Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski

Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1892
Irkuck, gubernia irkucka, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

9 grudnia 1936
Warszawa, Polska

Wicewojewoda wołyński
Okres

od lat 20.
do września 1929

Następca

Józef Śleszyński

Wicewojewoda tarnopolski
Okres

od września 1929
do 19 stycznia 1935

Wojewoda tarnopolski
Okres

od 19 stycznia 1935
do 15 lipca 1936

Poprzednik

Artur Maruszewski

Następca

Alfred Biłyk

Wicewojewoda wileński
Okres

od 1936
do 9 grudnia 1936

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej

Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski[1] (ur. 20 stycznia 1892 w Irkucku, zm. 9 grudnia 1936 w Warszawie) – urzędnik samorządowy II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski urodził się 20 stycznia 1892 w Irkucku na Syberii[2]. Od strony matki był wnukiem powstańca styczniowego z 1863, Kazimierza Jankowskiego[2]. W 1908 ukończył gimnazjum w Irkucku[2]. Od 1908 do 1912 studiował prawo na uniwersytetach w Petersburgu i w Kijowie[2]. W związku ze swoją działalnością polityczną był represjonowany przez władze carskie, a w 1912 zesłany na trzy lata do Tunki na Dalekim Wschodzie Imperium Rosyjskiego[2].

W trakcie I wojny światowej po rewolucji lutowej 1917 i obaleniu caratu pełnił funkcję naczelnika Oddziałów Samorządowych przy 9 Armii rosyjskiej w Besarabii[2]. Został organizatorem i członkiem Prezydium I Zjazdu Wojskowych Polaków, współorganizował polskie wojsko na obszarze ukraińskim[2]. Na koniec został szefem zaopatrywania III Korpusu Polski w Rosji, następnie sprawował to stanowisko łącznie dla III i II Korpusu[2]. Po likwidacji korpusów przedostał się do Czelabińska i został członkiem i wiceprezesem Polskiego Komitetu Wojennego na Syberii[2]. Po kapitulacji 5 Dywizji Strzelców Polskich w styczniu 1920 działał na rzecz pomocy wziętym do niewoli żołnierzom polskim[2]. Zagrożony aresztowaniem przedostał się przez Mongolię do Władywostoku, a stamtąd drogą morską do niepodległej Polski[2].

Przez kilka miesięcy pracował Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a w 1921 został skierowany do Polskiej Komisji Repatriacyjnej[2]. W składzie tej jednostki wyjechał do Moskwy, a później na Syberię, gdzie jako pełnomocnik PKR ofiarnie działał na rzecz wydostania polskich żołnierzy 5 Dywizji z bolszewickim więzień[2]. Następnie został skierowany do Tyflisu, gdzie działał jako pierwszy oficjalny pełnomocnik PKR dla zorganizowania i przeprowadzenia spraw repatriacji i opcji[2].

W czerwcu 1924 powrócił do Polski i podjął służbę w administracji państwowej[2]. Był jednym z założycieli i 1 lipca 1928 został członkiem zarządu głównego założonego wówczas Związku Sybiraków[3][2]. Politycznie działał w Bezpartyjnym Bloku Współpracy z Rządem[4]. Pełnił stanowisko wicewojewody wołyńskiego do września 1929[5], po czym od września 1929[6] pełnił stanowisko wicewojewody tarnopolskiego, a od 19 stycznia 1935 do 15 lipca 1936 był pełniącym obowiązki wojewody tarnopolskiego[7]. W lipcu odbyło się uroczyste pożegnanie Dziewałtowskiego odchodzącego z urzędu w Tarnopolu[8]. Wcześniej, w marcu 1936 otrzymał awans do IV grupy uposażenia[9]. Do kwietnia 1936 był prezesem okręgu Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Tarnopolu (jego następcą został Hipolit Niepokulczycki)[10]. Kierował także oddziałami Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich i straży pożarnej[2].

Po opuszczeniu Tarnopola przeszedł do służby w centrali Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[11]. W 1936 objął funkcję wicewojewody wileńskiego. Pełniąc ten urząd zmarł nagle 9 grudnia 1936 w wieku 44 lat na atak serca, po tym jak w czasie pobytu służbowego w Warszawie zasłabł na konferencji w biurze Funduszu Pracy[12][13][14][15][2]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera M-6-1,2)[16].

Miał brata Władysława[2]. Jego żoną była Irena (do 1936 pełniła funkcję przewodniczącej Rodziny Urzędniczej w województwie tarnopolskim)[17], z którą miał jedno dziecko, syna Zbigniewa (ur. 25 grudnia 1922 w Nowonikołajewsku, zm. 15 lutego 1936 w Tarnopolu, wychowywany w duchu środowiska sybiraków, harcerz)[18][19][2].

Publikacje

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ W źródłach z okresu międzywojennego był zapisywany także jako „Kazimierz Dziewałtowski-Gintowt”.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Marceli Poznański. Z żałobnej karty. Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski. „Sybirak”. 4 (12), s. 74-77, grudzień 1936. 
  3. ↑ Ze zjazdu sybiraków. „Kurier Warszawski”. Nr 181, s. 4, 2 lipca 1928. 
  4. ↑ Z Wołynia. Zjazd regionalny posłów i senatorów B. B.. „Kurier Warszawski”. Nr 143, s. 8, 24 maja 1928. 
  5. ↑ Na Górze Polskiej po latach dwunastu. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 162 z 18 lipca 1928. 
  6. ↑ Pożegnanie Wicewojewody wołyńskiego p. Dziewiałtowskiego-Gintowta. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr z 28 września 1929. 
  7. ↑ Pożegnanie ustępującego wojewody tarnopolskiego Dziewiałtowskiego Gintowta. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 161 z 17 lipca 1936. 
  8. ↑ Serdeczne pożegnanie. „Wschód”, s. 3, Nr 18 z 20 lipca 1936. 
  9. ↑ Awans wojewody Dziewiałtowskiego – Gintowta. „Wschód”, s. 1, Nr 6 z 20 marca 1936. 
  10. ↑ Drogi rozwoju tarnopolskiego L. O. P. P.. „Wschód”, s. 9, Nr 8 z 10 kwietnia 1936. 
  11. ↑ Franciszek Irzyk. „Wschód”, s. 1, Nr 17 z 10 lipca 1936. 
  12. ↑ Wojewoda – działacz. Podole po stracie po śp. Dziewiałtowskiego Gintowta. „Wschód”, s. 5, Nr 33 z 20 grudnia 1936. 
  13. ↑ Śmierć wicewojewody wileńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 285 z 11 grudnia 1936. 
  14. ↑ Delegacja województwa tarnopolskiego na pogrzeb śp. woj. K. Dziewiałtowskiego-Gintowta. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 286 z 12 grudnia 1936. 
  15. ↑ Uczczenie pamięci wojewody Dziewiałtowskiego Gintowta. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 290 z 17 grudnia 1936. 
  16. ↑ Cmentarz Stare Powązki: DZIEWAŁTOWSCY - GINTOWT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2015-06-25].
  17. ↑ Z ostatnich dni. Pożegnanie wicewojewodziny Gintowt Dziewiałtowskiej. „Wschód”, s. 6, Nr 29 z 10 listopada 1936. 
  18. ↑ Ciężka żałoba w domu wojewody Dziewiałtowskiego-Gintowta. „Wschód”, s. 1, Nr 3 z 20 lutego 1936. 
  19. ↑ Z żałobnej karty. Zbigniew Dziewiałtowski-Gintowt. „Sybirak”. 1 (9), s. 60-61, kwiecień 1936. 
  20. ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  21. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej i społecznej” jako Kazimierz Dziewałtowski-Gintowt.
  22. ↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139 - jako Kazimierz Dziewałtowski-Gintowt.
  23. ↑ Tarnopolski Dziennik Wojewódzki z 1 czerwca 1933 roku, Nr 7, poz. 90 - jako Kazimierz Dziewałtowski-Gintowt.
  24. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 282.
Wojewodowie tarnopolscy

Tarnopol

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL województwo tarnopolskie II RP COA.svg
Herb województwa tarnopolskiego II Rzeczypospolitej
Uwaga ta grafika jest wzorowana na projektowanym herbie województwa z 1928 r. Ostateczne projekty autorstwa Zygmunta Lorenca zostały opracowane w 1929 r. Jeśli masz do nich dostęp bardzo proszę o kontakt Poznaniak
Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski (orders).jpg
Kazimierz Gintowt-Dziewiałtowski