Kazimierz I cieszyński

Kazimierz I cieszyński
— książę cieszyński —
książę cieszyński
Okres	od 1314-1315 do 1358
Poprzednik	Mieszko cieszyński
Następca	Przemysław I Noszak
książę siewierski
Okres	od 1337 do 1358
Poprzednik	Władysław bytomski
Następca	Przemysław I Noszak
książę bytomski (połowa księstwa)
Okres	od 1357 do 1358
Poprzednik	Małgorzata ze Šternberka
Następca	Przemysław I Noszak
Dane biograficzne
Dynastia	Piastowie (Piastowie cieszyńscy)
Data urodzenia	1280 – 1290
Data śmierci	1358
Ojciec	Mieszko cieszyński
Matka	NN
Żona	Eufemia mazowiecka
Dzieci	Anna, Władysław, Jolanta Helena, Bolesław, Przemysław I Noszak, Agnieszka, Jan, Siemowit, Elżbieta

Kazimierz I cieszyński (ur. między 1280 a 1290, zm. 1358) – książę cieszyński w wyniku podziału w 1315, od 1327 dziedziczny lennik czeski, od 1337 w Siewierzu, od 1357 w Bytomiu.

Wywód genealogiczny

Życiorys

Kazimierz I był drugim pod względem starszeństwa synem Mieszka cieszyńskiego i nieznanej z pochodzenia księżniczki. Po ojcu odziedziczył w 1315 południowo-zachodnią część księstwa ze stolicą w Cieszynie, która odtąd stanowiła właściwe Księstwo cieszyńskie.

W 1321 ożenił się z córką księcia sochaczewskiego i czerskiego Trojdena I, księżniczką Eufemią, otwierając tym samym tradycję związków Piastów cieszyńskich z Piastami mazowieckimi.

Kazimierz początkowo pozostawał w dobrych stosunkach z księciem, a od 1320 królem polskim Władysławem Łokietkiem. Dobre stosunki zostały zaprzepaszczone w latach w 1321–1324, kiedy księstwo cieszyńskie zostało kilkakrotnie splądrowane przez najazd wojsk litewskich- sojuszników Łokietka. W konsekwencji Kazimierz w odróżnieniu od starszego brata Władysława I oddalił się od Łokietka, zbliżając się politycznie do króla Czech Jana Luksemburskiego, któremu 18 lutego 1327 złożył hołd lenny w Opawie (krok ten już w 1327 przyniósł księciu znaczne profity w postaci obietnicy odziedziczenia księstwa oświęcimskiego po wymarciu tamtejszej linii Piastów). Mocą dyplomu z 23 lutego 1327 Kazimierz otrzymał zapewnienie dziedzicznego posiadania Księstwa Cieszyńskiego oraz daleko idącej suwerenności wewnętrznej. Od tego momentu nastąpiło związanie Cieszyna z Królestwem Czeskim, mające głębokie konsekwencje nawet w dalekiej przyszłości. Polska uznała ten stan prawny ostatecznie w pokoju namysłowskim w 1348.

Kazimierz zabiegał o utrzymanie jedności terytorialnej swojego księstwa, przez co ustanowił tylko jednego spadkobiercę pośród swych pięciu synów, a pozostałych przeznaczył do stanu duchownego. Starał się również o poszerzenie ziem księstwa. W 1337 nabył od książąt bytomskich ziemię siewierską za 720 grzywien z miastami Siewierzem i Czeladzią, wziął też od księcia brzeskiego (okresowo) pod zastaw okręg namysłowski (było to wiano córki Anny). Zaangażował się również w spór o spadek po książętach kozielsko-bytomskich, dzięki czemu na rok przed śmiercią (decyzja zapadła już w 1355, jednak na dwa lata księstwo przejęła, jako oprawę wdowią Małgorzata Morawska, wdowa po Bolesławie bytomskim), objął w posiadanie połowę księstwa kozielsko-bytomskiego (z połową Bytomia i Gliwic, Toszkiem i Pyskowicami).

Nie powiodło się za to Kazimierzowi przejęcia księstwa raciborskiego po bezpotomnej śmierci w 1336 stryjecznego brata Leszka. Ziemię tę otrzymał od Jana Luksemburskiego ostatecznie Przemyślida Mikołaj II.

Wzorem swojego ojca Kazimierz dbał także o rozwój miast. Przebudował cieszyński zamek, a około 1320 lokował Bielsko na prawie niemieckim.

Wzmocnił swoją pozycję wydając swoje córki Annę i Agnieszkę za książąt dolnośląskich (Anna wyszła za Wacława I legnickiego, a Agnieszka za Konrada II).

Kazimierz I cieszyński zmarł w 1358 (choć istnieją pewne przesłanki, że żył jeszcze w 1360, lecz większość historyków przyjmuje te dane za pomyłkę źródła) i został pochowany w krypcie kościoła dominikanów w Cieszynie.

Rządy po nim objął najstarszy z jego żyjących synów - Przemysław I Noszak.

Potomstwo

• Anna, żona Wacława I, księcia legnickiego.
• Władysław, zm. 1355, sędzia nadworny cesarza Karola IV.
• Jolanta Helena, klaryska.
• Bolesław, zm. 1356, kanonik wrocławski, od 1355 kapelan cesarza Karola IV.
• Przemysław I Noszak.
• Agnieszka, żona Konrada II, księcia oleśnickiego.
• Jan, kleryk.
• Siemowit, joannita.
• Elżbieta, cysterska.

Bibliografia

• Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.
• Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, Cieszyn 1995, ​ISBN 83-901-007-0-7​, s. 90-91.
• Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, t. 3, Wrocław 1977.
• Landwehr v. Pragenau M., Geschichte der Stadt Teschen, Würzburg 1976, s. 2, 3, 126.

Zobacz też

• Piastowie
• Księstwo cieszyńskie
• Śląsk Cieszyński