Kazimierz Grudzielski
![]() | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 9 maja 1856 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 31 marca 1921 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1878–1921 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska | zastępca dowódcy |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() |
Kazimierz Grudzielski (ur. 9 maja 1856 w Turwi, zm. 31 marca 1921 w Poznaniu) – generał porucznik Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 9 maja 1865 w Turwi, w rodzinie Wojciecha, administratora majątku i Alfonsyny de Morin[1]. Ukończył gimnazjum w Poznaniu, po czym wstąpił do uczelni wojskowej. Od 1878 był żołnierzem zawodowym w armii niemieckiej, w 1880 mianowany podporucznikiem. W 1914 jako podpułkownik otrzymał rozkaz mobilizacji straży granicznej w obwodzie Monschau nad granicą belgijską. 2 września 1917 przeszedł w stan spoczynku i zamieszkał w Opieszynie koło Wrześni[2].
12 listopada 1918 Powiatowa Rada Ludowa powierzyła mu funkcję polskiego kontrolera przy landracie we Wrześni. Po wybuchu powstania wielkopolskiego był komendantem Straży Ludowej na powiat wrzesiński, dowódcą odcinka północno-wschodniego z nominacji Dowództwa Generalnego w Poznaniu, dowódcą II Okręgu Wojskowego. Kierował działaniami powstańców pod Szubinem, po klęsce dowodził zorganizowaną w trybie alarmowym grupą dyspozycyjną. Doprowadził do wyzwolenia południowo-wschodniej Wielkopolski w połowie stycznia 1919 oraz zdołał utrzymać te tereny w czasie ofensywy niemieckiej w lutym i marcu 1919.
W marcu 1919 zorganizował i objął dowództwo 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. 11 marca 1919 na wniosek głównodowodzącego Komisariat Naczelnej Rady Ludowej mianował go generałem podporucznikiem. 6 października 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z armii niemieckiej z tymczasowym zatwierdzeniem stopnia generała podporucznika piechoty[3]. Był także inspektorem piechoty przy głównodowodzącym Wojsk Wielkopolskich, dowódcą Twierdzy Toruń. 10 grudnia 1919 został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Poznań”[4]. 1 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłej armii niemieckiej[5]. 3 stycznia 1921 mianowany został generałem porucznikiem z dniem przeniesienia w stan spoczynku – 1 kwietnia 1921. Zmarł 31 marca 1921 w Poznaniu[6]. Został pochowany w Gozdowie pod Wrześnią[6].
Kazimierz Grudzielski Żonaty od 1901 z Wandą Zofią Joanną Dobrogoyską (ur. 28 marca 1875 w Prusinowie), ich małżeństwo było bezdzietne[2].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2788[2] (za działania w czasie powstania wielkopolskiego)
- Krzyż Niepodległości z Mieczami – pośmiertnie 20 lipca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[7][8][9]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 129.
- ↑ a b c Polak (red.) 1993 ↓, s. 67.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 94 z 10 listopada 1919, poz. 3635.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919, poz. 4156.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920, s. 354.
- ↑ a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 38.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-27]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-27]..
Bibliografia
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Standarte seiner Majestät des Deutschen Kaisers
„Die Standarte, 4 m im Quadrat, besteht aus goldgelber Seide und zeigt das eiserne Kreuz, belegt mit dem kleineren Wappen Sr. Majestät. In den Winkeln des Kreuzes erscheinen je eine Kaiserkrone und drei rotbewehrte, schwarze Adler. Auf dem Kreuz steht "GO TT MIT UNS 18 70". Sobald Se. Majestät sich an Bord eines Schiffes begibt, wird die Kaiserstandarte am Topp des Grossmastes gehisst und alle anderen Kommando- und Unterscheidungszeichen gestrichen“.(Ströhl: Deutsche Wappenrolle, S. 80)
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Wielkopolskich wz. 1919
Naramiennik generała dywizji Wojska Polskiego (1919-39).
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół w Gozdowie, tablica ku czci gen. Kazimierza Grudzielskiego.