal & autograph in Avenue of Sport Stars Dziwnów
Statue of Kazimierz Górski.jpg
Autor: Escottf, Licencja: CC BY-SA 4.0
A statue of Polish football hero Kazimierz Górski outside Warsaw's National Stadium (Stadion Narodowy).
Kazimierz Górski (1973).jpg
Autor: Hans Peters / Anefo, Licencja: CC BY-SA 3.0 nl
Kazimierz Górski in 1973.
Tablica Kazimierz Górski ul. Madalińskiego 49-51.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Tablica upamiętniająca Kazimierza Górskiego przy ul. Madalińskiego 49/51 w Warszawie
SL270044.jpg
(c) I, D0z3r, CC-BY-SA-3.0
Grób Kazimierza Górskiego
Kazimierz Górski 2006-03-03.jpg
Autor: Archiwum Kancelarii Prezydenta RP, Licencja: GFDL
Kazimierz Górski w Pałacu Prezydenckim tuż po odebraniu z rąk Prezydenta RP Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski w dniu 3 marca 2006.