Kazimierz Girdwoyń

Kazimierz Girdwoyń (ur. w 1843 w Wilnie, zm. 1926 w Trokach) – polski inżynier-agrotechnik.

Herb "Jastrzębiec"

Kazimierz Girdwoyń – fotografia z lat 1900–1910

"Wywód Familii urodzonych Girdwoyniów herbu Jastrzębiec" - kopia dokumentu z 1842 roku - strona początkowa

"Wywód Familii urodzonych Girdwoyniów herbu Jastrzębiec" - kopia dokumentu z 1842 roku - strona końcowa^[1]

Życiorys

Z zawodu inżynier, agrotechnik. Pochodził ze szlacheckiej rodziny herbu „Jastrzębiec”^[2]. Urodził się 26 września 1843 r. w Wilnie. Był rodzonym bratem Michała – Ichtiologa i pszczelarza (1841-1924) i stryjecznym Aleksandra – ogrodnika-pomologa (1852-1922). Jego rodzicami byli: Michał i Julia z Palczewskich, córka oficera kościuszkowskiego^[3][4].

Wykształcenie zdobył w gimnazjum w Wilnie, a później w Szkole Inżynierii Wojskowej w Petersburgu. W Powstaniu Styczniowym 1863 r. był organizatorem ruchu konspiracyjnego – „naczelnikiem powstańczym” na obszarze dawnych Inflant polskich (w powiatach: rzeżyckim i dyneburskim)^[5]. W rezultacie dekonspiracji został skazany na karę śmierci zamienioną następnie, jako osobie niepełnoletniej, na 6 lat zesłania, które do 1869 spędził w batalionach karnych za Orenburgiem (stepy kirgiskie)^[6].

Plan posesji należącej przed II wojną światową do rodziny Girdwoyniów w Trokach, sporządzony przez jednego z synów Kazimierza - inż. Stefana Girdwoynia, 1927

Widok posesji należącej przed II wojną światową do rodziny Girdwoyniów w Trokach, za domem, w głębi widoczne ruiny zamku, zdjęcie z lat 1920-1930

Pismo Stanisława Lorentza z 19 kwietnia 1934 do Zofii Girdwoyń, przedstawicielki rodziny Girdwoyniów, do której należała posesja, gdzie przed II wojną światową znajdowały się ruiny zamku

Po powrocie z zesłania Kazimierz Girdwoyń specjalizował się w zawodzie rolnika kończąc w 1872 szkołę rolniczą w Prószkowie (Śląsk Opolski)^[7]. Następnie – podczas pobytu w Westfalii i we Francji – wyspecjalizował się w dziedzinie melioracji osiągając na tym polu poważny dorobek naukowy. Jego dziełem (częściowo wspólnie z bratem Michałem) – było około 500 projektów melioracyjnych na obszarach Litwy i Żmudzi. Wyrazem wysokiej oceny jego działalności był pomyślny udział w prezentacjach osiągnięć w zakresie agrotechniki. W 1876 roku z sukcesem wziął udział (wspólnie z bratem Michałem) w Wystawie Rolniczej w Szawlach. Natomiast w 1885 złotym medalem została nagrodzona jego ekspozycja dotycząca „irygacji i drenowania” na Wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Warszawie (katalog wystawy wydał wspólnie z bratem). Swą działalnością przyczynił się do upowszechnienia nowoczesnych (na owe lata) technik melioracji w skali ogólnopolskiej

Zmarł 12 września 1926 w Trokach^[8]. Żonaty z Bronisławą, Anielą z domu Lobzin (ur. 3 października 1853). Jego dziećmi były: Maria, Zofia, Helena, Stefan i Witold (obaj inżynierowie).

Przypisy

Bibliografia

• Polski słownik biograficzny, Kraków 1948-1958, wyd. Polska Akademia Nauk – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, t.VII, s. 476, hasło: „Girdwoyń Kazimierz”; także, t.VIII – hasło: „Girdwoyń Michał”, s. 1 (aut. Tadeusz Turkowski).
• Gloger Z.: Prace na polu gospodarstwa krajowego Michała i Kazimierza Girdwoyniów, „Kłosy”, 1877, nr 721 i nast.
• Brensztejn K.G.: „Dziennik Wileński”, 1926 z 28 grudnia nr 295.
• „Kurier Wileński, 1927, nr 60.
• „Z okolic Dźwiny” – księga zbiorowa, Wilno, 1912.
• Listy Girdwoynia do Kraszewskiego, Biblioteka Jagiellońska – rkp 43 (zawiera szczegółowe dane biograficzne).
• Kazimierz Girdwoyń: Pamiętniki z czasów powstania styczniowego (w archiwum rodzinnym) – zob. „Epoka”, 1927, nr 1 – https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=Kazimierz%20Girdwoy%C5%84.
• Dorota Samborska-Kukuć: Glosa do Powstania Styczniowego w dawnych Inflantach Polskich – Wydarzenia 1863 roku w Inflantach Polskich w relacjach i wspomnieniach, zwłaszcza s.3 – przypis 17 (http://muzhp.pl/pobierz/662/samborska-kukuc_powstaniestyczniowewdawnychinflantachpolskich.pdf – dostęp: 2016-10-25)